چکیده اختلاف آراء ادبی در آیات الهی،  معانی متفاوتی را ایجاد می‌کند و گاه دلیلی بر اثبات یا تقویت برداشتی خاص از آیات شمرده می‌شود. از این رو در مواجهه با احتمالات ادبی مطرح در آیات، توجه به معنای برداشتی مطابق با این آراء اهمیت ویژه می‌یابد.آیه منتخب در پژوهش حاضر (هود:17) از جمله آیات ولایی مورد استناد شیعیان است که از یک سو مورد تحلیل‌های مختلف ادبی قرار گرفته و از سوی دیگر با توجه به اختلا...

ساخت اطلاع به عنوان یکی از بخش­های دستور زبان (lambrecht, 1994) به میزان بجایییک صورت زبانی در یک موقعیت ارتباطی و کلامی خاص مرتبط می­شود. به عبارت دیگر، در ساخت اطلاع مسئله این است که در یک موقعیت خاص از بین چندین صورت زبانی با معنای گزاره­ای و تحلیلی مشابه، کدام صورت زبانی بجا و کدام نابجاست. در این پژوهش برخی از پیامدهای عملی نظریۀ ساخت اطلاع برای ترجمه تبیین شده است. برای تحقق این هدف، پرسش...

ترجمه بیان دوبارة اندیشه و انگیزة نویسنده یا گوینده از زبان مبدأ به زبان مقصد است و در آن مهارت در فهم این اندیشه و انگیزه در کنار امانت دارای و پایبندی به سبک قرار می گیرد، به گونه ای که متن ترجمه شده در خواننده یا شنونده تأثیر بگذارد. در این مقوله، بافت به عنوان یکی از مهم ترین عناصر فهم متن، نقش ویژه ای در دریافت متن دارد. مطابق نظریّة بافت زبانی، معنی بر پایة روابط همنشینی و جانشینی مورد برر...

تماس زبانی یکی از عوامل مهم تغییر در زبان­ ها است. در تماس زبانی، دو یا چند زبان در مجاورت یکدیگر قرار می­ گیرند و با توجه به عوامل اجتماعی- زبانی بر هم اثر می­ گذارند. زبان فارسـی و دیگر زبان­ های ایرانی از همان آغاز گسترش در فلات ایران با زبان­ های غیر ایرانیِ بومی این سرزمین پهناور و نیز زبان­های اقوام مجاور در تماس بوده­ اند. زبان­ های سامی و در بین آن­ ها زبان عربی، از زمان ورود اسلام به ای...

چکیده مرزبان­نامه یکی از آثار برجسته نثر فنّی است که به اقتضای این نوع نثر، استشهادات عربی یکی از ویژگی­های بارز آن محسوب می­شود. مهارت خاصّ وراوینی در رعایت پیوستگی لفظی و معنایی عبارات عربی مرزبان­نامه با متن فارسی آن، اثر وی را به یکی از شاهکارهای متفاوت نثر فنّی تبدیل کرده­است.       مقاله حاضر در پی آن است که سهم و نقش عبارات عربی در ساختار لفظی و معنوی مرزبان­نامه را روشن نماید و جنبه­های مخ...

دیدگاه صدرالمتألهین درباره پیوند دین و فلسفه در دو مقام پدیداری و فهم قابل رهگیری است. نسبت دین و فلسفه در مقام تنزیل و پدیداری از حیثیات مختلفی نظیر حیث منشأ، فاعل شناسا، روش، مسائل، زبان و زمان بررسی می شود. در این نظریه، دین و فلسفه در اصل روش و مسائل متحدند، اما از جهت مرتبه نسبت به یکدیگر تفاضل دارند. نتیجه این تفاضل در نسبت زبانی و زمانی دین و فلسفه نمایان می شود؛ به طوری که، زبان دین علا...

بنیان های عدالت زبانی، بر ساخت زبان، توسعه و تقویت توانمندی های زبان شناختی استوار است. در این رویکرد، برای رسیدن به سازمان عادلانه، بر به کارگیری واژگان و زبان عدالت محور و درک مفاهیم ملازم با آن تأکید می شود. به عبارت دیگر، ماهیت افکار، به ویژه انواع انگاره ها و مفاهیمی که می توانیم در ذهن داشته باشیم به وسیله زبان مشخص می شود، استفاده از واژگان تحقیرآمیز- که فقط با هدف برجسته سازی نقایص افرا...

غالب پژوهش های انجام شده در حوزه زبان و جنسیت بیانگر آن است که گویندگان یک زبان بر حسب جنسیت از گونه های زبان متفاوتی استفاده می کنند؛ به عبارت بهتر گفتار زنان و مردان دارای تفاوت هایی است که این تفاوتها عمدتاً در حوزه واژگانی برجسته است. زنان در مقایسه با مردان از واژگان عامیانه، عبارات توهین آمیز و صورت های غیر معیار، کمتر استفاده می کنند. متغیر سن نیز در راستای تخفیف این تقابل ها چندان قوی عم...

بیشتر شاعران فارسی زبان ،کموبیش با زبان وادبیات عربی،آشناییوانس داشته اند؛به همین جهت در آثار آنها عباراتی به زبان عربی به چشم می خورد که استفاده ی از انها برای همگان میسر نیست ونیاز به ترجمه وتوضیح دارد . این عبارت های عربی به همراه ترجمه ی آنها ،اخیراًدرکتابی با نام‹‹فرهنگ عبارت های عربی در شعر فارسی ››توسط آقای محمدرضا عادل گردآوری وبه وسیله ی انتشارات امیرکبیر،دردومجلد با بهای 40000 ریال چا...

واحدسازی، از مهمترین مسائل در پردازش زبان های طبیعی است که عبارت است از فرایند تقسیم متن به واحدهای معنادار نظیر واژه، عبارت نحوی، جمله و غیره. واحدسازی گروه های نحوی یک متن، از جمله وظایف واحدسازی متن محسوب می شود که در بسیاری از کارهای پردازش زبان طبیعی، نظیر سیستم های ترجمه ی ماشینی، استخراج اطلاعات، پرسش وپاسخ و سیستم های تبدیل متن به گفتار، می تواند به عنوان پیش پردازشی مهم، حضور داشته باش...