اعتقاد به وجود جهانی مثالی که پیش از خلق دنیای مادی موجود بوده است، اگر چه بیشتر به افلاطون و نظریه عالم مثلی او منسوب می شود، ریشه در اندیشه های زرتشت و اعتقاد به جهان فروشی دارد. این باور در اندیشه فلاسفه و عرفای اسلامی نیز رسوخ کرده، از آن به "اعیان ثابته"، "عالم مثل معلقه" و... تعبیر شده است. چنین تفسیری از وجود دو گانه (جهان "مثالی و عالم "سایه")، در اندیشه و جهان بینی مولانا نیز به روشنی ...

  برای فهم آثار عرفانی که اغلب حاصل تجربه­ها و آموزه­های عرفانی شاعران عارف است، صور خیال نقش زیادی داشته و جزء لاینفک آثار عرفانی است. صاحبان این آثار به شکلی آسان و همه فهم از حکایات، داستان­ها، امثال، قصه­های تمثیلی و رمزی برای تصویر و استدلال و توجیه دعاوی و اقوال خود بهره می­گرفته­اند تا تصوّر و قبول آنها برای اذهان آحاد مردم به آسانی انجام گیرد. مثنوی عرفانی «المعنویه­الخفیه» سرودة شیخ ابر...

مقاله حاضر در سه بخش تنظیم شده است. در بخش اول، به منظورشناخت اندیش ههای اخوان الصفا (گروهی از متفکران قرن چهارم هجری که دیدگاه آنان در خصوص طبیعت بر جها نشناسی متفکران اسلامی قرون بعدی تأثیرگذار بوده است)، اطلاعاتی کلی پیرامون هویت، مذهب، ویژگیهای رسائل، و اهداف آنها بیان میگردد. دربخش دوم، در خصوص اندیشه های اخوان الصفا درباره طبیعت ، شامل نظریه وحدت وجود، تلقی جهان مشهود به عنوان تمثیلی از ع...

کودتای 28 مرداد 1332 یکی از سه حادثۀ مهم سیاسی و تأثیرگذار یکصد سال اخیر تاریخ معاصر ایران است. انقلاب مشروطیت و انقلاب اسلامی، دو حادثۀ دیگر این قرن به‌شمار می‌روند. این واقعه علاوه بر بازتاب گسترده به‌صورت صریح و پوشیده در ادبیات داستانی، در شکل‌گیری جریان سمبولیسم ادبی تأثیر داشته است. بسیاری از نویسندگان روشنفکر و مبارز به‌دلیل فشار و اختناق حاکم بر جامعه، با زبان و بیانی رمزی و تمثیلی در ن...

گرچه شهرت چنان است که مسئله معناداری زبان، گزاره‌ها و مدعیات دینی از دهه بیست سده بیستم مطرح گردید لیکن بررسی نزاع‌های متفکران و مکاتب الهیاتی و فلسفی نشان می‌دهد که این مناقشه یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در تاریخ تأملات فلسفی- دینی به شمار می‌آید. از دوره تسلط رهیافت الهیات سلبی(نخستین رویکر در معناداری زبان دین) تا واپسین نظریه یعنی کارکردگرایی(دیدگاه آلستون از پیروان ویتگنشتاین متأخر) روش...

مثنوی مولانا اثری تعلیمی است که با هدف تعلیم مریدان سروده شده است؛ اما عشق خاصی که مولانا در زندگی تجربه کرده است و به تبع آن غلب? عشق حق در جان او که جسم خاکی او را از خاک به افلاک رسانده است و تجرب? عظیم غزلسرایی ناب او در غزلیات شمس بر ذهن و زبان او در مثنوی نیز تأثیر گذاشته و بخش هایی از این اثر را به شعر غنایی بدل ساخته است. غنا و شور غنایی که حاصل تداعی های شهودی و ناب عارفانه و مواجید و ...

عرفا و فلاسفۀ اسلامی در بیان افکار و اندیشه های خود همواره از رمز و نماد بهره می گرفتند؛ به گونه ای که در آثار شیخ اشراق سهرودی عارف و فیلسوف ایرانی رمز و نمادگرایی عرصۀ گسترده ای را اشغال کرده است. در این که رمز خاص زبان عرفا است شکی نیست. این امر در برگزیدن سبک تمثیلی مثنوی معنوی مشهود است و در آثار عرفایی چون سنایی و عطار نیشابوری دیده می شود؛ اما رمزگرایی در میان فلاسفه کم تر استفاده شده اس...

کودتای 28 مرداد 1332 یکی از سه حادثۀ مهم سیاسی و تأثیرگذار یکصد سال اخیر تاریخ معاصر ایران است. انقلاب مشروطیت و انقلاب اسلامی، دو حادثۀ دیگر این قرن به شمار می روند. این واقعه علاوه بر بازتاب گسترده به صورت صریح و پوشیده در ادبیات داستانی، در شکل گیری جریان سمبولیسم ادبی تأثیر داشته است. بسیاری از نویسندگان روشنفکر و مبارز به دلیل فشار و اختناق حاکم بر جامعه، با زبان و بیانی رمزی و تمثیلی در ن...

بدون تردید یکی از سه حادث? مهم سیاسی و تأثیرگذار یکصد سال اخیر تاریخ معاصر ایران، کودتای 28 مرداد 1332 است. انقلاب مشروطیت و انقلاب اسلامی، دو حادث? دیگر این قرن به شمار می-روند. در این پژوهش، نحو? انعکاس کودتا در ادبیات داستانی تحلیل و بررسی شده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است، که با انتخاب هفت نویسنده از داستان نویسان معاصر صورت گرفته است. نویسندگان منتخب، سیمین دانشور، ابراه...

گادامر فهم را اساسی ترین فعل انسان دانسته و هدف خود را پدیدارشناسی و هستی شناسی فهم و توصیف آنچه که در هر فهمی روی می دهد، اعلام می کند. او فهم را واقعه ای می داند که ورای خواست و اراده ما برای ما رخ می دهد. از نظر او فهم, واقعه ای دیالکتیکی، تاریخی و زبانی است که حاصل تعامل، گفت وگو و در نهایت امتزاج افق گذشته با حال است. فهم با عواملی همچون سنت، افق، زبان، زمان، تاریخ، پیش داوری، دور هرمنوتی...