سال های 1320 تا 1357 از جمله دوران هایی است که تحولات سیاسی ـ اجتماعی گوناگونی را به خود دیده و به تبع آن درون مایه ی آثار ادبی را هم دست خوش تغییر کرده است. تحولات سیاسی و فرهنگی این سال ها را می توان به سه دوره ی قبل و بعد از کودتا و سال های 42 تا پایان سلطنت پهلوی دوم تقسیم کرد. طنز فارسی در آثار بسیاری از نویسندگان این سه دوران، تحت تأثیر مستقیم شرایط و تحولات سیاسی ـ اجتماعی قرار گرفته است...

طنز یک نوع ادبی است که با استفاده از فنون رایج ادبی نظیر تشبیه ، کنایه و رمز، اغراق ، آشنازدایی و ایهام ، تصویری هنری از اجتماع نقیضین می سازد که با دستمایه طعنه و تمسخر خنده ای تامل برانگیز ایجاد می کند و هدف آن اصلاح معایب است . طنز در طول تاریخ ادبیات فارسی همواره در کنار انواعی چون هزل و هجو وجود داشته است و شاعران برای انتقاد از آن استفاده می کرده اند. جلوه بارز این نوع ادبی پس از انقلاب م...

طنز و طنزپردازی نزد اهل ادب و به‌خصوص شاعران یکی از روش‌های بیانی می‌باشد که با توجه به قدرت تأثیرگذاری فراوان بر ذهن خواننده، از دیرباز تا به امروز مورد توجه ادیبان بوده است. در میان شاخه‌های متنوع طنز، طنز سیاسی از کاربرد بیش‌تری برخوردار است، به طوری که شاعران بزرگ بسیاری از این هنر در سروده‌های خود بهره جسته‌اند. از میان شاعران معاصر‌ ایرانی ملک الشعرای بهار و در شعر معاصر عربی، <e...

طنز یکی از گونه های ادبی با اهمیت در دوره معاصر است که به دو نوع کلامی و غیرکلامی قابل تقسیم است. طنز موقعیتیکی از انواع طنز غیرکلامی است که می تواندآمیزه ای از رفتار، موقعیت، صحنه و گفتار نیز باشد، اما محوریت در این گونه از طنز، بر موقعیتِ ایجاد کننده آن استوار است و بقیه عناصر برای تولید طنز در خدمت موقعیت قرار می گیرند. اگر طنز محصول نوعی بازی ادبی و بهره یابی از ایهامات زبانی یا صناعات بیانی...

محمود السعدنی، روزنامه­نگار و نویسندة طنزپرداز معاصر مصری است که آثار زیادی را در قالب فسوس و طنز، در حیطة موضوعات سیاسی و اجتماعی جامعة عرب، به نگارش درآورده است. وی فعال سیاسی بوده که در اغلب تألیفات خود، سخریه را تنها شیوه­ا­ی می­یابد که برای بیان آزادانة­ افکار و اندیشه­های خویش و نقد وضعیت فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و معیشتی جامعة عرب سازنده می­باشد. سعدنی در داستان­­ «حمار من الشرق» که نقیضه­...

چکیده نجف بیگ وزیروف  دومین نمایشنامه نویس مسلمان قفقاز، پس از آخوندزاده  در ایران نویسندة مهجوری است. در این پژوهش، زمینه های اجتماعی ژانر در نمایشنام ههای طنز وزیروف بررسی می شود. به گفتة نظریه پردازانی چون نورتراپ فرای، واژة طنز ) satire ( را می توان در دو معنا به کار برد: طنز همچون وجه ادبی )محاکات فروتر( و طنز همچون ژانر )میتوس زمستان(. در معنای نخست، طنز به احساس حقارت وزیروف به هویت...

از آنجا که به اعتقاد برخی، طنز، هنری­ترین شیوه انتقاد است، در جامعه و فضایی که بی­ عدالتی اجتماعی و سیاسی، خفقان، تزویر و دروغ، بر ذهن و زبان جامعه مسلّط می­ شود، زبان شاعر تیزبین از طنز به­عنوان هنری­ترین سلاح مبارزه با این مفاسد بهره می‌گیرد. نوشتار حاضر پژوهشی است که در آن نگارندگان کوشیده­اند پس از معرّفی مختصر طنز و انواع آن، شگردها و شیوه‌های گوناگون طنز در شعر دو شاعر معاصر ایران و عراق را...

طنزهای سیاسی و اجتماعی در مطالعات تاریخ سیاسی و اجتماعی، و بررسی خردورزی و خردستیزی آبشخوری پرشور و خروش از عواطف انسان‌‌های ظریف و حساس است. این گونة ‌‌ادبی ابزاری مؤثر برای تحول‌‌آفرینی و اصلاح کژی‌‌ها و ناراستی‌‌هاست. طنزهای اجتماعی و انتقادی را می‌‌توان در پیوند با امر عقلانیت و به‌نوعی جامعه‌‌پذیری و مشارکت در روند رو به رشد حرکت اجتماعی و مردم‌‌سالاری دانست. با بازشناسی طنز به‌منزلة ‌‌گون...

زبانِ طنز از قدرتی بس ژرف برخوردار است؛ قدرتی که در سایه آن گوینده می تواند بسیاری از معضلات را بازگو و در بهتر شدن اوضاع تلاش نماید. زمانی که جامعه به بلایا و آشفتگی های فرهنگی و اخلاقی فراوانی دچار باشد، بر دامنه طنز، به ویژه هجو و هزل افزوده می شود. در این مقاله اثبات شد که عطاملک جوینی با طبعِ شوخ و انتقادی خود، همانند بسیاری از شوخ طبعان و منتقدان تاریخ این سرزمین، از این ابزار شگفت و تأثیرگ...

عبید زاکانی شاعر و طنزپرداز قرن هشتم است که حکایت‌های طنزآمیز شاعر در رسالة دلگشا زبان تند و گزندة او را در اعتراض به فضای اجتماعی و سیاسی روزگارش به‌خوبی نمایانده‌است. نظـریة «انـگاره معنایـی طنـز» ویکتور راسکین (Victor Raskin) حرکتی اساسـی است که در مقابل رویکـرد طبقه‌بندی سنتـی طنـز قرار می‌گیرد. این نظریه سرآغاز بررسی‌های زبان‌شناسانه و معناشناسانه در حوزة طنز گردید و بر نظریه‌ها و الگوهای ...