در آستانه انقلاب مشروطه همچون سراسر قرن سیزدهم ه . نوزدهم م . مهمترین بخشتولیدی کشور کشاورزی و جامعه روستایی ایران بود . وضعیت نیمه استعماری ایران و پیوندخوردن آن با تجارت جهانی تغییرات مهمی در الگوی کشاورزی بوجود آورد . فروشزمینهای خالصه و تبدیل آنها به زمینهای خصوصی و سود فراوانی که در تولید محصولاتکشاورزی همچون تریاک نهفته بود، تجار شهری را نیز به خرید زمین ترغیب کرد . کمتوجهی به کاشت محصولا...

پس از صدور فرمان مشروطه توسط مظفرالدین شاه و تأسیس مجلس، اگرچه ایران در شمار کشورهای مشروطه درآمد؛ اما دعوای بین مشروطه­خواهان و مستبدان پایان نیافت. با روی کارآمدن محمدعلی­شاه و تشکیل مجلس، رویارویی این دو گروه شدت گرفت و به سرکوب مشروطه و تعطیلی مجلس منجر شد. در این نوشتار سعی شده است نقش انجمن­های رادیکال در انحلال مجلس اول تبیین شود. می­توان گفت سقوط مجلس اول حاصل تلاش در حفظ قدرت، از جانب...

نهضت یا انقلاب مشروطه را به حق می بایسیتی یکی از مهم ترین تحولات سیاسی و اجتماعی ایران معاصر به حساب آورد پروفسور نیکی کدی محقق سرشناس تاریخ معاصر ایران معتقد است که انقلاب مشروطه را می بایستی یکی از نخستین تحولات عمده مدرن در آیا به حساب آورد او از این بابت ایران را پیشگام حرکت های ترقی خواهانه در میان ملل آسیا دانسته و معتقد است زمانی ایرانیان به دنبال این مقولات رفتند که شاید به جز هند روسیه...

انقلاب مشروطه نه تنها باعث ایجاد تغییر در ساختارهای سیاسی شد، بلکه به همراه خود مفاهیم و اصطلاحات گسترده‌ای را راجع به سیاست، اجتماع و حقوق فردی و اجتماعی وارد ادبیات سیاسی، حقوقی و اجتماعی کشور کرد. مفهوم آزادی یکی از مفاهیمی است که در دورۀ انقلاب مشروطه مورد توجه مطبوعات قرار گرفت و نویسندگان مطبوعات به ارائۀ تعاریف گوناگون از این مفهوم و ایضاح و بازنمایی آن پرداختند. این پژوهش با تحلیل محتوا...

یکی از دگرگونی های برآمده از جنبش مشروطه خواهی مردم ایران، تغییر نوع نگرش به کودکان و نوجوانان و چگونگی آموزش و پرورش آنان بود. بنابر اصل نوزدهم متمم قانون اساسی، دولت مشروطه موظف به نظارت بر نظام آموزشی بود و برای این منظور تشکیلات قبلی دچار تحول و توسعه شد در این میان با اجباری شدن آموزش ابتدایی و افزایش تدریجی مدارس، لزوم تولید کتابهای درسی احساس شد و کسانی را واداشت تا برای دستیابی به این م...

بررسی اختلاف دیدگاه علمای موافق و مخالف مشروطه و مفاهیم مرتبط با آن موضوع اصلی نوشتار حاضر است. نویسنده با استفاده از آموزه «اختلاف دیدگاه ها» تلاش کرده است، چگونگی اختلاف دیدگاههای علمای مشروطه را توضیح دهد. در این نوشته اختلاف دیدگاه علما نسبت به مفهوم حکومت مشروطه و مفاهیم پیرامونی آن همچون قانون، آزادی، و برابری مورد توجه قرار گرفته است. از دیدگاه حاکم بر نوشتار حاضر، اختلاف در موضعگیری علم...

انقلاب مشروطیت فصلی تازه در تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران زمین به شمار می آید. در پی این انقلاب، انگاره هایی جدید در پهنة سیاسی کشور به میان آمد. انقلاب مشروطیت برایند خواست جامعة ایرانی است برای انضمامی کردن بسیاری از فراورده های ذهنی و ایده آل هایش. قانون گذاری و وکالت و یا نمایندگی انگاره ای بود که در سایة برپایی مجلس شورای ملی برجسته شد. مقالة پیش رو به دنبال بررسی و کندوکاو در بنیادها و ساخت...

با اینکه پدیده مطبوعات در ایران، سالها پیش از پیروزی مشروطه در سال1252ق، توسط میرزا صالح شیرازی ظهور یافته بود، به واقع اوج شکوفایی مطبوعات و تأثیرگذاری آن را باید دوره مبارزات مشروطه و پس از آن دانست. فرمان مشروطه در حالی توسط مظفرالدین شاه امضا شد که مطبوعات به آرامی شیوه های نقد را متأثر از مطبوعات فارسی زبان خارج از ایران و نیز مطبوعات قفقاز آموخته و به عرصه نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی پا گذا...

آثار ادبی نهضت مشروطه در دهه های اخیر به عنوان بخشی از مهم ترین اسناد جامعه شناسان برای تحلیل مناسبات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دوران معاصر مورد توجه قرار گرفته است. سیداشرف الدین گیلانی ملقب به نسیم شمال، نقش بارزی در روشن گری عصر مشروطه داشته است. کمتر تحولی در عصر مشروطه صورت گرفته است که سیداشرف دربارۀ آن شعر نسروده باشد. در این پژوهش با روش بینارشته ای کوشیده ایم تا در دو بخش، به بازخوانی ...

دوره مشروطه و سال هایی که منتهی به آن شده، شاهد بروز و ظهور سازمان ها و نهادهای اقتصادی بسیاری بر اثر مواجه شاه و روشنفکران با غرب بوده است. تلاش های بی شماری به جهت اصلاح امور اقتصادی صورت گرفته و با توجه به حضور و فعالیت چشم گیر تجار، می توان این دوره ها را دوره های فعال اقتصادی نامید؛ اما در این میان آنچه کمتر دیده شده و به آن پرداخته شده، ویژگی های رفتاری و سبک زندگی ایرانیان به خصوص در شهر...