پیوندهای دو دانش فقه و تفسیر از زوایای گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.  آغاز پیدایش دانش فقه و تفسیر به زمان پیامبر(ص) باز می گردد. این دو دانش، در یک مسیر پدیدار شدند و رشد و نمو یافتند، افزون بر پیوند تاریخی فقه و تفسیر، هر دو دانش، از مبادی و دانشهای مشترک بهره می جویند. از یک سو، اسباب نزول، اصول فقه، دانش الفاظ و قواعد زبان و مبادی کلامی از جمله مبادی مشترک تفسیر و فقه به حساب می ...

بسیاری از روایات تفسیری ائمه اطهار(ع) در پی تفسیر آیات قرآن نیست، بلکه در پی تطبیق آن بر برخی از مصادیق آیه است. این در حالی است که عدم تفکیک حدود این روایات با روایاتی که درصدد تفسیر مفهوم آیه هستند، موجب شکل گیری پندارهای ناروا بر شیعه گشته است. اهمیت جداسازی انواع این روایات، ضرورت تحقیق حاضر را روشن می سازد. در این مقاله پس از استخراج روایات تفسیری آن حضرت از مهمترین تفاسیر روایی شیعه و کتب...

مفسران و قرآن­پژوهان «روایات تفسیری» را یکی از منابعِ مهم تفسیر دانسته و در شرح و تبیین آیات، بدان رجوع نموده­اند. روایات تفسیری روایاتی هستند که به گونه­ای در تبیین مفاد آیات قرآنی و مدالیل و مقاصد آن­ها دخالت دارند. نوشتار پیش­رو که به روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده، در پی آن است تا با دقت در کتاب «متشابه القرآن» إبن­شهرآشوب مازندرانی، ضمن شناسایی گونه­های متنوع روایات تفسیری، مهم­ترین کارکردها...

نگارنده پس از بیان مقدمه ای در باب اهمیت خانواده در اسلام، اصولی همچون قداست نهاد خانواده و نقش محوری خاندان پاک و ناپاک و قداست اصل ازدواج یا کانون مقدس آرامش و مهر را با استناد به آیات و روایات بررسی کرده و در ادامه به بررسی ازدواج در ابعاد مختلف پرداخته و دراین راستا مباحثی از قبیل ازدواج عامل آرامش، ایجاد سکینه، ازدواج عامل حفظ کرامت انسانی ,ازدواج دریچه ای از منظر آیات و روایات بحث شده است.

از طریق اسباب نزول می توان بر معنا و مقصود آیات و سور دست یافت. شأن نزول آیات فضای اندیشیدن در باره آیه را روشن­تر و به درک بهتر آیه کمک می کند. در میان مفسران و صاحب نظران، در میزان تأثیر روایات اسباب نزول در تفسیر و فهم، اختلاف نظر وجود دارد. البته اصل روشنگری سبب نزول، در فهم آیات به عنوان قراین حالیه را نمی توان منکر شد؛ به شرطی که با مضمون آیه و لحن و سیاق و تمام ملاک های بررسی روایات مطاب...

بررسی ماجرای موسی وخضر که در آیاتی از سوره کهف مذکور افتاده است از جنبه های گوناگون به ویژه از جنبه های اخلاقی ، تربیتی و عرفانی همواره مورد توجه قرآن پژوهان بوده است لیکن اسناد ودلالتهای روایات موجود درباره این داستان بررسی جامع نشده است که در این پژوهش به روش کتابخانه ای ، این جنبه مطالعه وبررسی شده است .هدف از این پژوهش بررسی صحت وسقم روایات داستان موسی وخضر و بهره گیری از روایات مزبور برای ...

رزق، یکی از مهمترین نیازها و دغدغه¬های انسان از ابتدا خلقت بوده است که شامل هر نوع بهره¬ای از جانب خداوند به موجودات می¬باشد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل ابعاد رزق در آیات و روایات و بررسی آثار تربیتی آن است. نوع پژوهش، بنیادی و با روش تحلیل مفهومی و اسنادی می¬باشد. جامعه¬ی پژوهش، متنی و شامل آیات قرآن و روایات بحارالانوار و کنزالعمال در رابطه با موضوع رزق است که به صورت هدفمند و در راستای سوالات پژو...

رساله مثالیه در مسئله عالم مثال و به قلم شیخ بهاء الدین محمد لاهیجی است. به گفته محدث ارموی او همان قطب الدین محمد بن علی اشکوری است که کتاب محبوب القلوب را نوشت. در این رساله از ویژگی.های عالم مثال، شواهد اثبات آن از آیات و روایات و عقل، چگونگی تعلّق نفس به بدن مثالی، مُثُل افلاطونی، تناسخ و امر معاد جسمانی بحث شده است.

مطابق آیات و روایات، عالم تکوین در دو بخش عالم انوار و عالم اجسام خلق شده است. عالم اجسام متوقف و وابسته به عالم انوار و عالم انوار مدبر آن است. اولین مخلوق خداوند، نور وجودی حضرت محمد صلی الله علیه و آله است که همه چیز از آن پیدا شده و اصل عالم خلقت است. تعابیر مختلفی چون عقل، نور، روح و قلم درباره آن به کار رفته است. انوار حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام ، فاطمه علیهاالسلام ، ائمه اطهار، انوار ...

دلیل اقرار که یکی از ادله مهم اثبات دعوا در حقوق مدنی و فقه می‌باشد نقش مهمی در دادرسی ایفا می­کند و اهمیت آن به حدی است که از آن به «سید الدلائل» تعبیر کرده­اند و متعاقباً فقها از آن قاعده «اقرار» را تأسیس نموده­اند. این قاعده نه‌تنها منطبق با سیره عقلا می­باشد بلکه پایه­های محکمی نیز در کتاب و سنت دارد چراکه بسیاری از احکام فقهی مستند به کتاب الله می‌باشد که در تعبیر علمی از آن به آیات الأحکام...