این نوشتار طی بحث در دو مورد اثبات می کند نخستین جرقه های حرکت جوهری در آثار شیخ الرئیس وجود دارد و استاد مطهری به کشف بیشتر آنها نائل آمده است مورد اول استحاله و استکمال است استحاله تغیر دفعی و استکمال تغیر تدریج است شیخ الرئیس استکمال را به کون الرجل من الصبی مثال زده و این مستلزم حرکت جوهری است مورد دوم نیاز حرکت به موضوع است شیخ الرئیس از راه نیاز حرکت به موضوع حرکت جوهری را زیر سئوال برده ...

به عقیدة بسیاری از صاحب نظران، پیدایی نوع ادبی رمان مستلزم شیوة خاصی از انسان شناسی و نگاه به عالم است که جز در تمدن مدرن امکان ظهور نداشته است. رمان، به ویژه رمان رئالیستی، نوعی ادبی است که با انسان منفرد و امکانات فراروی او برای مواجهة با مسائل و معضلات دنیای مدرن سروکار دارد. در میان داستان های قرآنی، قصة یوسف پیامبر (ع) بسیاری از شاخصه های رمان را دارد و برخی پژوهش ها به تحلیل این شباهت و ح...

با اینکه هگل هیچگاه عظمت فکری کانت را نادیده نگرفته و او را به بزرگی یاد می کند ولی به طور مستقیم و غیرمستقیم به نقد افکار کانت پرداخته و معتقد است که فیخته اصول فکری کانت را به شکل و قالبی انتزاعی ارائه می دهد. وی اصطلاحاتی که کانت در فلسفه خود مورد استفاده قرار داده را مخدوش و روش فلسفی او را به نوعی روش روانشناختی می داند تا روشی فلسفی. فلسفه کانت از نظر هگل فلسفه جامعی است درباره فاهمه و پی...

رمان هایی که در سال های اخیر، زنان خلق کرده اند، شباهت های فراوانی با هم دارند. به نظر می رسد نویسندگان زن ـ خواسته یا ناخواسته ـ از الگوی واحدی برای نگارش رمان های خود استفاده می کنند. در این مقاله سعی شده است تا وجود شباهت ها در پیرنگ چهار رمان اثبات شود. برای تحلیل این مسئله، از رویکرد ساختارگرایی استفاده شده است، چرا که در ساختارگرایی، ادبیات با دیدگاهی کلی و خود بسنده مطالعه می شود. با است...

چکیده نظریه پردازان ساختار گرا هموار سعی در ایجاد قانون و قاعده ای کلی و جامع جهت تحلیل آثار ادبی بویژه رمان داشته اند که قابل تعمیم به همه داستان ها باشد. این نظریات که با ولادیمر پراپ آغاز شد همواره توسط دیگر نظریه پردازان نظیر گریماس، تودوروف، فیلپ هامون وغیره گسترش یافت. یوسف ادریس به دلیل اهمیتی که برای ساختار رمان قائل بود، اسلوبی زیبا داشت، و به طور کلی بارزترین ویژگی ها ساختاری او شامل،...

در این مقاله تلاش می کنیم تا فلسفة نقادی کانت، به ویژه آموزه های کتاب نقد عقل محض، را از نگاه نقادانة نیچه بررسی کنیم. از آن جا که نیچه به کل نظام های مابعدالطبیعی و فیلسوفان غربی از افلاطون گرفته تا کانت و هگل هم انتقاداتی یک سان و هم ویژه دارد، در این پژوهش نخست به نگاه انتقادی نیچه به کل تاریخ فلسفه، و سپس به نقدهای خاص او به آموزه های کانتی در نقد اول او، می پردازیم. به باور نیچه، کانت با ...

سارتر با پذیرش مفهوم «روی­آورندگی» در فلسفۀ هوسرل اظهار می­دارد که آگاهی عبارت است از آگاهی از چیزی. آگاهی همواره دارای متعلّق است و به چیزی اشاره می کند که شناخته شده است. او، به واقعیتی به نام نومن که در پس فنومن ها یا پدیدارها قرار دارد معتقد نیست؛ و از سوی دیگر، پدیدارها را متکی به آگاهی یا فاعل شناسا نیز نمی داند. پدیدارها، خود تکیه گاه خود هستند. بدین ترتیب ما با دو نوع وجود مواجه می شویم:...

مسئله مابعدالطبیعه به عنوان اساسی ترین پرسش در اندیشه کانت و هایدگر، کل نظام فلسفی آنها را تحت تأثیر قرار داد. از این رو، مسئله عمده کانت، چالش های اساسی عقل گرایی و تجربه گرایی با مابعدالطبیعه زمان او بود که باعث بطلان و شکست مابعدالطبیعه گردید. لذا تلاش عمده او نجات مابعدالطبیعه از جزمیاتی بود که گریبان گیر آن شده بود. هایدگر نیز مثل کانت، توجه اصلی خود را به مابعدالطبیعه معطوف کرده و مابعدال...

این مقاله در تلاش است تا به این مسأله پاسخ گوید که شیء فی نفسه، پدیدار، و ارتباط میان این دو در فلسفۀ کانت و علامه طباطبایی چگونه تبیین می شوند و دیدگاه علامه طباطبایی چگونه می تواند چالش های موجود در فلسفۀ کانت را پاسخ دهد؟ در این تحقیق مشخص می شود که کانت با اقرار به نوعی ارتباط ضروری میان ذات معقول و پدیدار، پذیرش وجود ذوات معقول را امری اجتناب ناپذیر می داند اما بیان می کند که ذات معقول یا ...

به واسطه ی وجود برخی شباهت ها میان روایت بوف کور و شیوه ی جریان سیال ذهن و به خصوص به دلیل وجود گونه ای از تک گویی در این رمان ، ممکن است تصور شود- چنان که برخی تصور کرده اند- که این رمان یک رمان جریان سیال ذهن است. هدف ما در این مقاله معرفی شیوه ی جریان سیال ذهن وتک گویی درونی وبررسی رمان بوف کور براساس معیارهای آن بوده است. بر مبنای ویژگی های مشترکی که در رمان های معروف جریان سیال ذهن دیده می...