بررسی آمارهای بانک جهانی نشان می دهد که اغلب قریب به اتفاق کشورهای دارنده منابع معدنی، رشد کمتری نسبت به کشورهای فاقد این منابع دارند. دولت در این مجموعه از کشورها از درآمدهای مستقل از تولید در جامعه برخوردار است و بعلت وجود این در آمدها، فساد و رانتجویی در این کشورها به مراتب بیشتر دیده می شود. در این کشورها جامعه مدنی ضعیف است و توسعه اجتماعی نادیده گرفته می شود. برخی از صاحب نظران علت ضعف در...

مجموعه‌ای از ناکارآمدی­‌های نهادی مانند مانعی بر سر راه حکومت‌های محلی در ایران قرار گرفته که یکی از آن‌ها ساختار رانتی حاکم بر کشور است. این نوشتار نشان می‌دهد ساخت رانتی در جوامع توسعه‌­نیافته یا در حال توسعۀ وابسته به درآمدهای نفتی، به طور مستمر، در حال تکثیر خود است. تأثیر تاریخ، باورها و ایدئولوژی‌­های ایجادشده در طول زمان بر این امر اهمیت فراوانی دارد. در نتیجه، حتی در شرایط کاهش درآمدهای...

عملکرد ضعیف اقتصادی در کشورهای دارای منابع غنی طبیعی که بعد از جنگ جهانی دوم در این کشورها مشاهده و به آن توجه شد، «نفرین منابع» نام گرفت. این پارادوکس و بررسی و توجیه آن، موضوع بسیاری از تحقیقات انجام گرفته در دو دهه‎ی اخیر بوده است. این تحقیقات به بررسی اثر مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی بر روی متغیرهای اقتصادی پرداخته‎اند، تا با شناسایی مسیرهای مختلف تأثیرگذاری، راه‎حلی برای دستیابی به ...

اقتصادهای فقیر از لحاظ منابع طبیعی اغلب در زمینه رشد و توسعه اقتصادی از کشورهای دارای منابع طبیعی غنی پیشرفته تر هستند. این تحقیق درصدد بررسی این فرضیه است که منابع طبیعی از طریق ایجاد پدیده بلای منابع و صورتهای مختلف آن مانند بیماری هلندی، رانت جویی، رابطه مبادله منفی و... بر اقتصاد کشورهای دارنده این منابع اثر منفی دارد. با توجه به اینکه هدف مقاله بررسی این اثر بر اقتصاد کشورهای اوپک است، از ...

مقایسه‌ی قیمت‌های دریافتی تولیدکننده و پرداختی مصرف‌کننده چنین نتیجه‌گیری می‌شود که سهم عمده‌ای از سود حاصل از تولید و صدور پسته‌ی ایران نصیب تاجرهای پسته می‌شود. به سخن دیگر تولید‌کننده به‌عنوان عنصر اصلی، کم‌ترین بهره را از تولید پسته در ایران به‌دست می‌آورد. در مطالعه‌ی کنونی تلاش شده است که این دیدگاه در خصوص بازار پسته مورد آزمون قرار گیرد. برای این منظور، با استفاده از یک نمونه شامل 302 ن...

بی شک جغرافیا و نفت در منطقه خلیج فارس مهم ترین عامل شکل گیری و تداوم حکومت های دیکتاتوری و رانتی بوده است. جغرافیا و مؤلفه های برآمده از آن در منطقه خلیج فارس مانند موقعیت، آب وهوا، ریزش های جوی و اقتصاد کشاورزی و دامی متأثر از ویژگی های جغرافیایی این منطقه تا حد زیادی در ایجاد بستر اقتصادی و نظام اجتماعی قبیله ای و عصبیت عربی و درنهایت در ساخت نظام حکومت های دیکتاتوری این منطقه نقش آفرین بوده...

فساد اقتصادی یکی از ابعاد سیاه و زشت اقتصاد کشورها بدون قید انحصار تعلق به کشور یا منطقه ی خاص جغرافیایی است، که باعث تداوم چرخه باطل فقر شده و قادر است تا به مثابه یک غده سرطانی در تمام بافت های مختلف اقتصادی،فرهنگی و سیاسی جامعه نفوذ نموده و کارکرد صحیح آنها را با اخلال مواجه نماید. از طرف دیگر ماهیت خود ایجادی والبته پنهان این پدیده، باعث می شود تا سیاست های مقابله و ریشه کن کردن آن در کشوره...

بخش عمومی یک رکن تأثیرگذار در اقتصاد بازار بسیاری از کشورهای در حال توسعه می باشد. عملکرد اقتصادی این کشورها بدون دخالت دولت، می تواند منجر به عدم تعادل پایدار، بدون امید به رشد و شکوفایی اقتصادی گردد. از طرفی دخالت بی اندازه دولت می تواند برای رشد اقتصادی، از طریق گسترش غیرطبیعی بخش عمومی و به همراه داشتن فساد عمومی، مضر باشد. هدف ما در این تحقیق، بررسی اثر کلی فساد بخش عمومی بر رشد اقتصادی د...

نظریّ?‏ دولت رانتیر(rentier state theory) در چارچوب رهیافت اقتصاد سیاسی تدوین شده است. با توجّه به اهمّیّت نفت در تأمین درآمدهای دولت های نفتی خاورمیانه، بعضی از محقّقان از این نظریّه برای تشریح نوع ارتباط دولت و جامعه در کشورهای رانتیر خاورمیانه از جمله ایران استفاده کرده اند. امّا به نوع فرهنگ سیاسی ای که در بَطن دولت رانتیر شکل می گیرد و به تحکیم آن کمک می کند نپرداخته اند. به تَبعیّت از این کاستی نظر...