روش اصول متعارف راهی است برای استفاده روشن وصریح از روش استدلال قیاسی. در این روش ابتدا گزاره هایی به عنوان اصول متعارف معرفی می شود و سپس با استفاده از قواعد استدلال منطقی معلومات دیگری بدست می آید. ویژگی اصول متعارف این است که مقبولیت عام دارد یا حداقل در یک چارچوب استدلالی به خصوص نیازی به اثبات ندارد. با کاربست صحیح قواعد استدلال در مورد اصول متعارف می توان معلومات جدیدی بدست آورد که صحت آن...

 نقد و بررسى نظرات آقاى سیدعلى اکبر قرشى درباره تعریف محکم و متشابه در دو اثر ایشان، تفسیر احسن الحدیث و کتاب قاموس قرآن است. نویسنده، پس از تعریف محکم و متشابه، به نقد تعریف و تفسیر محکم و متشابه از دیدگاه استاد قرشى پرداخته و هشت نکته را در این زمینه یادآور مى‌گردد. سپس نظرات وى را درباره مفهوم امّ الکتاب بودن محکمات، دلیل مفرد بودن امّ الکتاب و راز وجود متشابهات نقل و با استناد به آیات و روایا...

در این مقاله، آرای سیبویه ـ دانشمند مسلمان و ایرانی ـ دربارۀ زبان و زبان‌شناسی بررسی شده است. این عالم بزرگ ایرانی، که از رهبران نحلۀ بصره نیز بود، در نحو زبان عربی به کمال رسید. کتاب او با عنوان الکتاب از معروف‌ترین و معتبرترین کتاب‌ها در زمینۀ نحو است. الکتاب طرز توصیف دستور زبان عربی را تعیین و تثبیت کرد. تصویری که او از دستور زبان عربی رسمی و کتابتی ترسیم نمود به‌ذات همان است که امروزیان از...

برخی قضایای عام یا مطلق اخلاقی در منابع دین، علی‌رغم ظاهر کلی، ازحیث سور اجمال دارند؛ حتی در مواردی یقین داریم گزاره‌ای کلی نیست؛ درحالی‌که ظاهراً به‌صورت مطلق یا کلی آمده است. این موضوع ما را به سایر گزاره‌ها هم مشکوک می‌کند. در این پژوهش برای کشف سور حقیقی این گزاره‌ها علاوه‌بر مراجعه به تفاسیر قرآن کریم و شروح روایی، از تحلیل عقلی و منطقی و کشف دلالت‌های عرفی بهره گرفته و چند احتمال را کشف کر...

خواجه نصیرالدین در مبحثی دربارۀ انعکاس قضایای ممکنه در کتاب اساس الاقتباس می‌گوید: «پس معلوم شد که این اعتبار مقتضى فساد انعکاس ممکنات است و مؤدى به مذهبى است که نزدیک باشد به مذهب آن جماعت که اطلاق و ضرورت و امکان را به اسوار متعلق گردانند». خواجه در این عبارت اطلاق جهت بر سور را نظر جماعتی از منطق‌دانان می‌داند و نه عموم آنها، که خود خواجه قطعاً از این جماعت نیست؛ زیرا وقتی او از موضع طبیعیِ جه...

آدونیس در جریان نوآوری های بسیاری که پدید آورده است، کتابی نگاشت با نام «الکتاب» که در آن از منظری نو و بدیع، تاریخ را محور کار خود قرار داد. از سوی دیگر آن چه در «الکتاب» حایز اهمیت بسیار است تأکید شاعر بر خشونت و استبداد و سلطه هایی است که در طول تاریخ صورت گرفته و همچنین تلاش او برای به زیر سوال بردن تمام بیدادگری ها و ستایش دادها و دادگری ها. در نگاشتن این پایان نامه از روش کتابخانه ای وج...

به علت نقش آفرین بودن اطلاع از مکی یا مدنی بودن آیات و سور در مباحث قرآنی، تلاش برای شناخت و شناساندن آیات و سور مکی و مدنی در گذر دوره های مختلف از صدر اسلام تاکنون به اشکال گوناگون شکل گرفته است.در آغاز از صحابه رسول خدا(ص) در این باره سؤال می شد و در دوره بعد سخن صحابه و نیز تابعین در قالب روایاتی چون روایات قاعده گون در باب مکی و مدنی، روایات مختص به معرفی مکی و مدنی، روایات ترتیب نزول و اس...

در این مقاله، آرای سیبویه ـ دانشمند مسلمان و ایرانی ـ دربارۀ زبان و زبان شناسی بررسی شده است. این عالم بزرگ ایرانی، که از رهبران نحلۀ بصره نیز بود، در نحو زبان عربی به کمال رسید. کتاب او با عنوان الکتاب از معروف ترین و معتبرترین کتاب ها در زمینۀ نحو است. الکتاب طرز توصیف دستور زبان عربی را تعیین و تثبیت کرد. تصویری که او از دستور زبان عربی رسمی و کتابتی ترسیم نمود به ذات همان است که امروزیان از...

إنّ دوافع حثّتنی علی ترجمه کتاب «دروب» الذی وضعه میخائیل نعیمه. أولاً: رغبتی الحادّه فی الترجمه، ثانیاً: التعرّف علی مبادئ الترجمه، وعلمها، وصناعتها وکلّ ما درسته فی فرع الترجمه من کتب المولفین المعاصرین. ثالثاً: هناک من یراجع الکتب العربیه ولم تترجم إلی الفارسیه بعد. وهذا الکتاب ما کان قد ترجم إلی الفارسیه آنئذٍ حسب ما قال الأستاذ. فضلاً عن ذلک، یشتمل هذا الکتاب مواضیع أخلاقیه واجتماعیه نافعه مختلفه. ول...

انّ المفضلیات هی مجموعة ادبیة قدیم ة ، وانّ لم تکن تضاهی المعلقات العشر شهرة و لکنّها لا تقلّعنها غناء ، جمالاً و قدرة . فهی عین الفردات الغریب ة ، الصناعات الأدبیة ، الشّواهد النحویة و الصرفی ة ،القوافی الرّاقیة اللامعة و الأعلام التی یختص البعض منها بهذا الکتاب القیم فقط.انّ المفضّل الضّبی الذی قد جمع هذه القصائد و قد سمی هذا الکتاب بإسمه هو محمد بن یعلی بنعامر بن سالم الضّبی الکوف ی ، هو راویة علامة با...