در سالهای اخیر، رویکرد مثبتی برای چاره جویی سکونتگاه های نابسامان در بافت های فرسوده و سکونتگاه های غیررسمی اتخاذ شده است ولی برای حرکت از تفکر پروژه- محوری به سمت اجتماع- محوری نیازمند رویکردی است که با اصول محله های این بافت ها و برنامه ریزی محله مبنا برای آنها تطابق داشته باشد. از این رو رویکرد ارزشگرایی در برخورد با این محلات می تواند راهگشا برای تضمین مسیر برنامه ریزی شده برای ساماندهی و ت...

چکیده در حالی که مقوله سکونتگاه‌های خودرو، بخش عمده‌ای از ادبیات شهرسازی را در سالهای اخیر به خود اختصاص داده است، پرداختن به وجوه مختلف این سکونتگاه‌ها، نیازمند پژوهش فراوان است. در این میان، یکی از مباحث مهم در موضوع شهرسازی، توجه به فضاهای عمومی است؛ فضاهایی که نقش عمده‌ای را در تعامل‌بخشی، اجتماع‌پذیری، ایجاد شادابی و سرزندگی در یک محله می‌توانند بازی کنند. این فضاها می‌توانند در سکونتگاهها...

زمینه های نخستین موج مهاجرت اعراب به ایران را باید در ارتباط با دو مقطع متقدم تاریخ اسلام، یعنی عصر خلفای راشدین و دوره اموی، بررسی کرد. با ظهور اسلام و آغاز فتوحات، مهاجرت اعراب مسلمان به ایران شکل منسجم و منظمی یافت و پس از پایان جنگ ها، کشمکش ها و فتوحات آغازین، اعراب با هدف حفظ مناطق نوگشوده و پشتیبانی از ادامه فتوحات، اقدام به تأسیس پایگاه های نظامی در این مناطق کردند. به نظر می رسد این پا...

زنان روستایی از پتانسیل های زیادی برای مشارکت در فعالیت های اجتماعی ـ اقتصادی برخوردار هستند. براساس دیدگاه صاحب نظران در ادبیات توسعه، بی توجهی به ارتقای ظرفیت مندی و توانمندسازی آن ها، چالش های فراوانی در فراگرد توسعه سکونتگاه های روستایی ایجاد می کند. مطالعه حاضر بر آن است عوامل مؤثر بر ارتقای ظرفیت مندی و توانمندسازی زنان و نقش آن­ها در فرآیند توسعه سکونتگاه های روستایی را مشخص سازد. روش پژ...

شرایط طبیعی و قابلیت ها و تنگناهای مراکز روستایی به همراه رویکرد های برنامه ریزی و سیاست گزاری نظام سیاسی در دهه های اخیر، اقتصاد روستایی منطقه تهران و البرز را در قلمرو وسیعی به وبژه در بخش های شمالی و جنوبی آن تحت تأثیر قرار داده؛ و باعث ناپایداری توسعه و سکونتگاه های روستایی شده است. پیامداین مسأله عدم توسعه فعالیت های اقتصادی کشاورزی و غیرکشاورزی و کاهش فرصت های شغلی برای جمعیت درحال افزایش...

یکی از خط مشی های مهم در برنامه ریزی و توسعه سکونتگاه های روستایی‘ سیاست سکونتگاه های مرکزی است که در آن تقویت سکونتگاه های مرکزی و مراکز روستایی و تجهیز سلسله مراتبی آنها مورد تأکید می باشد. این خط مشی در چند دهه گذشته بعنوان خط مشی غالب‘ در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه بکار گرفته شده است. از آنجایی که در این خط مشی تنوع زیادی از لحاظ تعداد‘ اندازه‘ عملکرد و سلسله مراتب سکونتگاه های مرکزی...

شناسایی و اولویت سنجی مرکزیت (سیاسی) سکونتگاه­ های قلعه­ ای دوره­ قاجار منطقه سیستان نیاز به بررسی عوامل محیطی تأثیرگذار (طبیعی و انسانی) با استفاده از روش­ ها، تکنیک­ ها و مدل ­های متناسب دارد، ازاین‌رو هدف مقاله حاضر، بررسی و اولویت ­سنجی معیارها و شاخص­ های موجود، برای تعیین مرکزیت سکونتگاه­ های مذکور (9 مورد) با استفاده از مدل «فرآیند تحلیل شبکه» (ANP) است. در این راستا، سؤال پژوهش این‌گونه...

هدف این مقاله بررسی عملکرد شهر میانی خوی در توسعة فضائی استان آذربایجان غربی و روش تحقیق «توصیفی – تحلیلی» است. برای بررسی نقش شهر و حوزة نفوذ آن از روش ها و مدل های کمی استفاده شده است. مدل های جمعیتی نشان می دهند که شهر خوی از توان کشش پذیری جمعیتی برخوردار بوده و بدون در نظر گرفتن آن در شبکة شهری استان، عدم تعادل بیشتر می شود. مدل های اقتصادی حکایت از آن دارند که خوی نقش خدماتی داشته و بخش ص...

یکی از مهمترین مسائلی که شهرهای کشورهای در حال توسعه را با بحران مواجه کرده است، مسئله گسترش سکونتگاه های غیررسمی در آنها می باشد. این سکونتگاه ها با تفاوت در تعریف به عنوان مسکن های کنترل نشده، غصبی، در حال تغییر و تحول، حاشیه ای و خود ساخته خوانده می شوند. طبق برآوردهای صورت گرفته در حدود یک میلیارد نفر، در سرتاسر جهان در این سکونتگاه ها زندگی می کنند. این پهنه ها بستری برای بروز و گسترش ناهن...

یکی از زمینه های ناپایداری توسعه شهری بویژه در کشورهای در حال توسعه، شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی در محدوده و حریم شهرها می باشد. این سکونتگاه ها ضمن اینکه عناصر کالبدی نابسامانی در بخش های خاصی از یک شهر بوجود می آورند. لطمات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی گسترده ای را برکل مجموعه شهر تحمیل می کنند. در حال حاضر سکونتگاه های غیررسمی شهرگنبدکاووس شامل محلات افغان آباد، سیدآباد، بدلجه و چای بوئی می ب...