احداث سدهای بزرگ بر روی رودخانه‌های بین‌المللی در قالب پروژه‌های تولید نیروی برق-آبی دارای آثار متعددی است که لزوم رعایت مقررات حقوق بین‌الملل محیط‌زیست، یکی از ابعاد مهم آن محسوب می‌شود. در مواردی که احداث یک سد در قلمروی سرزمینی یک دولت، با احتمال فراوان، آثار عمده و مخرب فرامرزی برای محیط‌زیست سایر دولت‌ها ایجاد می‌کند، تقابل ادعاهای متعارض، امری اجتناب ‌ناپذیر است. درحالی‌که دولت سازنده سد،...

شهرهای جهانی شهرهایی هستند که نه‌تنها گردش سرمایه جهانی را از طریق به جریان‌انداختن سرمایه، اطلاعات و سایر جریان‌های فیزیکی در شبکه فرامرزی مالی امکان‏پذیر می‌کنند، بلکه از گردش سرمایه جهانی در راستای ارتقای ابعاد گوناگون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و کالبدی خود نیز بهره می‌گیرند. بنابراین بی‏توجهی به مقوله جهانی‌شدن می‌تواند به محرومیت از بهره‏گیری از این سرمایه‌های شگرف در شهر منجر شود. در این را...

اتحاد شوروی در اواخر سدۀ بیستم فروپاشید و پانزده کشور جدید جایگزین آن شدند. از بین این کشورهای نواستقلال، پنج کشور، منطقۀ آسیای مرکزی را در همسایگی شمالی ایران تشکیل می‌دهند که از نظر فرهنگی و تاریخی از گذشته‌های دور با ایران و جهان اسلام ارتباط تنگاتنگی داشته‌اند. بعضی از این کشورها که در دورۀ اتحاد شوروی براساس مدیریت واحدی از سوی مسکو اداره می‌شدند، پس از استقلال به‌دلیل تضاد منافع دچار اختل...

جبران خسارات زیست محیطی فرامرزی، بویژه در خصوص آسیب‌های ناشی از فعالیت‌های خطرناک، یکی از مسائل  غامض نظام مسئولیت در حقوق بین‌الملل محیط زیست محسوب می‌شود.یکی از مشکلات این است که گاهی باوجود اتخاذ تمامی اقدامات پیشگیرانه، برخی فعالیت‌های مشروع و مجاز دولت‌ها که عموما خطرناک نیز هستند، خسارات جبران‌ناپذیری به سایر اشخاص حقوق بین‌الملل و به خصوص به محیط زیست وارد می‌کنند. ازآنجاییکه این فعالیت‌...

آب ماده‌ای ضروری برای بقای جوامع است و عبور آن از مرزهای بین‌المللی سبب‌شده تا به عنوان یک عامل مهم در شکل‌دادن به منازعه یا همکاری میان کشورها نقش‌آفرینی کند. یکی از اقدامات بنیادی در تجزیه و تحلیل مناسبات هیدروپلیتیک در سیستم رود‌های فرامرزی، شناخت متغیرهایی است که در اهمیت آب‌های فرامرزی برای کشورها نقش دارند. آب هریرود از افغانستان وارد ایران می‌شود و قرارگرفتن حوضه‌ی آبریز آن در نوار خشک و...

رودخانه های جاری در بسترهای آبرفتی همیشه دستخوش پدیده مئاندری شدن هستند. در این مقاله ارتباط بین مشخصات هندسی مئاندر و پارامتر سینوسیته که خود تابعی از شیب دره و شیب کانال است، به لحاظ نظری مشخص گردید. سپس بر اساس داده های میدانی مربوط به رودخانه سیستان که یک رودخانه مئاندری می­باشد و بر اساس مدل ریاضی بدست آمده، مشخصات هندسی مئاندرهای این رودخانه محاسبه و تعیین شد. در پایان مقادیر محاسبه شده ب...

در سال های اخیر به دلایل گوناگون از جمله رشد جمعیت، توسعه صنایع و همچنین علاقه مندی طیف وسیعی از مردم به داشتن ویلا در کنا رودخانه ها، تجاوزهای گوناگون وسیعی به محدوده بستر و حریم فیزیکی آبراهه ها صورت گرفته و در کنار آن روند تخریب کیفیت آب رودخانه ها به شدت سیر صعودی پیدا نموده است. باتوجه به این دخل و تصرف های فراوان، شرکت آب منطقه ای با مطالعه اقدام به تعیین حد بستر و حریم رودخانه ها نموده و...

دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان، محصور بین 5 کشور ساحلی جمهوری اسلامی ایران، جمهوری فدراتیو روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان با مساحت تقریبی 400.000 کیلومتر مربع است که به سرعت با ترکیبی از منابع آلوده کننده زمینی، رودخانه ای و دریایی به مخاطره افتاده است.این دریاچه، بدلیل منابع زیستی و غیرزیستی ارزشمند نسبت به گذشته، اهمیت بیشتری یافته است. از یک سو، وجود ذخایر نفت خام و گاز موجو...

نیاز کشورهای در حال توسعه به ساخت و احداث تاسیسات پایه و زیر بنایی مانند انواع سدها و بزرگراه های ارتباطی سبب شده است تا استفاده از مصالح بویژه شن و ماسه افزونتر گردد. سهل الوصول بودن مصالح رودخانه ای، کیفیت مناسب آنها،عدم نیاز به فرآوری و فن آوری پیچیده و گران قیمت و ارزش افزوده مصالح برداشت شده موجب بهره برداری بیش از ظرفیت رسوبی رودخانه ها شده که این امر موجب بروز آثار زیانباری همچون تشدید...

از آن جایی که مالکیت رودخانه های مرزی تماما در اختیار یک دولت قرار ندارد بنابراین بهره برداری و استفاده از این رودخانه ها از موضوعات اختلافات برانگیز بسیاری از دولت ها محسوب می شود. رودخانه مرزی هیرمند که از کوه های غرب کابل سرچشمه می گیرد و پس از پیمایش 1050 کیلومتر به تالآب هامون سرازیر می شود، یکی از موضوعات حقوقی بین ایران و افغانستان از زمان امضای عهدنامه پاریس 1857 تا کنون بوده است. این م...