از دیرباز جامعۀ ایرانی با نوعی ناهمزمانی در زمینة همپوشانی تحوّلات اجتماعی و کنش های خلاّقانة هنری دست به گریبان بوده است، به ویژه که رمان، نوع ادبی وارداتی است و علی رغم وجود ضرورت و پیوندش با نیازهای ایران در زمان پیدایش آن، این قالب ادبی از سنّت های ادبی آن برنخاسته، بلکه عمدتاً به عنوان محصول ترجمه در نظام ادبی فارسی پدیدار شده است؛ به عبارتی دیگر، زیبایی شناسی مدرن با ذهن جامعة ادبی ایران همزم...

ادبیات داستانی معاصر ایران نیازمند توجهی جدی است تا با بررسی نقاط قوت وضعف این بخش از ادبیات، زمینه رشد و شکوفایی آن فراهم شود.ابراهیمی یکی از نویسندگانی است که با آثار فراوان خدمت شایانی به ادب و فرهنگ این مرز و بوم کرده است. وی نوشتن داستان را از سال ها پیش از پیروزی انقلاب اسلامی شروع کرد.جامع? خفقان آورآن دوران ایجاب می کردکه وی از طرح مسائل به طور مستقیم در آثارش پرهیز کرده با نوشتن فابل ه...

یکی از جریان های ادبی معاصر، رمان انتقاد اجتماعی است که در حدود سه دهه فعالیت خود در خطّی متمایز از جریان داستان نویسی تحت تأثیر هدایت حرکت می کرد. این جریان محصول رمان تاریخی بود که خود از دل رمان مشروطه برآمد. کاظمی، خلیلی، حجازی و در ادامه محمّد مسعود (1280-1326) از چهره های شاخص این جریان بودند. سه اثر داستانی مسعود ـ تفریحات شب، اشرف مخلوقات و در تلاش معاش ـ در حوزه ی رمان پیکارسک نیز قابل ...

هر متنی ساختار ویژه ای دارد و شناخت هر ساختاری در گرو شناخت عناصر تشکیل دهنده ی آن و نیز درک روابط و مناسبات میان این عناصر است. تنها پس از شناخت دقیق ساختار هر متن است که می توان آن را زیر گروه یک نوع ادبی خاص قرار داد. میزان تأثیر آثار داستانی بر جامعه و نقش این آثار در ایجاد آگاهی بر کسی پوشیده نیست. رمان امروزه به عنوان یک شکل رایج برای بیان مسائل هنری و مشکلات جامعه پذیرفته شده و بسیاری از...

ادبیات پایداری نوعی از ادبیات متعهد است که از طرف پیشروان فکری جامعه به وجود می آید در برابر تهدیداتی که حیات مادی و معنوی را به خطر می اندازد. این گونه ادبی با زبانی صریح بیان می شود و با توجه به شرایط و مقتضیات هر دوره تاریخی، جلوه و نحوه بروز و ظهور آن می تواند متفاوت با دوره دیگر باشد. ادب مقاومت فلسطین یکی از پرشورترین و دردآلودترین ادبیات مقاومت جهان است. سحر خلیفه از نویسندگان مشهور مکتب...

محمّد رضاکاتب از نویسندگان پر مخاطب معاصراست که آثار فراوانی را درگروه های مختلف سنّی، به رشته ی تحریر در آورده است. وی در سالهای اخیر در عرصه ی ادبیات داستانی و همچنین جنگ و مضامین مشابه آن بسیار درخشیده است. لذا شناخت نویسنده و آثار وی، می تواند دریچه ای برای آگاهی بهتر و فهم ژرف تر در زمینه ی ادبیات داستانی امروز ایران و مخاطبان آن باشد. موضوع مورد مطالعه دراین رساله ی پژوهشی، بررسی و تحلیل عن...

«چکیده» مبارزات مسلّحانه یکی از مسایل حساس جامعه در دوره ی پهلوی دوم بود که در به ثمررساندن انقلاب مردم نقش چشم گیری داشته است . این جریان بازتاب گسترده ای در تاریخ معاصر ایران داشت به نوعی ادبیّات و رمان نویسی ایران را تحت تأثیر قرار داد تا جایی که بسیاری از شاعران و نویسندگان، موضوع آثار خود را به جنبش چریکی و ستایش قهرمانان این جنبش اختصاص دادند. مهم ترین ویژگی و پیامد جریان های چریکی، ایجاد...

همزمان با انقلاب مشروطه و رشد آگاهی¬های نوین حاصل از آن، زمینه برای ایجاد نگرش و نگارش واقع-گرا فراهم شد. هدف این پژوهش آن است که زمینه¬های شکل¬گیری و روند تکوین رمان رئالیستی فارسی را طی سال¬های 1300 تا 1332 بررسی کند. به این منظور، ابتدا زمینه¬های شکل¬گیری رمان رئالیستی فارسی در تعامل با روزنامه¬نگاری و سفرنامه¬نویسی بررسی شده است. سپس تکوین رمان رئالیستی در دو ساحت محتوا و تکنیک¬های داستانی،...

اقلیم گرایی در داستان نویسی معاصر ایران به طور جدّی از دهه هزار و سیصد و سی شمسی آغاز می‌شود و در دهه‌های چهل و پنجاه به اوج خود می‌رسد. داستان‌های اقلیمی غالباً بازتاب دهنده ویژگی‌ها و عناصر مشترکی چون فرهنگ، باورها و آداب و رسوم منطقه‌ای جغرافیایی‌اند. با توجّه به خاستگاه نویسندگان و ویژگی‌های اقلیمی بازتابیده در آثارشان، پنج حوزه یا شاخه داستان نویسی اقلیمی شمال، جنوب، غرب، شرق و آذربایجان، در ...

انقلاب اسلامی ایران تأثیرگذارترین عامل دگرگونی تاریخی- فرهنگی ایران معاصر است که همراه با تحولات بنیادین در حوزه های فکری، اجتماعی، سیاسی و ... نظام ادبی کشور را نیز به سرعت متأثر و متحول ساخت. بی گمان یکی از برجسته ترین نشانه های این تحول اساسی، حضور فزاینده زنان در آفرینش آثار ادبی بویژه ادبیات داستانی معاصر است. از آنجا که رمان مهمترین ژانر متناسب با روح حاکم بر دنیای انسان معاصر و ظرف گفتما...