صور خیال در شعر و نگارگری ایرانی، از حیث آفرینش هنری و زیبایی‌شناسی و نیز از حیث بینشی، با یکدیگر پیوندی تنگاتنگ دارند و این پیوند وثیق، به سبب تأثیرپذیری نگارگری از مضمون‌های گوناگون شعر و ادب پارسی است. بنا بر یافته‌های این پژوهش، در برهه‌ای از عصر صفوی به دلیل نفوذ زیاد علما و حمایت‌نکردن دربار از یک‌سو و رشد طبقۀ تجّار و متوسّط از طرف دیگر، هنر در بین لایه‌های میانی جامعه نضج یافت. همچنین کم‌...

کادر(قاب) یکی از عناصر تشکیل‎دهنده‎ی اکثر نگاره‎های کتب مصور است که اغلب به صورت چهارضلعی بدون شکست و در مواردی نیز به اشکال گوناگون و چند ضلعی‎هایی فراتر از چهار ضلع، با شکاف و شکستگی ترسیم شده‎است. اشکال مختلف کادر و ترسیم بخشی از نگاره خارج از مرزهای کادر، در نگاره‎های پیش از ایلخانی و به‎طور گسترده در نگاره‎های دوره‎ی ایلخانی و تیموری مشاهده شده‎است. در این پژوهش سعی شده نگاره‏های مکاتب تبر...

نگارگری ایرانی هنری است که توانسته در گذرگاه زمان، راه و رسم به ترسیم کشیدن جمال را برپا دارد و بر روی بال های پرواز خیال نگارگر از جمال صوری به سوی جهان و اموری فراتر از آنچه مشهود در حواس ظاهری پنجگانه اش است، کشیده شود. جهانی که سهرودی ضمن اذعان به وجود آن تلاش نموده با دلایلی وجود آن را اثبات نماید و همه حکمای اسلام و ایران نیز به این بحث بازگشته و آن را بسط داده‌ و در حکم سرچشمه، از آبشخور...

ایران، ازجمله ملل و نژادی است که طی قرون متمادی با هند در ارتباط بوده و در هنر و فرهنگ آنها نفوذ کرده‌ است. یکی از دوره‌های طلایی هنر و فرهنگ ایران، در اوایل دوران صفویه در تبریز بود؛ زمانی که شاه طهماسب از هنر روی برگردانید، برخی از هنرمندان به دعوت همایون پادشاه گورکانی به هند رفتند و هستۀ اصلی مکتب نگارگری مغولی هند را بنیان گذاشتند. بدین ترتیب، مهم‌ترین اثر این مکتب، حمزه‌نامه، تحت تأثیر شد...

هنر نگارگری و نقاشی دوره آل‏جلایر را بایستی در تداوم سبک رایج دوره ایلخانی(مکتب تبریز) مورد بررسی قرار داد. مهمترین تأثیری که از دوره ایلخانی به جا ماند و در دوره آل‌جلایرصیقل داده شد؛ سبک هنر نقاشی چینی بود. در این مقاله بر آنیم با روش تاریخی و رویکردی توصیفی ـ تحلیلی به بررسی هنر نگارگری و نقاشی این دوره و سهم آن در شکل‏گیری مکتب نگارگری هرات دوره تیموریان بپردازیم. یافته‏ها حاکی از آن است که...

باغ و باغ‌سازی متضمن معانی بسیاری در فرهنگ ایرانی است، به‌طوری‌که عالم ایرانی همواره آکنده از مظاهر باغ و طبیعت بوده است. باغ ایرانی را می‌توان زیباترین محصول منتج از اصول زیبایی‌شناسی و طبیعت‌گرایی فرهنگ ایرانی دانست که مفهوم آن در بسیاری از هنرهای این سرزمین نظیر سفالینه، کاشیکاری، قالی‌بافی، موسیقی، شعر، ادب فارسی و نگارگری متجلی شده است. از این میان هنر نگارگری یکی از مهم‌ترین جولانگاه‌های ...

نگارگری در هر دوره می تواند به مثابه ی آینه ی تمام نمای مسائل مختلف و تحولات فرهنگی،اجتماعی، سیاسی حاکم بر یک جامعه باشد. امروزه بسیاری از تاریکی های فرهنگی دوران گذشته در ایران به واسطه مرور و بررسی نگارگری های سده های پیشین روشن تر گشته است. قابل توجه است نمونه های بسیار شاخص از این هنر در کشور فرانسه در دوران شکوه و کمال کتاب و کتابت یعنی گوتیک. اندکی تعمق در نگاره های مذکور، ویژگی های بارز ...

 خیال از عناصراساسی شکل گیری یک اثرهنری است. صورت‌های خیالی که هنرمندان برای بیان مقاصد واندیشه‌های خود به کار می‌گیرند عموماً ریشه درباورهای اساطیری وفرهنگی دارد. ازاین رو میان صورت‌های خیالی هنرهای مختلف، نوعی قرابت وخویشاوندی برقرار است و غالباً هنرهای مختلف در به کارگیری صورت‌های خیالی، تحت تاثیر یکدیگر هستند. ادبیات ونگارگری از دیرباز در خدمت یکدیگر بوده‌اند. در حاشیه‌ی نسخ خطی، برای بیان رو...

علیرغم گسترش همه‌جانبۀ مبانی هنرهای تجسمی مدرن، و انبوه سبک­ ها و تکنیک‌های مختلفی که به سرعت در دنیا منتشر می‌شوند، نگارگری ایرانی، چه به صورت بالفعل و چه به صورت بالقوه کارکردهای بصری و بیانی فراوانی یافته ‌است. با حضور پر شمار زنان به عنوان نقاش در تاریخ هنر ایران در دوران معاصر، نقاشان زن ایرانی، علاوه بر کاربست روش‌ها و تکنیک‌های غربی، در به کارگیری برخی شگردهای تصویری این گنجینه بصری در ن...