کتابخانه همواره یکی از نهادهای مهم تشکیلات دربار سلسله های مختلف محسوب می شده و در ابتدا وظیفه آن گردآوری کتب از مناطق مختلف و تولید کتاب های جدید برای بهره مندی اعضای دربار و خاندان شاهی بوده است. با گذشت زمان و رواج تذهیب و تصویر و کتابت زیبا در امر کتابداری? بر اهمیت کتابخانه در چارچوب دربار افزوده شد و به تدریج وجه تزیینی بعضی از نسخه ها هم بر جنبه کاربردی آن پیشی گرفت و بدین ترتیب شماری از...

شیخ الاسلام یکی از مقام های مهم دینی در عصر صفوی است که به منظور رسمیت و گسترش فقه و عقاید شیعه دوازده امامی در دربار و مراکز ایالت ها وجود داشت. ظاهرا نحوه انتصاب افراد به این مقام در ایالت کرمان از سوی شاه و صدر به صورت موروثی بود که علاوه بر احراز شایستگی های علمی و مقبولیت های عمومی از پدر به پسر به ارث می رسید. شیخ الاسلام ها در حلّ و عقد و نظم امور و در عزل و نصب های سیاسی و امور حکومتی و ...

فرهنگ واژة دامنه داری است که شامل موضوعاتی نظیر سنن اجتماعی، سیاسی و فرهنگی می شود تا روزگار بیهقی کتب تاریخی معتبری همچون تاریخ بلعمی، تاریخ سیستان، تاریخ گردیزی و ... نوشته شد ولی هیچ کدام به دقّت و کمال اثر بیهقی نبود . از آنجا که آداب و رسوم هر ملّتی نمودار فرهنگ آن ملت است بنابراین با بررسی این آداب و رسوم از خلال متون گذشتگان می توان به آراء و اندیشه ها، رفتارها و سلیقه ها و در نتیجه آیین...

ادب و فرهنگ از آغاز عهد صفوى تا پایان آن عهد، تحوّلات چشم‏گیرى داشت که در دوران حکومت "شاه‏عبّاس"، به اوج خود رسید. با رسمیّت یافتن ایدئولوژى شیعى، صفویان راه نفوذ خود را در طبقات مختلف مردم یافتند و درنتیجه ادبیات، رنگ خاصّى به خود گرفت. پیروى و تأثیرپذیرى از شاهان تیمورى، باعث شد تا شاعران، چون دوره‏هاى گذشته، تحت حمایت دربار باقى بمانند امّا نه به عنوان ابزارى تبلیغى و تزئینى. شعر از یک سو در میا...

در دوره صفویه بسیاری از هنرمندان، دانشمندان، شاعران و صنعتگران رهسپار هند گردیدند تا در دیاری سکنی گزینند که پادشاهان گورکانی آن به حمایت از اهالی ادب و هنر شهره آفاق بودند. در میان این صنوف عده‌ای از طبیبان ایرانی نیز حضور داشتند که توانستند با حذاقت و مهارت در پزشکی پله‌های ترقی را به سرعت طی کنند و حتی در سلک طبیبان خاص دربار جای گیرند. عده‌ای از این پزشکان طبع شعری نیز داشتند و گاه تالیفات ...

پیدایش دبیر درایران سابقه­ای بس طولانی دارد.با توجه به ضرورت و اهمیت حضوردبیران در دربار، شاهان نقش­ها و وظایف خاص به آنها می­بخشیدند و با شرایط و ویژگی­های منحصر به فرد خود، در طبقه­ای خاص قرارمی­گرفتند.شاهنامه و تاریخ بیهقی دو روایتگر معاصر، تاریخ ایران را با صداقت و دقت در دو عهد متفاوت ساسانی و غزنوی به تصویر می­کشند و به معرفی نقش و وظایف دبیران در دربار می­پردازند از شرایط و وظایف یکسان آ...

صاحب شمس الدین محمد اصفهانی، یکی از شخصیت های ایرانی حاضر در قلمرو سلجوقیان روم بود که پس از ورود به دربار این دولت توانست طی یک دوره تقریباً سی ساله، بین سال های 616 تا 646 ه.ق - یعنی از دوره سلطنت سلطان عزالدین کیکاووس اول تا دوره سلطنت سلطان عزالدین کیکاووس دوم- مراحل ترقی را پشت سر بگذارد. وی در دربار سلجوقیان روم پس از دستیابی به مناصبی همچون ناظر (اشراف) مطبخ، منشی خاص سلطان (طغرایی)، سردا...

بیان مسئله: درتاریخ هنرایران، نقاشی قاجار از جایگاه ویژه ای برخوردار است و پیکرنگاری به‌عنوان شاخه‌ای برجسته از نقاشی در دورۀ حکومت فتحعلی شاه قابل تأمل است. دراین دوره زنان، به‌عنوان یکی از سوژه‌های اصلی نقاشان، غالبا بدون حجاب‌، با آرایشی غلیظ، و آراسته به زیورآلات بسیار تصویر شده‌اند. مهرعلی یکی از نقاشان شاخص این دوره است که، علاوه بر پیکرنگاری از شخص شاه، تعداد اندکی از زنان قاجاری را نیز ...