القاب و عناوین یکی از مهم‌ترین شاخص‌های شناخت ساختار دیوانسالاری است. القاب و عناوین سیاسی، نظامی، اداری و مالی و درک و فهم آنها در تأثیرگذاری و تأثیرپذیری تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، جریانی دوسویه است که باید در بازکاوی تاریخ اجتماعی و اداری ایران به آن توجه داشت. دستگاه دیوانسالاری قاجار، یک دستگاه عریض و طویل بود که القاب و عناوین این دستگاه، وجه‌ تسمیه و کارکردهای ویژه‌ای داشتند. یکی ا...

در تاریخ معاصر ایران و در عصر قاجارها یکی از پدیده هایی که امنیت روانی جامعه ی ایران و مردم آن را به گونه ای جدی تهدید و آرامش را از آنان سلب کرد، موضوع خرید و فروش زنان طبقات فرودست؛ درنتیجه ی ناتوانی از پرداخت مالیات، فقر مفرط بود، ناامنی و در سایه ی بی تفاوتی و گاه مشارکت دولت بود. عوامل مختلفی در این موضوع تاثیر گذار بود و به گسترش آن کمک می کرد. به نظر می رسد سهم دولت در این جریان بیش از س...

ساختار آموزش در دوره قاجار به صورت سنتی و براساس نوعی قرائت از اصول مذهبی بود. سه مؤلفه اساسی روند تغییر در ساختار آموزشی در حوزه جنسیت زنانه را رقم زد: الف) توجه دانش‌آموختگان اروپائی و روشنفکران دو دهه واپسین سلطنت ناصری به مسئله «آموزش» زنان؛ ب) تأسیس مدارس دخترانه توسط میسیونرهای مذهبی آمریکائی، انگلیسی و فرانسوی در ایران؛ ج) طرح مفهوم برابری در انقلاب مشروطیت. واقعیت امر این است که توانمند...

توجه به تاریخ نگاری زنان و پرداختن به ریشه های تاریخ نگاری و تاریخ نگری مورخان زن، یکی از مباحث مهم معرفت شناختی در حوزه ی پژوهش های تاریخی به شمار می رود و در این منصوره اتحادیه بانوی مورخی است که در معرفی کتاب ها و شناسایی و نشر اسناد تاریخی ایران در دوره ی قاجار نقش مؤثری ایفا کرده است.در این پژوهش می کوشیم با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و از طریق مراجعه به آثار متعدد وی به بیان و بررسی ر...

هنر دورۀ قاجار به لحاظ محتوا و ماده، موضوع، و نحوۀ اجرا ویژگی های متمایز و منحصر به فردی دارد. وفور نقش مایه های زنانه در محصولات هنری عصر قاجار، از جمله در کاشی نگاره ها، در فضاهای خصوصی و نیمه خصوصی کاخ ها، و خانه های اعیان و اشراف از ویژگی های شاخص آن است. زنان قاجاریِ نقش بسته بر این کاشی نگاره ها در تعامل هویتی با هویت زن فرنگی، چهرۀ نوینی از زن ایرانی را به نمایش گذاشته اند. با این حال، در...

قرنطینه، به عنوان یکی از راه های جلوگیری از شیوع بیماری، همواره از قدیم مورد توجه کشور های درگیر در امرتجارت بود. در کشور ما هم قرنطینه از قبل مورد توجه واقع گشته بود ولی هیچ گاه به صورت علمی، موثر و کارآمد، اجرا نشده بود. این ناکارآمدی دلایل مختلفی داشت. ایجاد قرنطینه در ایران با شیوه ی حکومت آن روز و نگرش مردم نسبت به چنین پدیده های جدیدی مشکلات زیادی را پیش روی مردم و مسؤولان حکومت قرار می د...

هنرهای صناعی تبلور عینی فرهنگ و از جمله هنرهای کاربردی و مردمی محسوب می شوند. این میراث بشری عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن هر سرزمین قلمداد می گردد. نوشتار حاضر پژوهشی است در زمینه تجلی هنرهای صناعی در خلعت های دوره ی قاجار. از همین رو کوشش شده است تا با بهره جستن از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و به دست دادن شواهد تاریخی و نمونه های موجود به بررسی ارتباط هنرهای صناعی و خلعت ها به عنوان عناصری...

از جمله مسائلی که در بررسیهای تاریخ از دیرباز تا کنون در ایران بحث گسترده ای درباره آن صورت گرفته است، نقش زنان در عرصه های سیاسی و اجتماعی است ، اما در این بررسی ها به حضور زنان در فعالیت های فرهنگی و هنری به ندرت پرداخته شده است. از جمله حضور زنان در تئاتر ایران. در این پژوهش که تحت عنوان سیر حضور زنان در تئاتر ایران است، به این مقوله می پردازیم. این رساله مشتمل بر سه فصل است . فصول ابتدایی...

بیان مسئله: درتاریخ هنرایران، نقاشی قاجار از جایگاه ویژه ای برخوردار است و پیکرنگاری به‌عنوان شاخه‌ای برجسته از نقاشی در دورۀ حکومت فتحعلی شاه قابل تأمل است. دراین دوره زنان، به‌عنوان یکی از سوژه‌های اصلی نقاشان، غالبا بدون حجاب‌، با آرایشی غلیظ، و آراسته به زیورآلات بسیار تصویر شده‌اند. مهرعلی یکی از نقاشان شاخص این دوره است که، علاوه بر پیکرنگاری از شخص شاه، تعداد اندکی از زنان قاجاری را نیز ...

در این پژوهش سعی برآن است تا به بررسی اجمالی تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در سه دوره قاجار، پهلوی و انقلاب اسلامی به منظور درک بهتر تحولات عکاسی پرداخته شود و نیز بررسی ویژگی های بازنمایی زن در تصاویر مد نظر بوده است. در دوره قاجار بررسی تصویر زنان بر اساس عکسها و بررسی سه عکاس مطرح پیش رفته است، چرا که در دوره قاجار تنوع در سبک و محتوا چندان وجود نداشته. اما در دوره های پهلوی و انقلاب اسلامی...