عقلانیت یک موضوع میان رشته ای، بلکه فر ارشته ای و مورد علاقه فیلسوفان، دانشمندان و اصحاب ایدئولوژی های مختلف محسوب می شود. در ادیان بویژه در اسلام، عقلانیت در سه حیطه شناخت، ترجیح و فرایند اجرا مطرح است. در علم نوپای اقتصاد و در شرایط غلبـه دین گریزی بر غرب، عقلانیت به عنوان یک صفت برجسته «انسان اقتصادی» هم معرفی شد. ممکن است تصور شود این کاربرد جدید از عقلانیت، دیگر هیچ شباهتی با عقلانیت اسلام...

در مباحث نظری معماری و شهرسازی ایران به جهت اهمیت، مفاهیم «سنت» و «هویت» بسیار بحث و جدل شده است. در این مقاله روش و رویکرد میرمیران در بازبه کارگیری سنت با بنیان گذار عملی نهضت مدرن یعنی لوکوربوزیه مقایسه خواهد شد. نوع رویکرد آنان در بازتعریف و باز به کارگیری از سنت های معماری فرهنگ و بومی شان متفاوت است، همان گونه که در مقاله اشاره خواهد شد، لوکوربوزیه مانند جهان بینی مادی غربی به دنبال بازتع...

فیلسوفان فمنیست در بازخوانی سنت دیرپای فلسفۀ غرب به این نتیجه رسیدند که در این سنت، مفاهیم مهم فلسفی مانند عقل و استقلال در تقابل با ماده و امر غیرمعقول و یا وابستگی و هر آن چه که با مفهوم زن و زنانگی تداعی می‌شود، قرار می‌گیرد. آن‌ها معتقد هستند این تقابل‌ها منجر به تولید مفاهیمی‌مردگرایانه در سنت فلسفۀ غربی شده است. یکی از مفاهیمی‌که مورد نقد فیلسوفان فمنیست قرار گرفته، مفهوم سنتی استقلال به ...

این پژوهش، از منظری فقهی، حکم منکر یکی از ضروریات دین اسلام و کافر یا مرتد بودن او، همراه با شرایط آن بررسی می شود.

یکی از ابعاد تبلور مدرنیزاسیون در ا  یران حیطه ی هنرهای‌تجسمی است که استفاده گزینشی بدون در نظر گرفتن پایه‌های تعقل و تفکر اندیشه غربی و مدرنیته از وجوه بارز آن است، جهت روشن شدن مفاهیم متعددی که از تجدد و سنت در حوزه اندیشه مطرح است لزوم بررسی دقیق تر و جامع تر از سنت بسیار ضروری است، تا با آگاهی بیشتر از ساختارسنت در فرهنگ خودی و تفاوت آن در فرهنگ غرب به شناخت دقیق تری از آن نائل شد. بخش اول ...

عقلانیت گفتاری و رفتاری امام حسین (ع) در نهضت عاشورا، شامل همه اقدامات عملی و سخنان ایشان در مراحل مختلف قیام است که هدف از قیام را با بکارگیری مناسب‌ترین و معقول‌ترین روش‌ها و ابزارها بیان می‌کند و نشان دهنده پیوند منطقی نتیجه و وظیفه در کلیت این نهضت است. این امر در مراحل مهم این نهضت چون مواجهه امام با حاکم مدینه، وصیت او به برادرش محمد بن حنفیه، نامه‌های او به مردم بصره و کوفه، مواجهه امام ...

«نقد روش» یکی از مهم‌ترین نقدهای فایرابند بر عقلانیت علمی است. فایرابند برای این ادعایش که هیچ یک از روش‌شناسی‌هایی که تا کنون برای علم مطرح شده موفق نبوده اند، با استمداد از مطالعات تاریخی برهان‌های توانمندی ارائه می‌کند. اما تأمل در براهین او علیه روش شناسی های معاصر نشانگر آن است که خود او از نوع ویژه‌ای از روش‌های برهانی، یعنی برهان خلف، استفاده می‌کند. ما در بخش نخست این مقاله سعی می‌کنیم ...

 مقایسه تطبیقى دیدگاه‌هاى تفسیرى امام خمینى و دیدگاه‌هاى هرمنوتیکى فلاسفه غرب است. دیدگاه امام خمینى راجع به تفسیر قرآن با آنچه در رابطه با تفسیر متون مقدس در غرب مطرح شده است همانندى‌ها و ناهمانندى‌هاى دارد. نویسنده نخست دو دیدگاه هرمنوتیکى مطرح در غرب را که عبارتند از سنت شلایر ماخر و سنت هایدگر مطرح مى‌کند. سپس مبانى و پرسشهاى هرمنوتیکى از قبیل امکان و عدم امکان استفاده از قواعد عمومى فهم در...

اگزیستانسیالیسم معرف مرحله ای سرنوشت ساز در تاریخ فلسفه ی غرب، و به طور کلی، تاریخ تفکر است. زیرا اظهار این که در قلب هر اگزیستانس غیرعقلانیت بنیادینی وجود دارد، انتقاد کوبنده ای را علیه یکی از اصلی ترین و دامنه دارترین فرض های سنت غربی وارد می سازد. انکار عقلانیت نهایی جهان از سوی اگزیستانسیالیسم، و ازاین رو انکار قابل فهم بودن واقعیت، اصولی را از بین می برد که این اصول به بنیان نهادن نهادهایی...