بسیاری از بنیادی ترین مفاهیم ما از جمله زمان، کمیّت، حالت، دگرگونی، کنش، علّت، هدف، شیوه، وجه (modality) و حتی مفهومِ یک مقوله از طریقِ مفاهیم استعاری درک می شوند. مولانا برای نشان دادن جهان عرفانی خود از مفاهیم استعاری بیشترین بهره را گرفته است. «خوردن» از پرکاربردترین واژه هایی است که در دیوان شمس برای نمایاندن تمامی ساحت های مادی و روحانی استفاده شده، و واژه های دیگری از خانوادۀ آن، در بازتاب ای...

« مَثَل »چاشنی کلام و یکی از جلوه های فرهنگ عامّه و آینه ی افکار ، عادات و فرهنگ مردم یک جامعه ، در طول زمان است ، شهری یا روستایی ، تحصیل کرده یا بی سواد ، مرد ، زن ، پیر و جوان ، همه به تناسب نیاز از آن ، استفاده می کنند ، چون موجب می شود ، کلام ، بهتر به دل نشیند ، نه تنها مردم عامّی بلکه گویندگان و نویسندگان بزرگ نیز در بسیاری موارد ، برای تقویت نیروی استدلال و افزایش تأثیرانفعالی سخن خویش ، بد...

چکیده عبهرالعاشقین، متنی عرفانی و سرشار از مفاهیم انتزاعی است. در پژوهش حاضر این مفاهیم با توجّه به رویکرد جدید «لیکاف» و «جانسون» به استعاره مورد بررسی قرار گرفته اند. این پژوهش در سه فصل تنظیم شده است. در فصل نخست، ضمن بیان سیر مطالع? استعاره در غرب، ساختار نظریّ? معاصر استعاره نیز بیان شده است. در فصل دوّم، در ابتدا استعاره های شناختی عبهرالعاشقین در قالب دسته بندی ارائه شده از سوی «لیکاف» و «...

استعاره موضوعی مورد توجه حوزه های گوناگون از جمله فلسفه، علوم بلاغی و اخیرا زبان شناسی بوده است . تحقیق حاضر سعی دارد به مطالعه استعاره و بسامد وقوع آن درعبارات خطاب در دو رده سنی، زنان و مردان جوان (15-35 سال) و میانسال (35-60 سال) در دوناحیه شرق و شمال منطقه2 و منطقه4 کرج بپر دازد که در سه طبقه اجتماعی زیرقرارگرفته اند: طبقه اول را افراد بی سواد وکم درآمد، طبقه دوم را افرادکم سواد با درآمد مت...

دستوری­شدگی، فرآیند تکوین اجزاء نقشی از اجزاء واژگانی است. از آنجا که اجزاء نقشی، مفاهیمی بسیار کلی و انتزاعی دارند، تغییر در معنا، یکی از مهم­ترین عوامل مؤثر در این فرایند قلمداد می­گردد. بسیاری از متخصصین دستوری­شدگی بر این باورند که تغییر معنا در دستوری­شدگی از نوع تغییر استعاری است؛ بدین معنا که کلمات با معنای عینی برای بازنمون مفاهیم انتزاعی به کار گرفته می­شوند. چنین تحولی در معنا، براساس...

هم­آیندی حالت هنگامی رخ می­دهد که حالت­های مختلف دستوری در یک صورت واجیِ واحد تظاهر یابند. با آنکه برخی زبان­شناسان بر اتفاقی بودن آن توافق دارند، از دیدگاه درزمانی، صورت واجی مذکور، بازماندۀ یک نظام حالت چندعضوی است که به اعتقاد نگارندگان با وجود تمایزات صوری و نقشی، همگی از یک هستۀ معنایی مشترک برخوردار بوده­اند. در این مختصر برآنیم تا با بررسی نقش­های معنایی متفاوتی که حالت غیرفاعلی در گویش ت...

- هنوز هم مجرده، دنبال آلن دلُن میگرده! - یکلیلی و مجنونی اند که نگو! - چیه؟ رابین هود محل شدی؟ - خیلی ادعاش میشه، خیال کرده آرنولده! این جملات و جملاتی مشابه آنها را شاید بارها شنیده باشیم و یا خودمان از آنها استفاده کرده باشیم. اگرچه استفاده از اسامی خاص به صورت استعاری امری رایج است اما عبارتهای استعاری حاوی اسامی خاص به ندرت مورد مطالعه قرار گرفته اند و تا جایی که می دانیم در فارسی به این نو...

چگونگی ساخته شدن «غرب»، نقشی کلیدی در تکوین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد. اصولاً شکل‌گیری جمهوری اسلامی نه تنها حرکتی در مقابل استبداد داخلی بلکه تلاشی برای بازتعریف جایگاه ایران در مناسبات بین‌المللی بود. هدف مقاله بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره غرب و نتایج مفهومی آن در دهه اول حیات جمهوری اسلامی ایران است. سؤال مقاله این است که «غرب» در گفتار‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران در قالب چه مقول...

نظریة استعارة مفهومی، که از زبان شناسی شناختی برآمده است، در دو دهة اخیر بسیار محل توجه پژوهشگران واقع شده است، از جمله ایرانیان. این نظریه دارای برخی نقاط ضعف است که شاید بتوان با نقد و تحلیل آن در اصلاح و تقویتش کوشید. لیکاف و جانسون یکی از اصول استعاره مفهومی را اصل یک‌سویگی نگاشت استعاری می‌دانند و مدعی‌اند که نگاشت استعاری همیشه از سوی حوزة مبدأ به سوی حوزه مقصد جریان دارد، نه بالعکس. در ا...

مقاله حاضر به مطالعه عبارات استعاری مبتنی بر نام حیوانات در ادبیات دفاع مقدس می-پردازد. تحلیل عبارات استعاری حیوانات، بر اساس چهارچوب لیکاف و جانسون انجام شده است. بر اساس این دیدگاه شناختی، استعاره فقط به یک آرایه‌ی ادبی به عنوان یکی از صور کلام اطلاق نمی‌شود، بلکه فرایندی فعال در نظام شناختی بشر محسوب شده تا جایی‌که استعاره‌های مفهومی یکی از راه‌های اساسی در درک افراد از مفاهیم در نظر گرفته م...