در این پژوهش تلاش شده است. تا وصایای شخصیت های شاهنامه مورد بررسی و تحلیل محتوایی قرار گیرد.منظور از وصایا آخرین سخنان، سفارش ها و درخواست هایی است که شخصیت های شاهنامه اندکی قبل از مرگ و یا زمانی که عازم جنگ یا سفر بودند و اطمینانی به بازگشت یا زنده ماندن خود نداشتند، بر زبان می آوردند. این سخنان به لحاظ موقعیت زمانی آن ها که اندکی قبل از مرگ بیان شده اند بسیار حائز اهمیت هستند. بررسی این سخنا...

در ایران باستان نیز همانند همه ی ملت ها مرثیه سرایی و عزاداری برای مردگان به شکل های مختلف مرسوم بوده است. یکی از ارجمندترین منابع شناخت ما از آداب و رسوم ایرانیان کهن، کتاب ارزشمند شاهنامه است. فردوسی با استادی خاص خود آیین های سوگواری را به تصویر کشیده است. سوگواران به خاطر از دست رفتگان، بیقراری و مویه می کردند، بر خاک می افتادند، موی و روی خود را می کندند و جامه بر تن را چاک می زدند. آیین ه...

چکیده استفاده از فضاسازی¬های دوبُعدی، بازنمایی و خلق پیکره¬هایی با خطوط شکل¬ساز قوی، سطح¬های رنگی تخت و آرایه¬ها و تزیینات گیاهی، حیوانی و هندسی مشخصه¬های بارز نگاره¬های ایرانی است، که در دو شاهنامه¬¬ی بایسنقری و شاهنامه¬ی¬ شاه تهماسبی می¬توان بازنمایی¬شان را شاهد بود. نگاره-های این دو شاهنامه¬ی مصوّر، بازتاب¬دهنده¬ی روایت¬های اساطیری، پهلوانی- حماسی و تاریخی هستند که برگرفته از فرهنگ و تمدن مرد...

باد، این قدرت نیرومند و نامرئی طبیعت، که بخش بزرگی از اساطیر کهن ایرانی را به خود اختصاص داده است، با نام های «وای» یا «وایو»، «وات»، «واته» و...در گستره ی اساطیر ایران و برخی ملل دیگر، چهره های متفاوت و پیچیده و مرموزی دارد. در باورهای ایران باستان، ایزدی است که دو چهره ی کاملاً متضاد دارد؛ یکی وایِ خوب با صفات سازنده، مبارک، برکت دهنده و حامی آفرینش نیک و دیگر وایّ بد با صفات ویرانگر، شوم ، ترسن...

چکیده « حماسه » شعری است مبتنی بر توصیف اعمال پهلوانی ، میدان های نبرد ، ابزارهای جنگی و . . . . یعنی ، در شعر حماسی دسته ای از اعمال پهلوانی خواه از یک فرد برزو کرده و خواه از یک ملّت ، به صورت داستان یا داستان هایی در می آید که نظم و ترتیب از مشخّصه های آن است ؛ بدین معنی که از نقطه یا نقاطی آغاز می شود و در نقطه یا نقاطی پایان می پذیرد . « شاهنامه ی فردوسی » در زمره ی بزرگترین آثار حماسی جهان...

دوره ی مغول و تیموری، از مهم ترین دوره های شاهنامه سرایی و تاریخ نویسی منظوم در ایران است و منظومه های تاریخی بسیاری در این دو دوره به وجود آمده اند که بیشتر آنها به تقلید از شاهنامه ی فردوسی و بر اساس تاریخ های منثور سروده شده اند. منظومه ی شهنشاه نامه، سروده ی احمد تبریزی، یکی از تاریخ سروده های این دوره در باب تاریخ مغولان و احوال چنگیزخان و جانشینان او تا عهد سلطان ابوسعید بهادرخان است که ک...

چکیده شناخت اساطیر و دریافت پیوند تنگاتنگ آن با حماسه، بازجست هویت و درنتیجه آشنایی هر چه بهتر و بیشتر با فرهنگ و اعتقادات گذشتگان، برای هر ملتی که دوستدار خویش است مهم و گاه ضروری می نماید. هویت ما ایرانیان نیز که به اقوامی به نام هند و آریایی باز می گردد، اشتراکاتی را در زبان این دو قوم (ودا و اوستا) و در دین و اسطوره های هر یک (ایزدان و پهلوانان) به یادگار گذاشته است که نه تنها خاستگاه یگا...

آنچه در دیوان غزلیات مولانا باید به صورت جدّی مورد توجه قرار گیرد، وفور عناصر حماسی است. به طوری که به صراحت می توان گفت حماسه که در عرفان به نبرد انسان با خود تحدید و تعدیل شده بود، در عرصه ی دیوان مولانا دوباره حیاتی تازه یافت. تصاویر دهشت آفرینی از خون و خونریزی و کشتن ها و سربریدن ها و شکستن و بستن ها سراسر دیوان را فرا گرفته است و بدین ترتیب است که برخی از قهرمانان قدیم حماسی مخصوصاً رستم در...

منظومه­ی حماسی شاهنامه­ی نادری منظومه­ای تاریخ­بنیاد است که به سرگذشت نادر و سپاهیانش و مردم ایران در دوره­ی افشاریه اختصاص دارد. یکی از بخش­های مهم وبرجسته­ی این منظومه، بخش مربوط به لشکرکشی نادرشاه به شبه قاره هند است که در این منظومه و دیگر کتب تاریخی با اختلافاتی در کم و کیف حوادث و زمان و مکان و شخصیت­ها آمده است. تحقیق حاضر بر آن است تا با شیوه­ی تحقیق کتابخانه­ای و با روش سنجشی - تحلیلی ...