بحث های عرفانی دارای دوبخش عمده عرفان نظری و عرفان عملی است؛ عرفان عملی روابط و وظایف انسان را نسبت به خود، جهان و خدا بیان می کند و عمده توجه آن، بر روابط انسان با خداست. آموختن علم عرفان عملی به سلوک نمی انجامد؛ بلکه انسان برای پیمودن راه سلوک، باید به آداب عرفان عملی مقید شود که در اصطلاح به آن، «سیروسلوک»، «طریقت» و «تجربه سالکانه» می گویند؛ درواقع در عرفان عملی یا سیروسلوک، سالک برای رسی...

ولایت نقطه عطفی است که مشترک میان شریعت و طریقت و حقیقت می باشد. عارف بزرگ ‘ جناب هجویری در کتاب ((کشف المحجوب)) درباره اهمیت ولایت در عرفان فرموده است : (( بدان که قاعده و اساس طریقت تصوف و معرفت جمله بر ولایت و اثبات آن است که جمله مشایخ اندر حکم اثبات آن موافق اند ‘ اما هر کسی به عبارتی دگرگون بیان این ظاهر کرده اند.)) ما در این مقاله برآنیم که براساس دیدگاههای عارف بزرگ شیعی سید حیدر آملی ...

چکیده فرهنگ مصطلحات عرفانی – حکمی ویژه ی سید حیدر آملی در جامع الاسرار و منبع الانوار و مقایسه با مثنوی شریف مولانا به وسیله ی لیلا نعمتی یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین جنبه های فکری در حوزه ی ادبیات ایران و اسلام، آموزه های حکمی و مفاهیم عرفانی است که تلفیق این دو موضوع از قرن هفتم هجری به بعد به ویژه با ظهور بزرگانی همچون مولاناجلال الدین بلخی و سید حیدر آملی به اوج اعتلاء می رس...

آیت‏ الله جوادی آملی در تفسیر تسنیم دیدگاه ‏های نوینی را در تفسیر آیۀ شریفۀ «بسم الله الرحمن الرحیم» بیان کرده‏ اند. براساس این دیدگاه ‏ها می‏توان فهم دقیق‏تری از معنای این آیۀ شریفۀ به‏ دست آورد و ترجمۀ نوینی از آن عرضه کرد. بدین‏ منظور باید با تکیه بر ساختارهای زبانی، «بسمله» را تحلیل کرد. منظور از ساختارهای زبانی، ساختار لغوی، صرفی و نحوی است. در این نوشتار، براساس دیدگاه‏های تفسیری آیت ‏الل...

چکیده: تحقیق پیش رو به بررسی عملکرد یهود در قرآن با تکیه بر نظر آیت الله جوادی آملی پرداخته است. در قرآن به قوم یهود و نوع اعمال این طایفه در برابر انبیا، دستورات کتب آسمانی و در برابر دین اسلام بسیار اشاره شده است. لذا از خود آیات قرآن ضرورت و اهمیت پرداختن به این موضوع را در می- یابیم . بعث انبیای متعدد در بین این قوم، برتری یهود ، توطئه و حیلت این مردمان نسبت به اسلام و تحریف تورات و موار...

یکی از موضوعات مهم در فلسفة دین بحث زبان دین است. معناشناسی اسماء و اوصاف الهی، معناداری و معیار معناداری زبان دین و نیز نمادین¬ و سمبلیک بودن آن، از جمله مهمترین مسائلی است که در این بحث ¬مورد بررسی قرار می گیرد.¬ ازآنجا که مسئلة زبان دین با دریافت ¬از متن کتب مقدس گره¬ خورده، مهمترین نقش را¬ در¬ فهم و شکل¬گیری باورهای دینی ایفا می¬کند. نظریات متفکران شیعی غالباً¬ در میان اندیشمندان معاصر بازتا...

در این پژوهش تلاش شده است دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان فی تفسیر القرآن و دیدگاه جوادی آملی نیز در تفسیر تسنیم در خصوص تاویل قرآن و حصر این ویژگی نزد خداوند و یا دیگر افراد، بررسی و تبیین شود. المیزان فی تفسیر القرآن متعلق به علامه طباطبایی از جهات متعدد از قبیل بحث هایی روایی و تطبیقی و بحث موضوعی دارای اهمیت است. کتاب تفسیر تسنیم از آیت الله جواد آملی نیز از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار ا...

تمدن ایرانی – اسلامی که یکی از مهم ترین عوامل بالندگی و به بار نشستن اندیشه اسلامی است، در این میان نگاه به ریاضیات و هندسه از یک سو، وام دار ایران پیش از اسلام است، و از دیگر سو، حاصل نگرش فلسفی یونانیان و مهم تر نظرگاه خاص قرآن و روایات نسبت به این علوم است. قدر که در لغت به معنی اندازه و در روایات معادل هندسه است بنیادی ترین مفهوم کاربردی ریاضیات و هندسه در قرآن است. در متن آموزه هایی میبینی...

از واژه مردم سالاری دینی، برداشت های متعددی ارائه شده است. در برخی از این برداشت ها، مردم سالاری دینی امری ترکیبی در قالب دموکراسی روشی تبیین شده و در برخی دیگر، به مثابه امری بسیط تلقی شده است. برداشت آیت الله جوادی آملی از این اصطلاح در دسته دوم قرار می گیرد که آن را ترکیبی از دموکراسی و دین نمی دانند؛ بلکه دارای سرشتی واحد و برگرفته از دین می شمارند. مقاله حاضر با مطالعه آثار آیت الله جوادی...

در قرآن کریم از پیمان های گوناگونی یاد شده که خدای سبحان از انسان‏ ها گرفته است. یکی از این پیمان‏ ها، میثاقی است که در آیۀ 172 سورۀ اعراف آمده است؛ براین‏ اساس، خدای سبحان تمام فرزندان بنی ‏آدم را از پشت آنان گرفته، تک‏تک ایشان را بر خودشان شاهد قرار داده، از آن‏ها بر ربوبیت خویش اقرار گرفته است و همۀ آنان اعتراف کرده ‏اند. این آیه از پیچیده ‏ترین آیات میثاق است که بیشتر مفسران نتوانسته ‏اند آ...