از جمله آیاتی که پیرامون آینده زمین و وارثان حقیقی آن، که نوید بخش حکومتی الهی و دینی است سخن می‌گوید آیه 105 از سوره انبیاء است. ذیل این آیه، روایات متعددی توسط مفسران اهل سنت و شیعه نقل شده است، و بر اساس آن‌ها مصادیق متفاوتی برای صالحان و وارثان زمین معرفی شده‌اند، و این سؤالات را به ذهن متبادر می‌کنند که روایات مورد استناد هر یک، از چه کسانی نقل شده و میزان اعتبار این ادله چقدر است؟ در این ...

بنا به روایت های فراوانی از شیعه و اهل سنت، حضرت علی (ع) نخستین جامع قرآن کریم پس از پیامبر اکرم (ص) بوده، اما شبهه هایی نیز مطرح شده است. نخست این که اهل سنت با انگیزة توجیهِ بیعت نکردن امام (ع) با خلیفه اول به روایت این روایات اقدام کرده اند. بنابراین، در درستی این روایت ها خدشه وارد است و دیگر این که مراد از جمع قرآن، به خاطر سپردن است و نه مکتوب کردن قرآن. آنچه بر شبهة اول دلالت دارد تنها د...

از دیر باز در بارة شأن نزول آیه 108 سوره توبه اختلاف نظر بوده که دربارة مسجد قبا یا مسجد پیامبر نازل شده است . درمیان اهل سنت دو دیدگاه و دو دسته روایات وجود دارد . گروهی به استناد روایات و برخی قراین دیگر گفته اند منظور مسجد قباست . این روایات از نظر سند ضعیف و از نظر محتوی قابل تردید است راویان اصلی این روایات کعب الاحبار ، عبدالله بن سلام، وابو هریره بوده اند وتوسط شرحبیل وشهر بن حوشب رواج ی...

سنت و فرایند نقل شفاهی در تولید، حفظ و انتقال مواد و اطلاعات تاریخی که به پیدایش تاریخ‌نگاری اسلامی انجامید از مسائل بنیادی در تاریخ‌نگاری اسلامی است چراکه، مهمترین منبع نگارش و تدوین متون تاریخی قرون نخستین اسلامی داده‌های شفاهی است که متکی بر مسموعات و محفوظات راویان بوده است. باتوجه به شفاهی‌بودن بخش عمده‌ای از اطلاعات اولیه تاریخی و ثبت و تدوین تدریجی آنها، و از سوی دیگر به‌دلایلی ازجمله جع...

از جمله آیاتی که پیرامون آینده زمین و وارثان حقیقی آن، که نوید بخش حکومتی الهی و دینی است سخن می‌گوید آیه 105 از سوره انبیاء است. ذیل این آیه، روایات متعددی توسط مفسران اهل سنت و شیعه نقل شده است، و بر اساس آن‌ها مصادیق متفاوتی برای صالحان و وارثان زمین معرفی شده‌اند، و این سؤالات را به ذهن متبادر می‌کنند که روایات مورد استناد هر یک، از چه کسانی نقل شده و میزان اعتبار این ادله چقدر است؟ در این ...

در جوامع روایی و تفسیری، 10 روایت درباره مواجهه حضرت یوسف(ع) با پدر وجود دارد که در آنها از بی احترامی حضرت یوسف(ع) به پدر، سخن به میان آمده است. پنج روایت در منابع امامیه و پنج روایت در منابع اهل سنت نقل شده اند. روایات امامیه با اهل سنت تفاوت ماهوی دارند، هرچند یکی از روایات اهل سنت مشابه روایات شیعه است، اما همگی حکایت از این دارند که حضرت یوسف(ع) به پدرش احترام نکرد. در این نوشتار، اسناد و ...