طنز و آیرونی از شیوه های بیان غیر مستقیم هستند که در آثار ادبی بازتاب خاصی یافته اند. این دو شگرد ادبی علی رغم همپوشانی ها و شباهت های فراوانی که با هم دارند، در پاره ای از مواقع از یکدیگر متمایز می شوند. با این که هر کدام دارای انواع مختلفی بوده با کارکردهایی متفاوت، در بعضی موارد، از سوی برخی منتقدین یکسان پنداشته شده و به جای هم به کار رفته اند. بدین روی، نقد و بررسی این دو مبحث از جوانب مخت...

در دهه‌های بیست و سی شمسی، سنگینی بار شکست، رنج از مرور گذشته و احساس دلهره از تصوّر آینده، نویسندگان روشن‌فکر ایرانی را به انواع گریز‌ها فرا می‌خواند. نویسندۀ نسل شکست می‌کوشد با داستان‌های تمثیلی و با پناه‌بردن به روایت‌های اساطیری، خوانندگان خود را تسلّی دهد. در این دوره، افسانه به دلیل غرابت و ابهام آن، موردتوجّه نویسندگان قرار می‌گیرد و اساطیر هم برای بازآفرینی شخصیّت و روحیۀ فروکوفتۀ جامعه، ب...

چکیده: غزل حافظ الگوی کمال غزل فارسی است. حافظ در غزل های خود در بیشترین حد از ظرفیت های زیباشناختی و استعدادهای نهفته ی زبان فارسی استفاده کرده است. نوع کلمه و چگونگی به‏کارگیری آن از عوامل تمایز غزلیات حافظ است که آن را نسبت به نمونه های مشابه، متفاوت و برجسته تر جلوه می دهد. در این پژوهش، سعی بر این است تا مقایسه ای بین فکر و شعر فخرالدین عراقی (688- 610) و حافظ شیرازی انجام دهیم. عراقی از ج...

طنز یکی از انواع فرعی و روبنایی ادبیات است که اساس آن بر ناسازگاری و ناهماهنگی با نظام و قراردادهای ذهنی مخاطب بنا شده است و در آن با شیوه ای مضحک و مبالغه آمیز، زشتی ها و نابسامانی های جنبه های مختلف زندگی به نمایش در می آید. از پیشگامان طنزپردازی در ادبیات مشروطه، می توان به علی اکبر دهخدا و سید اشرف الدین گیلانی اشاره نمود که با بهره گیری از سرچشمه های مشترک سیاسی، اجتماعی و ادبی و گزینش عرص...

چکـیده طنز و شوخ طبعی مقوله ای است که از دیرباز در رگ های ادبیّات هر کشوری، جاری و ساری است. واضح است که هرگاه تاریخ چهره ی تاریک و عبوس خود را به مردم می نمایاند، ظلم و ستم و فقر و فساد و تعصّبات کور، جامعه را رو به زوال و قهقرا می کشاند و هیچ زبان گویایی برای انتقاد مستقیم باقی نمی ماند این طنزپرداز است که چون یک مُصلح اجتماعی پابه عرصه ی نبرد علیه ظلم و تباهی می نهد و شمشیر بُرّنده ی طنز را برمی...

 در این پژوهش تلاش شده است تا نسل جدیدی از لطیفه‌های موسوم به رفاقتی در زبان فارسی با توجه به اصول همکاری مکالمه‌ای[1] گرایس (1975) در کاربردشناسی بررسی شود. یکی از جنبه‌های کاربردشناسی زبان، بررسی معانی ضمنی پاره‌گفتارها و معانی بافتی است. درواقع افراد همیشه منظور خود را واضح و صریح مطرح نمی‌کنند و این مسئله موفقیت در امر ارتباط متقابل را با مشکلاتی مواجه می‌کند. اصول چهارگانه همکاری مکالمه‌ای...

در این پایان نامه، سیمای مجلس شورای ملی در ادبیات معاصر از سال 1285ه.ش یعنی انقلاب مشروطیت تا سال1320ه.ش، با تکیه بر شعر شاعران مشهور و انقلابی چون: سید اشرف الدین گیلانی، فرخی یزدی، ابوالقاسم عارف قزوینی، میرزاده عشقی، ایرج میرزا، ابوالقاسم لاهوتی، ملک الشعرای بهار و ادیب الممالک فراهانی بررسی و در ضمن اشعاری از شاعران عهد مشروطه و معاصر برای نمونه آورده شده است. یکی از تحولات مهم جامعه ایرا...

محمدعلی افراشته (1287–1338)، از پیشگامان شعر گیلکی و از نامداران شعر ساده و روان فارسی و از بزرگان طنز اجتماعی است. او در تمام آثار خود، به دفاع از زحمتکشان پرداخته است و به همین جهت، از برجسته ترین نمایندگان ادبیات کارگری به شمار می رود. هنر افراشته این است که ضمن عرضه آثار طنزآمیز خود، مردم را به اندیشیدن درباره حقوق اجتماعی خود نیز ترغیب می کند. روزنامه چلنگر که از سال 1329، به مدت دو سال ...

طنز به عنوان یک نوع ادبی مستقل در ادبیات کلاسیک ما شناخته شده نیست و در گذشته طنز در آثار نویسندگان و شعرا بیشتر به شکل هجو و هزل نمود داشته است، به طوری که اغلب طنز و هجو و هزل به یک معنی به کار برده می شدهجو که شکل مبتذل طنز است ظاهراً به تقلید از شاعران عرب، در شعر فارسی راه یافت اما تولد حقیقی طنز در قرن های ششم و هفتم هجری در ادبیات صوفیه رخ داد؛ به طوری که حکایات طنزآمیز صوفیه هم چاشنی اجت...