مقاله حاضر به بررسی ساختار طبقاتی روستایی در استان فارس بعد از انقلاب پرداخته است. برای این منظور تعداد 25 روستا در استان از طریق تحقیقات میدانی و پیمایشی مورد بررسی قرار گرفت. شاخص­های عینی برای بررسی طبقات و اقشار مختلف در نظر گرفته شد، لذا یافته­ها نشان داده که روستاهای این استان دارای طبقات عمده تولیدکنندگان­مستقل­روستایی، کارگران­ روستایی و زمین­داران روستایی هستند. طبقات سنتی در روستاهای ...

مقاله حاضر به بررسی جایگاه زن در دیدگاه اسلامی  و تشریح منزلت زن به صورتی عملی  وآنچه اتفاق افتاده و نه آرمانی  وخیال پردازانه است و در این راستا با تکیه بر آیات قرآن  ومصادیقی  از زنان برجسته  مسلمان  به این نتایج دست یافته است: قرآن کریم  وپیامبر (ص) زنان را با حقوق خود آشنا ساخته اند و به آنان این جرات و جسارت  داده شده  که حق خود را به  دست آورند  و این عمل  دقیقاً تکلیفی بود که خدای تعالی ب...

بیشتر پژوهش هایی که در دهه های اخیر به جنبش مزدکی پرداخته اند، ساختار طبقاتی جامعه ایران عهد ساسانی را عامل شکل گیری تندروانه آن دانسته و این موضوع را حاصل ناکارآمدی این بافت اجتماعی می دانند؛ از این رو در صددند به این قیام صورتی منطقی و واقعی ببخشند. در این پژوهش برآنیم نشان دهیم ساختار طبقاتی جامعه ایران باستان که ریشه های عمیقی در واقعیت های جامعه ایرانی داشت، نه تنها عامل بی ثباتی و نارضایت...

اردشیر بابکان در سال 224م با غلبه بر اردوان پنجم اشکانی توانست شاهنشاهی جدیدی را در تاریخ ایران پایه گذاری کند. سلسله ساسانیان به تدریج توانست پادشاهی عظیمی را تشکیل دهد که لازمه اداره چنین پادشاهی بزرگی داشتن نظام اداری توانمندومنسجم بود که در رأس آن صاحب منصبان مختلفی حضور داشتند. یکی از آن مناصب عنوان دبیری بودکه از جایگاه ممتازی در این دوره برخوردار بوده است. در رأس، این دبیران، ایران دبیرب...

در عصر ناصری، گسترش روابط با غرب نه‌تنها راهی برای ورود افکار و فنّاوری‌های تازه به ایران گشود، که فرایند چالش‌های سیاسی ـ اقتصادی این دوره در انقلاب مشروطه نمود ‌یافت. در این میان، گذشته از تلاش روشن‌فکران غیر‌حکومتی در اصلاح ساختار سیاسی، در طیف حکومتی نیز ضرورت اصلاحات دل‌مشغولی گروهی از دولت‌مردان به‌شمار می‌رفت. بر این اساس، نقش مرتضی‌قلی ‌خان صنیع‌الدوله از دو رویکرد اهمیت داشت: وجاهت فرهن...

اصلاخ خطّ دنیای اسلام یا تغییر آن از مسائل موضوع توجه‌ اندیشمندان ایران دوره‌ی ناصری بود. آن‌ها دشواری‌های خط جهان اسلام را یکی از عوامل عقب‌ماندگی مسلمانان می‌دانستند و اصلاح یا تغییر آن را برای نیل به ترقی ضروری می‌شمردند. میرزا ملکم خان ناظم‌الدوله از برجسته‌ترین نمایندگان جنبش اصلاح خط در دوره‌ی ناصری بود که در چند اثر به مسئله‌ی خط جهان اسلام پرداخته و تأثیر دشواری‌های خط دنیای اسلام را برا...

شعر کلامی است که تأثیر آن از نثر به مراتب بیشتر است و در قالبهای مختلف شعارهای جنگی، حماسی، مدح و ذم سروده میشد. قبل از ظهور اسلام، اقوام عرب برای شعر اهم?ی?ت خاصی قائل بودند و اشعار عاشقانه، ادبی و حماسی زیادی میسرودند، اما محتوی و مفهوم آنها مربوط به ظواهر دنیا یا درباره دلاوریهای جنگی و امثال آن بود. ام?ا با ظهور اسلام، اشعار عرب جان تازهای گرفت و به سوی معنویت و پند یا مدح اولیای خدا مت...

هدف این مقاله مطالعه وضع طبقات اجتماعی و تحرک اجتماعی در چهار شهر استان فارس و شهر بوشهر از استان بوشهر است.با انتخاب تصادفی این چهار شهر و انتخاب شهری بندری در جنوب امکان مقایسه بیشتر فراهم آمد.نمونه ای با حجم 1833 از بین جمعیت شاغل این پنج شهر به صورت تصادفی یرگزیده شده است و طبقات اجتماعی بر حسب معیارهای قدرت اقتصادی،قدرت سازمانی و قدرت تخصصی مورد بررسی قرار گرفته است.تحرک اجتماعی نیز بر حسب...

بسیاری از شرح حال ها و سفرنامه های دورة قاجار، تغییراتی تدریجی را در فرهنگ زندگی خانواده های اعیانی تهران به ویژه از اواسط دورة ناصری گزارش داده اند. برخی از این تغییرات، تعریف نقش زن در خانواده را به تدریج تغییر داد. هدف این مقاله، بررسیِ چگونگیِ تغییرِ کالبد، تزییناتِ نقاشی و ساختارِ خانه بر اساس بازتعریفِ نقش زن در تهران دورة قاجار است. از آنجایی که ملاحظة جایگاه زنان در بافت و زمینة دورة قاجار، ب...

با وجود آن که در ایران بنا به آمارهای رسمی بیش از 2.5 میلیون کودک کار وجود دارد و سازمان های بین المللی از وجود 220 تا 400 میلیون کودک کار در سراسر دنیا خبر می دهند، این پدیده اجتماعی از منظر بازتولید نیروهای تولیدی، یعنی فرایندی که در آن جایگاه های اجتماعی فرودست از نسلی به نسل دیگر بازتولید می شوند، تاکنون کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است. ساختار ایدئولوژیک با سوژه سازی از انسانها، شرایط بازتول...