شهر­آشوب­های مهستی تعریضی است به شاعران ستایشگر و ممدوحان شیفته ی قدرت در جامعه­ای طبقاتی که مدیحه اعتبار خاصی داشت و ارزش حاکمان به مدیحه سرایان درباری بود. هدف این مقاله شناخت نشانه­های پنهان این رفتار کنایی در معانی ضمنی شعر زنی شاعر در قرن ششم هجری قمری است. دوره ی سلجوقی به لحاظ شعری دوره ی اوج رونق شعرهای مدحی بود، امّا مهستی برخلاف شاعرانِ ستایشگر، شعرهای اجتماعی واکنشی سرود. چرایی این موض...

زبان تاتی از جمله زبان­هایی است که از میان شیوه­های رایج در بین زبان­های جهان برای نمایش روابط دستوری، از شیوة «حالت­نمایی» و «نشاندار کردن وابسته­ها» در کنار شیوه­های دیگری همچون «مطابقه» استفاده می­کند. این زبان یکی از زبان­های ایرانی شمال ­غربی است که گونه­های مختلف آن در برخی روستاها و شهرهای استان­های اردبیل، قزوین، زنجان و گیلان به صورت جزیره­های زبانی به حیات خود ادامه می­دهند. گونة مورد...

  تبیین پدیدۀ مطابقۀ مفعولی به مثابۀ یکی از خصوصیات بنیادین ساخت‌های ارگتیو همواره یکی از پرسش‌های اساسی در رویکردهای زایشی بوده است. در چارچوب رویکرد کلاسیک مفروض در قالب برنامۀ کمینه‌گرا، حالت‌نمایی و مطابقه دو پدیدۀ هم‌ارزند که هر دو در جریان فرایند اشتقاق نحوی ساخت‌های زبانی تعیین می‌شوند با این حال در رویکردهای متأخرتر نظیر رویکرد حالت‌‌دهی وابسته، مطابقه همچون فرایندی مرتبط اما مجزا از ح...

بی شک شعر حافظ چونان منشوری است که از هر زاویه‌ای به شعر او نگاه شود، جلوه‌ای از شعر او نمایان می‌شود. این تجلّی‌های گوناگون در تمام ابعاد شعر حافظ قابل مشاهده است. در این مقاله با بررسی پیشینه‌ی معانی پیشنهادی شارحان و حافظ پژوهان، کوشش شده است که به این پرسش، پاسخ داده شود که آیا خرابات مغان در شعر حافظ طبق گفته‌ی دیگران، به معنی مطلق میکده است و یا معنی دیگر آن، یعنی آتشکده‌ی زردشتی، ارجح‌تر ...

حرفِ الف به‌ واسطة شکل و جایگاه خاص، یکی از پُرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر، فضاهای شاعرانه و ترکیباتِ نغز ادب پارسی به ویژه دو شاعر داستان سرای بزرگ غِنایی، یعنی؛ نظامی و جامی است. الف، که اوّلین حرفِ الفبای فارسی، عربی، ابجد و نمایندة عدد یک در ‌حساب جمّل است در منظومه های این شعرا، کنایه از ذات احدیت، عالمِ تجرید و تفرید و نیز مظهرِ پیشوایی، استقامت، خُردی و.. است. در این مقاله، با بررسی کاربرد ...

پژوهش حاضر به شباهت­ها و تفاوت­های نظام نمودی در سه گونۀ مختلف زبان لری بررسی می پردازد. افزون بر طبقه­بندی نظام­های نمودی لری در این گونه­ها، تفاوت­های این نظام­ها با نظام نمودی زبان فارسی نیز بررسی خواهد شد. در نوشتار حاضر، با تکیه بر نظریۀ هیوسن و بوبنیک (1997) نظام سه­گانۀ نمود، شامل متکامل، نامتکامل و کامل در زبان لری بررسی خواهد شد. تفاوت اصلی صورت­های نمودی لری و فارسی، در ساخت کامل لری ...

شاعران علاوه بر استفاده ازلغات ساده ومشترکی که میان تمامی سخنوران رواج دارد، از واژه ها و عباراتی بهره می برند که مخصوص به خودشان و ناشی از قریحه ی شاعری آنهاست.گاه عبارات کنایی و استعاری جدیدی می سازند و گاه به لغات معنای جدید می دهند. در دیوان مغربی اصطلاحات عرفانی و عبارات کنایی بسیاری وجود دارد که بسیاری ازآنها درهیچ کدام از آثار ادبی گذشته یافت نمی شود.همین امر نگارنده را برآن داشت که لغت ...

گویش بلوچی سرحدّی زیرشاخه­ای از بلوچی غربی (رخشانی) است. پژوهش حاضر درصدد است تا مقوله­های تصریفی یا ساخت­واژی- نحوی اسم شامل: شمار، جنس دستوری، معرفگی، حالت و مالکیت را در گویش بلوچی سرحدّی گرنچین مورد بررسی قرار دهد. این مطالعة هم­زمانی بر اساس پیکرة زبانی گردآوری­شده از طریق کار میدانی در منطقة گرنچین واقع در 35 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان خاش انجام شده ­است. داده­های زبانی از طریق ضبط گفتار آز...

در کلیدر و جای خالی سلوچ، بخش عمده‌ای از واقعیت‌های داستانی ـ شخصیت‌ها، کنش‌ها، اشیاء و صحنه‌ها ـ علاوه بر دلالت مستقیم بر واقعیت‌های عیان و عینی، مفهومی فراتر از خود را نیز در درون خود نهفته دارند که در کل به آن‌ها دلالت ضمنی گفته می‌شود. این مفاهیم عبارت‌اند از: دلالت‌های استعاری، تمثیلی، نمادین، کنایی و مجازی. تمثیل در این‌جا، به خاطر تعلق این دو رمان به ادبیات رئالیستی، به طور کلی ـ جز در د...

شهر­آشوب­های مهستی تعریضی است به شاعران ستایشگر و ممدوحان شیفته ی قدرت در جامعه­ای طبقاتی که مدیحه اعتبار خاصی داشت و ارزش حاکمان به مدیحه سرایان درباری بود. هدف این مقاله شناخت نشانه­های پنهان این رفتار کنایی در معانی ضمنی شعر زنی شاعر در قرن ششم هجری قمری است. دوره ی سلجوقی به لحاظ شعری دوره ی اوج رونق شعرهای مدحی بود، امّا مهستی برخلاف شاعرانِ ستایشگر، شعرهای اجتماعی واکنشی سرود. چرایی این موض...