توسعه تصویر و خیال پردازی در شعر منوط به استفاده از همه ظرفیت های زبان است ؛یکی از از ابزارهای تولید و توسعه تصاویر، توجه به روح تقابلی واژگان در فرهنگ و زبان است.براساس نظریه تقابلی زبان ، ذهن در مواجه با یک مدلول از تصور شهرت یکی به تصور شهرت دیگری منتقل می شود.بنابراین رابطه بین کلمات و اصطلاحات و نشانه ها در یک سیستم و ساختار زبانی آشکار می گردد.اشعار خاقانی در اغلب موارد با شبکه ای از تصا...

خاقانی شروانی، شاعر نام‌آوری است که طرز سخن و غرابت کلامش، از دیرباز زبانزد خاصّ و عام بوده است. سخن خاقانی دارای ویژگی‌هایی نظیر استفاده‌ از اصطلاحات علوم مختلف، بازی‌های کلامی و ... است؛ چنان‌که کمتر پیش می‌آید خوانندۀ شعر او از مراجعۀ مکرّر به شرح‌ها و فرهنگ‌های لغت بی‌نیاز باشد. در گذر زمان و تحت­تأثیر عواملی مانند بروز جنگ‌ها، آشفتگی‌ها و دیگر حوادث روزگار، نسخه‌های خطّی اصیل دیوان خاقانی، کم...

حس‌آمیزی یکی از روش‌های خلق تصاویر شاعرانه و مضمون‌های تازه نزد شاعران نوجو است. خاقانی نیز در راستای همین نوجویی و تلاش برای مضمون‌آفرینی به کاربرد حس‌آمیزی علاقه نشان داده است. توجه آگاهانة شاعر به جنبه‌های زبانی و معنایی سخن و استفاده از این ظرفیت‌ها در جهت خلاقیت هنری موجب بهره‌گیری وی از آرایه‌ها و صنایعی شده است که در کار شاعران هم‌دوره‌اش کم‌تر مورد توجه بوده ‌است. حس‌آمیزی در شعر خاقانی...

یافتنِ سرآغازها، همواره یکی از دغدغه های اصلی محقّقان ایرانی بوده است تا آن‏جا که می توان گفت محقّقان ایرانی، بیش‏ترین توجّه خود را بر این مسئله معطوف کرده اند. بررسی تحقیقات آنان نیز گویای این واقعیّت است که آنان در تحقیقات خود همواره به نتیجه مشترکی دست نیافته اند و نتایج به دست آمده نیز نشان از تشتّت آرای آنان داشته است، چنان‏که در یافتنِ سرآغاز سبک هندی با چنین تشتّت آرایی رو به رو هستیم؛ تا جایی‏ک...

خجند از مراکز مهم ادبی و فرهنگی فارسی‌زبانان آسیای مرکزی، یعنی تاجیکستان محسوب می‌شود و بسیاری از شعرای بزرگ ادبیات فارسی مثل سعدی، حافظ، ظهیر فاریابی و... با این شهر و اهالی آن ارتباط قوی داشتند. در دورۀ سلجوقیان، رهبری علمی و مذهبی اصفهان در اختیار آل خجند گذاشته شد و این موضوع سبب نفوذ و اعتبار فضلای خجند در شهرهایی مثل اصفهان، ری، نیشابور و... گردید. ازهمین‌رو، بسیاری از سخن‌سرایان نامور اد...

چکیده در پسِ روساخت زیبایی‎شناختی آثار ادبی، فرآیند پویایی فرهنگی در جریان است. بخش اعظمی از نظام‎های فکری و سنت‎های فرهنگی دیرین، در طی این فرآیند، حفظ، ارزش‎گذاری و منتقل می‎گردند. مطالعات میان‎رشته‎ای، از جمله رویکردهای مردم‎شناختی به ادبیات، امکان شناخت بهتر و عمیق‎تر این نظام‎ها را فراهم‎می‎آورد. به همین منظور، مقالۀ حاضر، جلوه‎های نمایش قدرت سیاسی و اهداف آن و همچنین نظام اندیشۀ سیاسی ایرا...