محیط جغرافیایی و اقلیم هر منطقه از عوامل مهم در شکل‌دهی باورها و افسانه‌های بومی آن منطقه است. در بینش اسطوره‌ای و عرفانی، همۀ موجودات جاندار بوده و قوۀ ادراک دارند. در آثار داستان‌نویسان جنوب، عناصر طبیعت به‌عنوان شخصیت‌های بازمانده از اساطیر کهن، در فضاسازی و پیشبرد جریان داستان نقش دارند. نخل یکی از این عناصر طبیعی است که نقش عمده‌ای در برخی از این داستان‌ها دارد. پژوهش حاضربا رویکردی توصیفی...

فرهنگ عامیانه، فرهنگ و دانش بومی است که امور ملموس و غیرملموسی مانند عقاید، آداب و رسوم، دانش، تکنولوژی و طبابت عمومی را شامل می­شود. تابو و خرافه، باورهای عامیانه­ای هستند که انعکاس آنها در متون ادبی، تأثیر زیادی بر افکار و باورهای توده­های مردم دارد. "عبدالحمید بن هدوقة" نویسندة الجزایری در رمان  "ریح الجنوب" جلوه­هایی از فرهنگ عامیانه را به تصویر کشیده است. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و...

رمان شب هول، که به دلیل انتشار در بحبوحه انقلاب اسلامی با اقبال زیادی مواجه نشده است، ازنظر ساختاری و تکنیکی نوآوری هایی دارد که آن را در جایگاه درخورتوجهی نزد خوانندگان، داستان نویسان و منتقدان قرار می دهد. به دلیل پیچیدگی روایت و دشوارخوانی این رمان، در معدود نقدها و تحلیل های منتشرشده اختلاف نظرهایی درباره کیستی راوی و ترتیب زمانی روایت های مختلف داستان دیده می شود. این مقاله رمان شب هول را ...

در این نوشته قصد داریم کارکرد، انواع و جایگاه گفت‏وگو را در رمان آواز کشتگان بررسی کنیم. این رمان رئالیستی در ترسیم اوضاع سیاسی- اجتماعی عصر خود و مخلد کردن مشقت‏های مبارزات سیاسی یک نسل اهمیت خاصی دارد. در این رمان، گفت‏وگو هم به عنوان یکی از مهم‏ترین عناصر داستان و هم به عنوان یکی از سازه‏های ساختار رمان و هم به عنوان یکی از راه‏های خلق و معرفی شخصیت‏ها نقش و کارکرد خاصی دارد. براهنی از انواع...

پیدایش رمان با تجدد پیوند دارد. هر مرحله ی تازه ی تاریخی، شکل های بیانی جدید و مورد نیاز خود را می طلبد. تحت تأثیر انگیزه های اجتماعی و فرهنگی، شکل های قدیم طی فرایندی پیچیده زیر و زبر می شوند و نمونه های تازه ی ادبی پدید می آیند. رمان ها نوع ادبی برای بیان معضلات اجتماعی نیز بوده اند اما مسأله ی اساسی در این تحقیق، بررسی عوامل موثر در پیدایش و رشد رمان اجتماعی معاصر ایران از یک سو، و پرداختن ب...

رئالیسم جادویی شیوه¬ایی نوین در داستان نویسی است که در آن واقعیت و خیال با هم در می-آمیزند به گونه ایی که تمایز میان این دو برای مخاطب مشکل می¬نمایاند. اگرچه بیشتر منتقدان ادبی خاستگاه این سبک نویسندگی را آمریکای لاتین و پدیدآورنده آن را «گابریل گارسیا مارکز» کلمبیایی می¬دانند. امّا شیوه یادشده تنها ویژه یل به عنوان اساسی¬ترین ویژگی این مکتب ادبی ریشه در افسانه¬ها، اسطوره¬ها و قصه¬های بومی دارد....

در میان عناصر روایت، پیرنگ و پیوند آن با زمان نقشی محوری دارد؛ زیرا نه تنها کنش شخصیت ها و زاویۀ دید راوی ـ از دیگر اجزای مهم روایت ـ در زنجیرة پی رفت های آن ظهور و بروز می یابند، بلکه کیفیت پیوستگاری آن دو در بازنمایی سبک شخصی و تکنیک های داستانی اهمیتی ویژه دارد، اما باید توجه داشت که ماهیت و زمینة موضوعی روایت نقشی اساسی در کیفیت پردازش زمانی حوادث دارد. از این رو، این جستار به شیوة توصیفی ـ...

رمان نو همچنان از جریان های تأثیرگذار ادبیات مدرن به شمار می رود. در ادبیات داستانی معاصر ایران نیز می توان بارقه هایی از به کار گیری عناصر و شیوه های روایی رمان نویی را مشاهده کرد.این گرایش نزد داستان نویسی نظیر بهرام صادقی تشخص ویژه ای یافته است، تا آنجا که بسیاری او را نمایند? رمان نو در ایران دانسته اند. این البته در حالی است که خود بهرام صادقی هرگونه تأثیرپذیریِ آگاهانه از رمان نو را انکار ...

آثار ادبی از اساسی ترین ابزارهایی است که می تواند به مطالعات جامعه شناسانه کمک کند. گاه شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه به گونه ای است که نوع خاصی از ادبیات مورد توجّه مخاطبان و مردم قرار می گیرد. از این رو، شناخت و بررسی ادبیات مورد توجّه مردم به شناخت خواسته های آنها، و در نتیجه ساختار کلّی جامعه و گه گاه نقاط ضعف و نقص های فرهنگی آن کمک می کند. اخیراً با پدیدۀ رمان های عامه پسند مواجهیم. رشد و رواج...