ورود اندیشه‌های غربی به ایران عصر قاجار، واکنش‌های اقشار گوناگون اجتماعی، به‌خصوص طبقه روشنفکر را برانگیخت. تعداد درخور توجهی از شاهزادگان قاجار نیز از امکانات ویژه‌ای که در اختیار داشتند، استفاده کردند و در علوم و فنون مختلف از سرآمدان روزگار خویش شدند. شاهزاده علیقلی‌میرزا اعتضادالسلطنه یکی از شخصیت‌های فرهیخته این خاندان بود. زبردستی او در علم تاریخنگاری شایان توجه ویژه‌ای است. با مطالعه موا...

طراحی فواره­هایی که به­طور خودکار و در فواصل زمانی مشخص تغییرشکل می­دهند، یکی از مباحثی است که از نظر اصول طراحی و اجزای به کار رفته در آن، با شاخه ظروف جادویی (الاوانی العجیبة) علم الحیل (متفاوت با حیل شرعی و تقریبا معادل با مهندسی مکانیک) قرابت دارد. این فواره­ها هم‌چون ظروف جادویی، با استفاده از یک دستگاه کنترل مکانیکی مخفی، دارای خواص شگفت­انگیزی بوده­اند. خاصیت شگفتی­آور این فواره­ها همان ...

این مقاله به بررسی نخستین گزارش علمی از یک کسوف حلقوی توسط شم سالدین محمد وابکنوی، ازاخترشناسان دوره دوم رصدخانه مراغه، می پردازد. وی گزارش کسوف حلقوی 29 شوال 681 ق./ 30ژانویه 1283 م. را در زیج محقّق سلطانی، مقاله 3، باب 14 آورده است. در اینجا، داده های اولیه و فرآیندمحاسباتی وی با توجه به مقادیر جداول زیج ارایه و تحلیل می شود. بخش مربوط به گزارش کسوفحلقوی در زیج محقّق سلطانی تصحیح شده و در ضمیمه...

ورود اندیشه های غربی به ایران عصر قاجار، واکنش های اقشار گوناگون اجتماعی، به خصوص طبقه روشنفکر را برانگیخت. تعداد درخور توجهی از شاهزادگان قاجار نیز از امکانات ویژه ای که در اختیار داشتند، استفاده کردند و در علوم و فنون مختلف از سرآمدان روزگار خویش شدند. شاهزاده علیقلی میرزا اعتضادالسلطنه یکی از شخصیت های فرهیخته این خاندان بود. زبردستی او در علم تاریخنگاری شایان توجه ویژه ای است. با مطالعه موا...

دانش ما از خصوصیات ستاره ها اغلب مبتنی بر نتایجی است که از مطالعه سیستم های دوتایی به ویژه دوتایی های نزدیک بدست می آید. در این راستا برای بدست آوردن پارامترهای فیزیکی و هندسی و درک وضعیت تحولی آنها داده های نوری و طیفی آنها مورد بررسی، تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. از این رو در رساله موجود داده های رصدی مربوط به نورسنجی دو سیستم دوتایی گرفتی xx cep و sz her مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نو...

این مقاله به بررسی نخستین گزارش علمی از یک کسوف حلقوی توسط شم سالدین محمد وابکنوی، ازاخترشناسان دوره دوم رصدخانه مراغه، می پردازد. وی گزارش کسوف حلقوی 29 شوال 681 ق./ 30ژانویه 1283 م. را در زیج محقّق سلطانی، مقاله 3، باب 14 آورده است. در اینجا، داده های اولیه و فرآیندمحاسباتی وی با توجه به مقادیر جداول زیج ارایه و تحلیل می شود. بخش مربوط به گزارش کسوفحلقوی در زیج محقّق سلطانی تصحیح شده و در ضمیمه...

تلاطم که سبب ناهمگنی ضریب شکست جو زمین می شود، عامل اصلی پایین بودن کیفیت تصاویر نجومی است. اپتیک تطبیقی ابزاری مناسب برای جبران زمان-واقعی ابیراهی های ناشی از تلاطم جو می باشد. در این پایان نامه ابتدا مروری بر ساختار جو زمین و نحوه فرمول بندی تلاطم می شود. به دنبال آن پارامترهای فضایی و زمانی توصیف کننده تلاطم جو معرفی می شوند. این پارامترها نقش اساسی در انتخاب محل مناسب برای ساختن رصدخانه و ...

در این تحقیق تغییرات روزهای آرام خورشیدی امریکای شمالی در سال 1997 در حکم سال آرام مغناطیسی با استفاده از تحلیل هماهنگ های کروی بررسی شده است. پنج روز از آرام ترین روزهای هر ماه با شاخص مغناطیسی  و  به منزلة روزهای آرام هر ماه انتخاب شده اند. تغییر منظمی در طرح تغییرات روزانه با عرض ژئومغناطیسی دیده می شود. تغییرات  در عرض های بالا تا عرض های میانه،  طرح مشابهی دارد و از عرض های میانه به سمت عر...

روش مگنتوتلوریک (زمین‌مغناط‌برقی) یک روش اکتشافی غیرفعال (Passive) ژئوفیزیکی در اکتشاف مخازن زمین‌گرمایی (Geothermal) است که از طیف وسیعی از تغییرات ژئومغناطیسی درحکم منشأ القای الکترومغناطیسی در زمین استفاده می‌کند. این روش، به‌ویژه وقتی که اکتشاف آب‌های زیرزمینی عمیق برای روش‌های الکتریکی امکان‌پذیر نیست، سودمند واقع می‌شود. در این مقاله، نقش روش مگنتوتلوریک در اکتشاف این مخازن تجدیدپذیر و شر...

با ظهور انواع ماهواره‌ها در چند دهۀ اخیر، مطالعۀ لایۀ یون‌سپهر به یکی از مهم‌ترین موضوع‌ها در علوم مختلف تبدیل شده است؛ چراکه امواج ارسالی از این ماهواره‌ها به سمت زمین ناگزیر از یون‌سپهر عبور می‌کنند. خطای یون‌سپهری یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد خطا در اندازه‌گیری‌های تعیین موقعیت و ناوبری با  GPSمحسوب می‌شود، به‌طوری‌که برای ناوبری دقیق، به داشتن تأخیر یون‌سپهری نیاز است. گیرنده‌های دوفرکانسه ق...