از دیرباز باورهای زروانی در میان شاعران، اندیشمندان، فلاسفه و متکلّمان ایرانی – آگاهانه یا ناآگاهانه – نفوذ داشته است. از این میان، فردوسی حماسه سرای بزرگ ایرانی، هم چون دیگران از تأثیر آن سرچشمه های فکری مستثنی نبوده و بخش عظیمی از شاهنامه تحت تأثیر همین اعتقادات شکل گرفته است. به بیان دیگر می توان تأثیر و نفوذ زروانیسم را در اندیشه و کلام فردوسی مشاهده نمود. این پژوهش با هدف نمایان کردن بن ما...

عناصر فرهنگی به منزلة شناسنامة یک ملت است و می‌تواند در صورت انتقال صحیح بر غنای فرهنگی مقصد نیز بیفزاید. لذا مترجم باید ضمن بهرمندی از دانش‌های زبانی، بر فرهنگ زبان مبدأ و مقصد تسلط کافی داشته باشد. پژوهش حاضر در نظر دارد معادل‌یابی عناصر فرهنگی رمان نون والقلم جلال آل احمد را بر اساس تقسیم‌بندی مقوله‌های فرهنگی صادق هدایت در ترجمة عربی ماجدة العنانی بررسی کند. از آنجا که انتقال همة لایه‌های م...

براساس الگوهای واژگانی شدگی تالمی (2000b) زبان ها بسته به آن که شیوه و مسیر حرکت را در ستاک فعل یا تابع‎های آن رمزگذاری ‎کنند، به دو ردة فعل محور و تابع‎محور تقسیم می شوند. فرض تالمی بر آن است که زبان های هندواروپایی، به‎ استثنای زبان های رومی و پسایونانی، در ردة زبان های تابع‎محور جای می گیرند؛ چرا که شیوة حرکت را در ستاک فعل ادغام می کنند و مؤلفة مسیر را در قالب تابع فعل بیان می‎نمایند. در ای...

فردوسی از شاعران بزرگ زبان فارسی است که در جای جای شاهنامه به نقل مسائل اخلاقی و تربیتی پرداخته است. گستردگی موضوع در شاهنامه نشان می دهد فردوسی بطور غیر مستقیم به تبین مبانی تربیتی پرداخته که در تعلیم و تربیت اسلامی مورد توجه بوده است. برای روشن شدن مطلب مبانی تربیتی فردوسی در شاهنامه را با نظریه ی تربیتی خواجه نصیر در اخلاق ناصری که از کتب پایه در علم اخلاق محسوب می شود مقایسه می کنیم. بین ان...

رساله حاضر مشتمل بر پنج قسمت است . در پیش گفتار ضمن اشاره به جایگاه کیهان شناسی در فرهنگ ایرانی، از انگیزه انتخاب موضوع، ضرورت پرداختن به آن و شیوه کار سخن به میان آمده است . بخش اول در برگیرنده مباحثی پیرامون اخترشناسی در ایران باستان است که در آن ضمن پرداختن به بررسی میزان اهمیت باورهای کیهانی در آیینهای کهن ایرانی، به شواهد و قراینی از متن شاهنامه نیز که بیانگر سابقه دیرساله ستاره شناسی در ا...

چکیده این نوشتار به منظور تهی? یک چهارچوب منظم از حکمت عملی در شاهنامه است. برای رسم این چهارچوب مبنا را بر تقسیم بندی حکمت عملی در کتاب اخلاق ناصری قرار داده ایم. در این پژوهش برخلاف تحقیقات پیشینی که در زمین? اخلاق در شاهنامه صورت گرفته است، جامعیت بیشتری از لحاظ مطالب حکمی ملاحظه می کنیم و به جای محدودکردن موضوعات مربوط به حکمت عملی، هم? نکات اخلاقی موجود در شاهنامه را یک جا مورد بررسی قر...

بی شک عصاره سخن سعدی در غزلیات، چیزی جز نکوداشت معشوق و او را وصف کردن و به نیکی یاد کردن نیست و این ویژگی‌ها آن قدر در شعر شاعر برجسته‌اند که موضوعات دیگر از جمله رگه‌هایی از واسوخت گرایی در این غزل‌ها کمتر به چشم آمده است. مقاله حاضر کوشش می‌کند با نشان دادن نمونه‌هایی از شعر سعدی که رگه‌هایی از واسوخت گرایی از قبیل گله از معشوق و سرزنش کردن او را در بر دارد، یادآوری کند که سعدی به این بخش ا...

شاهنامه فردوسی ، به عنوان یک پدیده شگرف جهانی، چشم انتظار بسیاری از پژوهشهای شایسته است و در باره فردوسی شاعر پرآوازه ملی ایران ، هنوز بسیاری از تحقیقات بایسته انجام نگرفته است. ارزش هنری این کتاب گران سنگ و کار سترگ فردوسی هنوز پژوهش های افزون تری را به خود می خواند. عنصر رنگ و گونه های کاربردی آن، در آثار گونه گون هنری، بی تردید، با استواری تمام به احساس و ادراک خالق اثر پیوند خورده است. از ا...

در این پژوهش جایگاه اندیشه‏های مذهبی در شعر دو شاعر بزرگ و برجسته ادبیات فارسی – فردوسی و سعدی- مورد بررسی قرار گرفته است. با مشخص کردن ابیاتی از شاهنامه و بوستان که بیانگر اندیشه های مذهبی این دو شاعر بودند و تحلیل و توصیف آنها و مقایسه با اعتقادات این شاعران مشخص گردید، علی رغم اشتراکاتی که در مورد رابطه خدا با انسان و این که رابطه ای ویژه است که تمامی روابط موجود در هستی حول محور آن شکل گرفت...