مقاله حاضر می‌کوشد جایگاه موسیقی شعر را در ترجمه نشان دهد. به همین دلیل ناگزیر به بحثی کوتاه در باب ذات خود ترجمه و مسائل پیچیده مربوط به آن می‌پردازد. در آغاز بحث افراد خوش بین نسبت به ترجمه از افراد بدبین متمایز شده و سپس به دو مفهوم بسیار مهم متن اصلی و همچنین مفهوم معنا و یا معنای معنا در زبان و ترجمه به گونه ای فشرده پرداخته می‌شود. نشان داده می‌شود که فهم درست از این دو مفهوم مهم می‌تواند...

عشق یکی از موضوعات اصلی شعر فارسی و عالی ترین و مهمترین بنیاد عرفان است و هر چند شکل پرداختن به عشق در دوره های مختلف شعر فارسی، بنا به شرایط خاصّ اجتماعی متفاوت بوده است، امّا هیچ گاه پرداختن به آن در شعر فارسی فراموش نشده است. شعر معاصر نیز از حضور عشق خالی نیست، شاعر امروز از زوایای گوناگون و با گرایشهای متفاوت به ترسیم عشق می پردازد؛ کوشش ما در این مقاله بر آن است تا مفهوم تازه ای را که شاعر ...

شعر آزاد به عنوان راهکاری نوین برای به تصویرکشیدن احساسات شعرا از اهمیت به سزایی برخوردار است. میان ناقدان، اختلاف دیدگاه فراوانی دربارة تاریخ دقیق پیدایش آن و عیب‌ها و برتری‌های آن در مقایسه با شعر سنتی وجود دارد. برخی عقیده دارند شعر آزاد زبان عربی ریشه در موشح- نوعی شعر عامیانه که در آندلس پیدا شد- دارد. عده‌ای دیگر معتقدند ریشة شعر آزاد به «بند»- اگرچه پیدایش دقیق بند نیز مشخص نیست- می‌رسد،...

عبدالله البردونی و جلال الدین مولوی، مضامین هستی شناسانة مشترکی در اشعارشان دارند؛ از جملة این مضامین، آزادی، حیرت، غربت و مرگ است. در سه مفهوم آزادی، حیرت و مرگ، شباهت­های فراوانی میان دو شاعر دیده می­شود و دو شاعر با یک رویکرد عرفانی محض  این مفاهیم را مطرح کرده­اند، مفهوم غربت در شعر مولوی بار عرفانی دارد و در شعر بردونی گاه عرفانی است و گاه با رویکردی اگزیستانسیالیستی مطرح می­شود. آزادی در ...

سپهری از شاعران بنام معاصر است. درباره شعر و اندیشه های عرفانی او دیدگاه های فراوانی مطرح شده است. برخی مبانی شعر او را برگرفته از عرفان ایرانی اسلامی و یا عرفان هندی و شرقی دانسته اند و البته برخی نیز شعر او را تهی از عرفان می دانند. تاکنون پژوهشی به مقایسه کاربرد مفاهیم و اصطلاحات عرفانی در شعر سپهری و گفتار عارفان مسلمان نپرداخته است. گزینش واژگان، مدخلی بر طرز تفکر شاعران است؛ به همین سبب پ...

به عقیدۀ بسیاری از محقّقان، شعرِ کمتر شاعری به اندازه نظامی و خاقانی دچار تحریف و تصحیف شده است و علّت آن نیز توجه بیش از اندازه عموم مردم به شعر آنها - بیشتر در مورد نظامی- و دیگر، دشواری شعر آنهاست که گاهی، کاتبان نُسخ هنگامی که با واژه­ها و ترکیب­های غریب و پیچیده آنها مواجه شده­اند، جای این ترکیب­ها و واژه­های نامأنوس را با واژه­ها و ترکیب­هایی که به نظر آنها رسیده و با آن آشنایی داشته­اند و مع...

ادب فارسی ایران در اوایل قرن بیستم  به رمانتیسم روی می‌آورد. این امر از رمانتیک‌های فرانسوی و مساعد بودن فضای فکری و اجتماعی ایران که برای رشد چنین روحیاتی آماده بوده متأثر است و می‌توان آن را در مجموعه اشعار نیما و پیروان او و دسته‌ای از شاعران سنت گرا مشاهده کرد. هوشنگ ابتهاج از شاعران توانای معاصر است که غالب اشعار او از اصول حاکم بر مکتب رمانتیسم پیروی می‌کند. در این مقاله با شیوه توصیفی و ...

هدفِ ما در این مقاله بررسی ارتباط احتمالی مفهوم فلسفی کل گرایی با فعالیت های آینده پژوهان است. انگیزة این مطالعه توجهی است که خود متفکران آینده پژوهی، به ویژه وندل بل ـ که می توان او را یکی از معتبرترین نویسندگانی دانست که به فلسفة آینده پژوهی پرداخته اند ـ به این موضوع داشته اند. برای این منظور ابتدا تلاش می نماییم که تعریفی دقیق و فلسفی برای مفهوم کل گرایی و انواع آن ارایه کنیم. سپس به مرور تح...

دوره­ی مشروطیت، سرآغاز ورود بسیاری از اندیشه­های نو درحوزه ی شعر ونثر فارسی است. اندیشه­هایی که از این دوره، وارد شعر فارسی شده­اند، اگرچه بعضاً در سابقه­ی ادبیات به نوعی یافت می­شوند، اما در ادبیات مشروطه شکل خاص خود را دارند. یکی از مهم­ترین این اندیشه­ها، اندیشه­ی وطن یا شعر وطنی است که به طور خاص در بحبوحه­ی دوران مشروطه و سال­های پس از آن به طور چشمگیری فضای شعر ایران را در بر گرفت و اکثر ش...

آیا مفهوم عشق در اشعار شاعران جوان امروز ایران با مفهوم عشق در اشعار شاعران کلاسیک این مرز و بوم تفاوت دارد؟ در این تحقیق، به این پرسش پرداخته شده و کوشش به عمل آمده است تا به تبیین آن پرداخته شود. به دیگر سخن، این تحقیق مواجهه‌ای است ادبی و جامعه‌شناختی با یکی از مهم‌ترین مضامین شعر ایران در ادوار گذشته و امروز. در پژوهشِ حاضر از روش مطالعه اسنادی و تکنیک تحلیل محتوای کیفی برای پاسخ دادن به مسأ...