پیش از آغاز دوران مدرنیته‌ى ایرانى، تریاک از جایگاهى ویژه در زندگى روزمره‌ى ایرانیان برخوردار بود و در پزشکى و فراغت ایشان جاى داشت. این روند حتى تا سال‌هاى آغازین قرن بیستم ادامه یافت و کشور را به یک تولیدکننده‌ى عمده‌ى تریاک، حدود 100 تن در سال، تبدیل کرده بود. (کریمى،2000) با تصویب قوانین مالیاتى جدید بر تولید تریاک (همانند قانون تحدید تریاک مصوب22 اسفند 1289)، تعیین انحصار دولتى تولید و توز...

خانواده از دیرباز به عنوان اولین و مهم‏ترین نهاد اجتماعى تأثیرگذار در زندگى انسان مورد توجه صاحبنظران در رشته‏ هاى مختلف علوم بشر بوده است و نظریات مختلفى پیرامون نقش، کارکرد و فلسفه تشکیل خانواده مطرح شده است. نویسنده در این نوشتار پس از تعیین جایگاه نهاد خانواده در گذشته و امروز به برخى زمینه‏ هاى فروپاشى نهاد خانواده مى ‏پردازد. در ادامه نیز به فمینیسم و خاستگاه فرهنگى - اتماعى آن و نیز مهم ...

هفت‏پیکر نظامى از جمله داستان‏هاى شگفت‏انگیز و پُرماجرا است. موضوع آن سرگذشت زندگى بهرام گور، از زمان تولّد تا پادشاهى و مرگ اوست. در مقاله حاضر، ابتدا قصّه چهارم منظومه هفت‏پیکر (قصّه گنبد سرخ) و سازه‏هاى قصّه‏اى آن براساس الگوى ولادیمیر پراپ مانند وضعیت آغازین قهرمان، شرارت و فریب‏کارى مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته آن‏گاه، از نظر فرم و عناصر داستانى شامل پى‏رنگ، زاویه دید، صحنه‏پردازى، زمان و مکا...

افول دیندارى و معنویت در میان جوانان ایرانى مدتهاست موضوعى جدلى براى ابراز دیدگاههاى متفاوت و متعارض در سطح جامعه شده است. برخى مطالب و گفتگوهاى موجود در مطبوعات و تریبون هاى مذهبى نشان دهنده نگرانى هاى محافل دینى و بعضى مسئولان سیاسى کشور در مورد وضعیت دیندارى مردم و به ویژه جوانانى است که تمامى سالهاى زندگى شان را در ظلّ حکومت دینى جمهورى اسلامى سپرى نموده اند. مقاله حاضر با فراتحلیل 14 پژوهش ...

چنانچه سیاست‏هاى توسعه گردشگرى به نحوى مطلوب، برنامه ریزى و سامان دهى شود، مى‏ تواند راهى براى آشنایى مردم هر کشور با نحوه ‏ى زندگى سایر ملل و همچنین عقاید، آداب، عادات، سنن و خلاصه فرهنگ‏ ها و خرده فرهنگ ‏هاى دیگر کشورها به شمار آید. در این فرآیند با ایجاد امکانات مبادلات فرهنگى و تعاملات اجتماعى، زمینه‏ هایى فراهم مى‏شود که به وسعت نظر و بسط حوزه‏ ى دید مردم مى‏ انجامد و تجارب فرهنگى مر...

کشورى که از فقدان یا کمبود منابع قدرت ملى رنج مى ‏برد، مسلما از تأمین امنیت ملى خود عاجز خواهد بود. جغرافیا کماکان به عنوان یکى از عوامل اصلى و به تعبیرى پایدارترین عنصر قدرت ملى قلمداد مى‏ شود. رابطه جغرافیا و استراتژى را مى‏ توان از دو زاویه مورد توجه قرار داد. یکى این که، جغرافیا به عنوان یک منبع مهم قدرت ملى، چه فرصت‏ها و محدودیت‏ هایى در ارتباط با استراتژى امنیت ملى کشور در اختیار قر...

 نگاهى گذرا به جایگاه ارزشمند زن در قرآن و پاسخ به برخى از شبهات قرآنى در موضوع حقوق و وظایف زن است.  نویسنده، نخست به منزلت زن در قرآن اشاره کرده و قوّامیّت مردان بر زنان را در قرآن بخاطر سرپرستى مرد بر خانواده مى‌داند که این سرپرستى به ویژگى‌هاى وجودى مرد و وظایفى که عرف زندگى زناشویى بر عهده او مى‌گذارد بازمى‌گردد. سپس به موضوع چرایى اینکه سهم مرد، دو برابر زن است، پرداخته و دلیل آن را وظایف ...

امروزه کیفیت زندگى بشر دچار ناپایدارى است، به همین دلیل لازم است به ارزیابى کیفى محیط زندگى انسانها پرداخته و عوامل ناپایدارى را شناسایى کنیم. این کار نیازمند شناخت متغیرهاى مؤثر برمحیط، دستیابى به روشى براى ارزیابى و داشتن معیارى براى فرابینى و کنترل پاسخ هایى است که جامعه در ترمیم ناپایدارى‏ ها اعمال مى‏ دارد. شاخص­ هاى زیست محیطى، اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى به عنوان ابزارى اساسى براى پی...

علوم اجتماعى در ایران با استناد به میزان کمى انتشارات به کم‌کارى و عدم هماهنگى با جریان پرشتاب تولید و انتشار علم متهم شده است. مسئله اصلى نوشتار حاضر این است که این اتهام با توجه به داده‌هاى عینى و بى‌طرفانه تا چه حد متوجه علوم اجتماعى در ایران است؟ با توجه به ادبیات جامعه‌شناسى علم، انتشار از سویى ذخیره انواع سرمایه را غنى مى‌کند و از سوى دیگر ابزارى براى منازعه رقابتى در میدان علم و اثبات ش...

کره زمین درحال تبدیل شدن به دنیایى از شهرهاست. بطورى که قرن بیستم شاهد توسعه چشمگیر شهرها چه از لحاظ تعداد و چه از نظر وسعت بوده است (اسکورو، 1372). در ابتداى قرن نوزدهم حدود سه درصد از جمعیت دنیا در نواحى شهرى زندگى مى‏ کردند. این تعداد در ابتداى قرن بیستم به حدود 15 درصد و در اواخر قرن 19 به حدود 46 درصد رسید. در سال 2000 این مقدار به 2/48 درصد افزایش یافت. بررسیها و مطالعات انجام شد...