ابن‌سینا شرطی لزومی با مقدّم ممکن و شرطی لزومی با مقدّم ممتنع را لزومی به‌حسب نفس‌الامر و لزومی به حسب الزام نامیده، و قسم دوم را در واقع و نفس‌الامر کاذب دانسته است. این حکمْ شگفت بلکه خلاف شهود است و، از این‌رو، نزاع‌های بسیاری در ردّ و قبول آن درگرفته است. در این مقاله، با گزارش انتقادی نزاع‌های یادشده، لزومی حقیقی و لفظی را به زبان منطق جدید و به کمک منطق موجّهات و منطق ربط تحلیل کرده‌ایم و نشان...

چکیده: اسلوب تقسیم یکی از فنون و آرایه های معنوی علم بدیع به شمار می آید که حجم قابل توجهی از آیات شریفه ی قرآن را به خود اختصاص داده است. این اسلوب گاه به تنهایی و گاه به صورت ترکیبی به همراه آرایه های دیگری چون جمع و تفریق در بافت آیات قرآنی به کار رفته است. و پس از خلق زیبایی در معنا، درصدد القای مضامین و مفاهیم والای قرآنی بر دل مخاطبان بوده و موجبات تقریب و تفهیم عمیق تر معانی را به اذها...

برخورداری قرآن از مراتب متعدّد معنای ظاهری و باطنی، از مبانی پذیرفته شده و تأثیرگذار در تفسیر و تأویل قرآن است. امّا رازگشایی از ماهیّت باطن و حلّ این معما که باطن کدام سنخ از معناست، می تواند گامی اثربخش در فرایند معنی شناسی قرآن کریم باشد. بررسی معنا و حقیقت باطن قرآن و ارزیابی این جنبه که آیا باطن، مدلول لفظی است یا سنخی از معنای غیر لفظی؟ یا آن که اساساً، باطن را مراتب و لایه هایی است که برخی مر...

چکیده: سلمان ساوجی از قصیده سرایان بزرگ قرن هشتم هجری است.او را خاتم قصیده سرایان پیش از دوره ی بازگشت ادبی می دانند.وی طبق ویژگی بارز سبک عراقی که استفاده ی وافر از صنایع بدیعی و بیانی می باشد از اکثر آرایه های لفظی و معنوی در شعر خود استفاده کرده است.برترین ویژگی شعری اش زیبایی آفرینی با این صنایع است.این رساله در دو فصل بدیع و بیان با نگاهی آماری تدوین شده است.هر یک از آرایه ها تعریف،تب...

شریف رضی یکی از چهره های علمی و ادبی معروف عصر طلایی ادبیات عرب است که اشعارش چون نگینی بر تارک ادبیات می درخشد..از بهترین و زیباترین اغراض شعری در دیوان وی، مراثی اوست.سوگنامه هایی که رضی درباره ی واقعه ی جانسوز و جانکاه کربلا سروده، مجموعاً پنج قصیده ی تقریباً طولانی است که با سوز و گداز خاصی همراه است.تصاویر شعری زیبا،اعم از استعاره، مجاز،کنایه،تشبیه و فنون بدیعی،از مهمترین عواملی است که به مر...

قرآن کریم معجزه جاوید پیامبر اکرم(ص) که فصاحت و بلاغت آن هر خواننده و شنونده صاحب ذوق و بیداردلی را به وجد می آورد، حاوی زیبایی های فراوانی است که همواره پژوهشگران را به جست و جوی این زیبایی ها فراخوانده و با نوای دلنشین خود دل ها را جلا داده است.این کتاب مقدس که برنامه ی زندگی بشر در همه ی زمان هاست، به پدیده های بسیاری پرداخته است که از جمله می توان به طبیعت اشاره کرد که با فصاحت و بلاغتی بی ...

پژوهش حاضر، با تکیه بر خُطَب 84 تا 90 نهج البلاغه، به بررسی اعرابی و بلاغیِ عبارات آن پرداخته است تا میزان تأثیر این دو مقوله را در فهم معانی و مقاصد والای کلام امام علی 7، روشن سازد. در بخش اعراب خُطَب، نقش نحوی واژگان و جملات، مورد بررسی قرار گرفته و تا حدّ توان، با توجه به نظرات برخی از شارحان، به وجوه مختلف اعرابی آن ها نیز اشاره شده است؛ سپس در حوز? بلاغت، ـ علی رغم اشارات اندکِ شروح نهج البلاغه...

ایجاب و قبول از ارکان مهم عقود و معاملات اسلامی است البته گاهی ایجاب و قبول لفظی است وگاهی فعلی که از آن به معاطات نیز تعبیر می شود در بسیاری از عقود ومعاملات اسلمی فقیهان عقیده دارند چنانکه آن معامله با عقد لفظی تحقق یابد با معاطات نیز محقق می شود در تقسیم بندی موضوعات فقهی و نکاح در بخش عقود جای گرفته که نیازمند ایجاب و قبول است اکنون سخن در این است که وقتی نکاح با عقد لفظی تحقق می یابد آیا ب...

قرآن کریم از همان روزهای نخستین نزولش، در تمامی ابعاد زندگی مردم اثر گذاشت و حتی از این فراتر رفته و در ادبیات ملل مسلمان نیز تأثیر شگرف نهاد و این امر به تنهایی به ادبیات قدیم ختم نمی شود بلکه تأثیر انکارناپذیر قرآن در دوره معاصر و به ویژه در ادبیات معاصر عرب کاملاً مشهود است. یکی ازشاعران برجسته ادبیات معاصر عرب،حافظ ابراهیم می باشد. وی به واسطه ی حافظه قوی که داشت توانست بسیاری از آیات قرآن...