تاریخ ادبیات معاصر که از زمان شروع نهضت مشروطیت در ایران آغاز می شود تحولاتی به اندازه تاریخ ادبیات کهن دارد، به طوری که در طول صد سال اخیر ادبیات فارسی از لحاظ نظم و نثر تحت تاثیر مکتب-های نوین ادبی جهان قرار گرفته است و از طرفی پا به پای تحولات اجتماعی و تاریخی جامعه پیش رفته است به طوری که این رابطه متقابل ادبیات و اجتماع در این حیطه تاریخی اجتناب ناپذیر است. به دنبال گسترش تبادل فرهنگی و اد...

آهنگ و موسیقی می تواند در ما حالات عاطفی مختلفی ایجاد کند و از قدیم عنصر موسیقی به صورت وزن، مهم ترین عنصر شعر تلقّی می شد و حتّی گاهی آن را تنها مشخّصه ی تمایز میان نظم و نثر می دانسته اند. مشهورترین نوع موسیقی در شعر فارسی، وزن عروضی و نیمایی است. نیما پدر شعر فارسی، افقی تازه در شعر فارسی گشود. این روستازاده ی اهل یوش، عرصه را برای گفتن شعر عروضی، تنگ دید و برای رهایی از قید وزن و قافیه و تساوی...

وزن شعرآزاد نیمایی با حفظ کیفیت عروض سنتی و امکان تغییر در کمیت آن، درحقیقت ادامه ی همان وزن عروض سنتی وقابل تقطیع است. می توان آن را قالبی نو وکامل تراز قالب های شعرکهن فارسی دانست که با نوآوری هایی درکاربرد وزن و قافیه همراه است. وجه تمایزشعرآزاد از قالب های شعر کهن؛عدم تساوی مصراع ها، شکل نوشتاری و نوع ساختمان آن است،که با ترکیب والهام از قالب های مستزاد، مسمط، بحرطویل، ترکیب بند و ترجیع بند...

آنچه امروز با نام شعر نو نیمایی رسمیت یافته است، محصول تأمل،‌ تغییر، آزمون و سلسله‌ای از کنش و واکنش‌های شبه‌آزمایشگاهی نیما یوشیج است. همگان شعر «ققنوس» را نقطة آغاز شکل تکامل‌یافتة‌ شعر نو نیمایی دانسته‌اند؛ اما فرایند پیش از تکامل این نوع، زمینه‌ای پژوهش‌پذیر است که در این نوشتار به آن پرداخته‌ایم. این منظومه، آخرین منظومه‌ی بلند نیما است که پیش از شعر «ققنوس» سروده شده است. پژوهش در باب ویژ...

در اشعار کلاسیک فارسی، بیش از همه، وزن‌های عروضی بودند که سبب تهییج عواطف شده و احساسات خواننده را برمی‌انگیختند و او را در فضای مورد نظر قرار می‌دادند و بدین گونه، تصویر و خیال را برجسته می‌کردند. ولی در شعر معاصر به‌ویژه شعر نیمایی، با دخل و تصرف در وزن‌های عروضی، از طریق موسیقی درونیِ حاصل از ترکیب، تکرار و نحوه پراکندگی آواهاست که القای احساسات و فضا، صورت می‌گیرد؛ زیرا هر آوا با طنین خاص خو...

درباره ادبیات معاصر افغانستان و به طور خاص شعر معاصر افغانستان اساساً پژوهش های چندانی انجام نگرفته است. این خلاء تحقیقاتی البته به شرایط نا امن و نا مساعد افغانستان در چند دهه ی اخیر باز می گردد. این پایان نامه را می توان نخستین و جدی ترین پژوهش در این رابطه به خصوص در سطح آکادمیک دانست. هدف از این پژوهش اولاً آشنایی با تاریخچه ی سیاسی و اجتماعی معاصر افغانستان در سده ی حاضر خورشیدی است تا مخاطب...

نماد، کلمه ای است که هاله ای از معانی را به هم القا می کند. این عنصر از دیرباز در شعر فارسی بالاخص در متون عرفانی به کار گرفته شده است . بدون شک اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه در شکل گیری نماد بسیار تاثیرگذار است و می توان وضعیت جامعه را تا حد زیادی به وسیله ی آنها مشخص نمود. در شعر فارسی نیز شاعران به طرق مختلف این عنصر را به کار گرفته اند. برخی از نمادها میان شاعران مشترک و برخی ساخته خود آهاست ...