دارالفنون نخستین مدرسه دولتی در ایران بود که علوم نوین به سبک اروپایی در آن تدریس می شد. این نهاد به منظور هدفمند ساختن تشکیلات علمی- فرهنگی کشور به شیوه اروپایی تاسیس شد تا زمینه ساز توسعه علوم جدید شود اما به دلیل دخالت و نفوذ کشورهای استعماری، هدف و انگیزه ابتدایی تشکیل آن به درستی تامین نگردید. برخی از محصلین که در این مدرسه پرورش یافتند، بعدها در اشاعه علوم نوین تاثیر به سزایی بر جای گذارد...

محمدبن حسن طوسی مشهور به شیخ طوسی(م.460ق.) و احمدبن علی نجاشی(م450ق.) دو تن از عالمان سرشناس رجالی نزد شیعه، و هر یک دارای اثر یا آثاری چند در علم رجال هستند. کتاب الرجال و الفهرست اثر شیخ طوسی و فهرست اسماء مصنفی الشیعه اثر نجاشی هر سه در زمره کتابهای اصلی رجالی شیعه قرار گرفته اند. در این نوشتار برآنیم تا مزایای فهرست نجاشی بر فهرست و رجال شیخ طوسی را از منظرهای گوناگون بررسی نماییم و ارتباط ...

شیخ یوسف، فرزند مرحوم علامه بزرگ شیخ احمد ابن صالح ابن عصفور ابن احمد ابن عبدالحسین ابن عطیه ابن شیبه الدرازی بحرانی است. وی در روستای «ماحوز» متولد شد. شیخ احمد، پدر وی از موطن خود «الدراز» به منظور ادامه دروس عالی به «ماحوز» آمد تا از محضر محقق و استاد، شیخ سلیمان ماحوزی استفاده کند. وی اهل و عیال خویش را نیز همراه آورده و برای ادامه تحصیل رحل اقامت گزید. در مدت اقامتش در ماحوز بود که علامه ی...

این مقاله تحلیل مواضع سیاسی امام کاظم (ع) در مقابل خلفای عباسی و اثبات حق زمام داری ایشان در مقابل حاکمان وقت است. برای رسیدن به این امر مهم، براساس روش تحلیلی، تاریخی، در آغاز اصول کلی اندیشه سیاسی امامان شامل تربیت جامعه برای تشکیل حکومت دینی، اعتراض به حکومت­های زمانه، کناره­گیری مدبرانه و در مواردی همکاری با خلفای زمان برای حفظ اصل اسلام، به عنوان پیش در آمد خط مشی سیاسی امام کاظم (ع) تبیین...

تلاش روشنفکران ایرانی برای هویت یابی و شناخت هویت ایرانی در طول یک قرن و نیم اخیر به ظاهر پراکنده و گاه متضاد یا در تناقض با هم قرار می گیرند. اما واقعیت این است که روشنفکران جامعه ی ما، هر یک لایه ای از لایه های مختلف هویت ایرانی را بازگو کرده اند. انقلاب مشروطه از جمله دوران های مهم تاریخ کشور ما به شمار می رود که طی آن روشنفکران مختلفی به دنبال یافتن راهکارهایی جهت پیشرفت و ترقی کشور و همچنی...

           تاریخ دریافت: 15/7/92           تاریخ پذیرش: 25/12/92چکیدهدر سال 1936 میلادی، در جریان کاوش یک محوطه اشکانی در مرکز بین‌النهرین، ابزاری کشف شد که شامل یک کوزه سفالی کوچک به ارتفاع 14 سانتیمتر بود و داخل آن، یک استوانه مسی با میله آهنی، تعبیه شده بود. نمونه‌های قابل مقایسه این ابزار، بعدها از محوطه‌های دیگری (از جمله در تیسفون پایتخت ایران در دوره اشکانی و ساسانی) به دست آمد. با توجه ...

شیخ کلینی برای تألیف کتاب الکافی از منابع و مکتوبات پیش از خود استفاده کرده و طریقی به آن کتاب‌ها داشته است، اما مطالب برخی از این منابع هم با واسطه کتاب‌های نسل‌های بعد به دست شیخ کلینی رسیده است. در این نوشتار، به معرفی برخی از منابع تاریخی مورد استفاده شیخ کلینی می‌پردازیم. شیخ کلینی از کتاب سلیم بن قیس، کتاب‌های جابر بن یزید جعفی، ابان بن تغلب، ابو محمد جعفری، ابو اسحاق احمری نهاوندی، اخبار...

مساله عالم مثال، از بحث های مهم فلسفی، عرفانی و کلامی است که از روزگاران کهن مورد پژوهش بوده است. ولی اثبات عالم مثال چه در قوس نزولی و چه در قوس صعودی هستی از مساله هایی است که به صورت کامل تا قبل از ملاصدرا از آن گفتگو نشده است و گر چه شیخ اشراق بدانها پرداخته است ولی بر جامعیت و گستردگی ملاصدرا، از آن سخن نگفته است و در صدد برپایی برهان و دلیل، آن هم به صورت تام و تمام در اثبات این معنا بر ن...

های مختلف هر کدام بر اساس پیش فرض ها و مبانی تئوریک خویش آراء کلامی خویش را ابراز می-کردند. تفسیر تبیان که وجه غالب آن، جنبه های کلامی آن است با توجه به ویژگی ها و جریانات همین عصر، و در دفاع از عقاید شیعی به رشته تحریر در آمده است و با لحاظ همین جنبه اساسی است که بر تفاسیر بعدی مانند مجمع البیان و تفسیر رو ض الجنان تأثیر گذار بوده است. آنچه در این رساله به آن پرداخته شده بررسی دیدگاه شیخ طوسی ...

چکیده شیوایی بیان،رسایی سخن،و پرهیز از زیاده نویسی از جنبه های مثبت و ممتاز ترجمه های معزّی،آیتی والهی قمشه ای از قرآن کریم به شمار می آید. هرچند که الهی قمشه ای تا اندازه ای به ترجمه ادبی و تفسیری روی آورده است. دوری از ساختارهای زبان مبدأ و مقصد و گزینش واژگان نامأنوس و مطابقت نداشتن با متن اصلی آیه و نیز نداشتن شیوه ی ثابت و یکسان در ترجمه آیات و. . . از چالش ها و نقدهای وارده بر این ترجمه ...