دو قرن پایانی خلافت عباسیان، دوره‌ای همراه با تحولات مهم و هم‌چنین متفاوت برای شیعیان بود. از نیمه قرن پنجم، بخش مهمی از سرزمین‌های اسلامی زیر سلطه سلجوقیان و سپس خوارزمشاهیان قرار گرفت. سلجوقیان پیرو و مدافع اهل‌سنت بودند، اما روابط آن‌ها با خلافت عباسی فراز و نشیب‌های زیادی داشت. خوارزمشاهیان نیز خود به عنوان یک مدعی در برابر خلافت ظاهر شدند. شیعیان به عنوان یک گروه تأثیرگذار و نقش‌آفرین در ع...

در دورۀ سلجوقی تا پایان فرمانروایی سلطان ‌ملک‌شاه (485 ه.ق)، سیاست مذهبی این حکومت بر پشتیبانی همه‌جانبه از مذهب تسنن استوار بود. لذا فرقه‌های مختلف شیعه وضعیت اجتماعی و سیاسی مناسبی نداشتند. این اوضاع نامطلوب چندان پایدار نماند؛ زیرا سلجوقیان در سال 483 ه.ق. با معضل شکل‌گیری حکومت اسماعیلیان نزاری به رهبری حسن صباح مواجه شدند که هدف غایی آن، برچیدن بساط حکومت سلجوقی بود. این خطر توجه آنان را ب...

مرجعیت به عنوان بالاترین مقام دینی در مذهب تشیع در طول تاریخ روابطی گاه تعاملی و گاه تقابلی با نهاد سیاست برقرار کرده است. حتی در برخی مواقع مراجع تقلید علاقه ای به ایجاد رابطه تعاملی یا دلیلی برای رابطه تقابلی نمی دیده اند و نسبت به نهاد سیاست بی تفاوت بوده اند. پژوهش حاضر در نظر دارد با اشاره به رابطه تعاملی مرجعیت و سیاست در عراق و لبنان طی دوران مرجعیت آیت الله سیستانی و علامه فضل الله (200...

معمولاً عالمان دینی متأثر از مبانی دین شناختی و نیز شرایط اجتماعی ـ سیاسی که در آن به سر می برند، نگرش های متفاوتی به عرصه سیاست پیدا می کنند. برخی نگرش سلبی به سیاست دارند و به جریان زندگی سیاسی شیعیان در عصر غیبت اعتقاد ندارند و پاره ای دیگر با نگرشی ایجابی به سیاست، معتقد به اقامه وظایف امام معصوم (ع) در کلیت عصر غیبت اند. آیت الله تبریزی از جمله عالمان سنتی است که نگرشی ایجابی به سیاست در سا...

چکیده مقاله حاضر به بررسی سیاست خارجی آمریکا درقبال کردهای عراق درپرتو تحولات سیاسی درمنطقه خاورمیانه می پردازد. حضورنظامی آمریکا درشمال عراق درزمان جورج بوش پدر و همچنین اشغال صورت گرفته این کشور درزمان جورج بوش پسرهمزمان به افزایش نقش عنصر کرد در تحولات قدرت دراین کشور ماهیت جدیدی داده است، تا بدانجاکه کردهای عراق نقش میانجی وتعین کننده رادرمیان شیعیان واعراب سنی به عنوان دو عنصر قدرت داخلی...

   موضوع ژئوپلیتیک را رفتار گروه­های انسانی متشکل نسبت به یکدیگر بر پایه جغرافیا، قدرت و سیاست تشکیل می­دهد. امروزه شیعه موضوعی ژئوپلیتیکی شده است، زیرا نقطه ثقل جغرافیایی شیعیان، مناطقی است که بر روابط قدرت در سطح منطقه و جهان تأثیرگذار است. از 5/1 میلیارد مسلمان جهان، 10-15 درصد آن­ها شیعه هستند. در دوران پساصدام، حصر سیاسی – اجتماعی شیعیان کشور عراق پایان یافت و امروزه آینده این کشور با مسأل...

منطقه خاورمیانه، در طول تاریخ مدرن خود، همواره شاهد تحولات و دگرگونی هایی بوده که امنیت و سیاست در سطح بین المللی را به شدت متأثر کرده است. در این میان، اشغال عراق از سوی آمریکا در سال 2003، سرنگونی صدام حسین و تغییر رژیم در این کشور را می توان مهم ترین رویدادی تلقی کرد که به شکل گیری دوره جدیدی از تعاملات میان بازیگران منطقه ای،توازن قدرت در خاورمیانه و در مجموع تصویر نوینی از منطقه شده است. ...

چکیده مقاله حاضر به بررسی سیاست خارجی آمریکا درقبال کردهای عراق درپرتو تحولات سیاسی درمنطقه خاورمیانه می پردازد. حضورنظامی آمریکا درشمال عراق درزمان جورج بوش پدر و همچنین اشغال صورت گرفته این کشور درزمان جورج بوش پسرهمزمان به افزایش نقش عنصر کرد در تحولات قدرت دراین کشور ماهیت جدیدی داده است، تا بدانجاکه کردهای عراق نقش میانجی وتعین کننده رادرمیان شیعیان واعراب سنی به عنوان دو عنصر قدرت داخلی ا...