سلفی گری و بنیادگرایی در تربیت دینی به سوی شبه تربیت (تلقین گری) در حرکت است. سنت گرایی و نوگرایی دینی می توانند رویکردی جایگزین در اتخاذ رویکرد های تربیت دینی باشند. هر دو رویکرد سنت گرا و نوگرا در عین وجود تفاوت هایی که با یکدیگر دارند، با کثرت گرایی و مدارا همراهند. هم چنین با تاکید بر گفتمان اقناعی و نه اجباری، برای باطن و هدف نهایی ادیان و نه توجه صرف به مناسک و شعائر ارزش ویژه ای قایل هست...

این‎مقاله بدنبال یافتن پاسخ این پرسش است که متفکران جوامع اسلامی تا چه حدّی «درست» و «سنجیده» می‎اندیشند. از همین رو ابتدا معیار «درست و سنجیده اندیشی» مورد بررسی قرار گرفته است. این معیار ناظر بر «آزاد اندیشی» و «رهایی از قیمومت‎های مختلف» در مقام اندیشه‎ورزی است و راه تحقق آن «تجربه‎گرایی» و تکیه بر «داده‎های عینی» به عنوان مبنای داوری است. در واقع انسان اندیشه‎ورز در صورت محرومیت از این ویژگی...

مدرنیته و سنت به عنوان دو مفهوم متضایف در بافت و زمینه تفکر و فرهنگ غرب معنای خود را دارند. انتقال این دو مفهوم به فضای فرهنگی و علمی کشور ما بدون در نظر گرفتن آن زمینه، اشتباهاتی نظری و عملی به دنبال خواهد داشت. بر این اساس، سنت و تجدد در فرهنگ اسلامی، برخلاف غرب، با یکدیگر تعارض و تمانعی ندارند و تجدد لزوماً همه جا سنت را نفی نمی کند. عوامل درونی و بیرونی تجدد، انسان و جامعه را به تحول و نوخوا...

هدف این مقاله بررسی ارتباط بین شکل‌های مختلف واقع‌گرایی اخلاقی و برخی دیدگاه‌ها دربارۀ اخلاق دینی و به‌ویژه اخلاق دینی در سنت اسلامی است، هرچند بیشتر گفته‌ها در سنت‌های دینی دیگر نیز کاربردی خواهد بود. نخست، مرور تاریخی مختصری از ظهور واقع‌گرایی اخلاقی در قرن بیستم بیان می‌شود؛ دوم، انواع اصلی واقع‌گرایی اخلاقی را از هم تفکیک خواهیم کرد؛ سوم، نشان خواهیم داد که در مورد هر یک از انواع اصلی واقع‌...

یکی از مسائل بنیادین در تفسیر متون، معیارپذیری آن است، چرا که اعتبار تفسیر بر آن مبتنی است. هدف از تفسیر متون، به ویژه متون دینی، پی بردن به مراد مؤلف ­است. از این­رو روی کرد رایج در تفسیر متون، به ویژه متون دینی، بر اساس معیارپذیری  بوده ­است. همین روی کرد در سنت تفسیری غرب نیز مدت ها حاکم بوده است. اما با ظهور روی کردهای ذهنی­گرای تفسیری در دوره های اخیر، معیارپذیری تفسیر متون با چالش­های درخ...

این نوشتار درپی به دست دادن نشانگرهای  علم  درمتون دینی اسلامی  است. از این حیث در این نوشته به اصلی ترین منابع ومأخذ دینی یعنی قرآن( به عنوان سرمتن مقدس)ونهج البلاغه ( پیرامتن) مراجعه شده است تا جهت گیری این منابع را در موضوع مورد بررسی مشخص نماید.افزون بر این،روایت عالمان و شارحان حقیقی این دو منبع شامل پیامبر(ص) و ائمه معصومان (ع) و سنت آنان( سنت نبوی – سنت علوی) ونیز قرائت مفسران و عالمان م...

ابوزید با نگرشی هرمنوتیک، با استفاده از دو اصل تمایز دین با معرفت دینی و تاریخی نگری به بررسی سنت پرداخت. او تعریف اصطلاحی سنت و حجیت بخشی گسترده به آن را، معرفت دینی و مساله‌ای ساخته دانشمندان، در دوره‌ای متأخر از پیامبر(ص) دانست بنابراین دلیلی بر پذیرش آن ندید و آن را به نقد ‌کشید. ابوزید با تکیه بر تاریخی نگری، پیامبر(ص) را بشری محدود به شرایط زمان و مکان، دانست و سنت نبوی را مساله‌ای تاریخی...

سنت عرفان و تصوف اسلامی سنتی دیرپاست که همواره کشف و شهود را منبعی بالاتر از عقل برشمرده و پیرامون دین، عقل، عرفان و رابطه آنها سخن گفته است. از طرف دیگر در غرب و عالم مسیحیت از قرن هجدهم اندیشه ای با نام تجربه دینی در مقابله با عقل گرایی افراطی آغاز شد و محور اندیشه آنان نیز رابطه دین، عقل و باطن با یکدیگر است. امروزه این گرایش فکری در غرب رواج تام یافته است و در جامعه ما نیز توجه اندیشمندان م...