به حافظ، خواجه گفته‌اند ازآن‌رو که گاه از شغل دیوانی و وظیفة سلطانی بی‌نصیب نبوده و ازسوی دیگر، بخشی از اشعار او بازتاب اوضاع روزگار خویش است. پس نباید حافظ را از اندیشه، اندرز یا فلسفة سیاسی بی‌بهره دانست هرچند از او چیزی در باب سیاست‌به‌میان نیامده است! بنابراین، جست‌وجوی محورهای اصلی فلسفة سیاسی حافظ، مسئله اساسی پژوهش است (سؤال). به نظر می‌رسد حافظ به سبب قریحة شاعرانه، ترس زمانه و اندیشة م...

طنز نوعی ادبی‌است که، جنبه‌های بد رفتارهای بشری، ضعف‌های اخلاقی و فسادهای اجتماعی و یا اشتباهات انسان را به شیوه‌ای تمسخر‌آمیز و اغلب غیر‌مستقیم بازگو‌می‌کند و هدف آن اصلاح‌است. گاهی اغلب جوامع دچار مشکلات و رنج‌های اجتماعی، سیاسی و... شده و یا حاکم و مردم آن جامعه دچار مفاسد اخلاقی می‌شوند؛ در چنین شرایطی طنز با کارکرد‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و... در قالب‌های مختلف از جمله شعر به رسالت خود می...

چکیده محمد عبده غانم یکی از شاعران جاودانه و برجسته یمنی است که نامش در آفاق قله شعر این سرزمین می درخشد. شعر این شاعر بزرگ معاصر در عین دوری از هرگونه تکلف و تصنع زیباست و در عین زیبایی، رسا، روان و فصیح است. زبان روان، توصیف صادقانه دنیای عاطفی شاعر، تصویرهای بدیع و ترکیبات تازه و موسیقی شعر از ویژگیهایی است که بر زیبایی اشعار غانم می افزاید. شعر غانم به فرهنگ و ادب کلاسیک تکیه دارد. مجموعه ...

در تاریخ ادبیات ایران، شعر گاهی همانند ‌ابزاری انتفاعی در خدمت شوکت‌زایی و مشروعیت‌زایی حکومت‌ها وارد شده و گاهی نیز در تعارض و تقابل با ساختار قدرت، علیۀ آن عمل نموده است. چرایی و نحوۀ تعامل و تقابل شعر حافظ با ساحت سیاسی قدرت، موضوع قابل‌درنگی است که چندان مورد توجه قرار نگرفته و شناخت ابعاد و زوایای آن می‌تواند؛ افزون بر شناخت بهتر شعر حافظ، علل تعامل و تقابل وی با طیف‌های قدرت را تبیین نمای...

‏آنچه که باعث شده است شعر معاصر عرب، بیش از شعر معاصر ایران در جهان دارای مخاطب باشد را می توان در چند مورد خلاصه کرد: ‏مهم ترین عامل که ممکن است در ژرف ساخت شعر همه شاعران معاصر عرب باشد، تراژدی فلسطین است. شاعران معاصر عرب با درک درستی از مسئله فلسطین توانستند مفهوم دقیق مبارزه با امپریالیسم سرمایه داری را درک کنند و معادلات استعمار گرانه را در طرح نظام های مختلف دریابند. روشنفکران عرب درحقی...

در این مقاله با استفاده از نظریه استعارۀ شناختی لیکاف- جانسون به بررسی استعاره­های موجود در شعر حسین منزوی درباره­ی معشوق تغزلی و سمبلیک پرداخته شده است. نتایج این گفتار نشان می­دهد که منزوی، در ناخودآگاه خود به انواع معشوق به مثابه یک موضوع نورانی و روشن­گر می­نگرد. این نگاه استعاره­ایِ غالب در اشعار منزوی را می­توان وابسته به زیرساخت سیاسی-اجتماعی و فرهنگی جامعه­، نمود اساطیر و نمادهای جهانی د...