هدف این نوشتار بررسی شیوة به کار گرفته شدن مؤلفه‌های ادبیات پسامدرن در آثار داستانی نادر ابراهیمی، نویسندة دورة معاصر ایران، است. برای دستیابی به این هدف، نویسندگان در ابتدا کوشیده اند تلقی خود را از مهمترین ویژگی‌های ادبیات داستانی پسامدرن روشن نمایند. در این مقاله بر مؤلفه‌هایی همچون بی‌نظمی زمانی در روایت رویدادها، عدم قطعیت، تناقض، جابه‌جایی، کلام موزون، عدم انسجام، فقدان قاعده، زیاده‌روی د...

"تناقض" در مقام صنعتی ادبی نقش مهمی را در ادبیات شرق و غرب ، به ویژه در ادبیات فارسی، یونانی و انگلیسی ایفا می کند. کاربرد تناقض به عنوان یکی از روشهای نقد ادبی شامل بررسی اظهارات دوپهلو و نتیجه گیری، و برداشت متعاقب از آنها است. هم سعدی شیرازی و هم جان دان از تناقض جهت بررسی تضادهای غالبی استفاده می کنند، که تا اندازه ای برای خوانندگان عادی غیرقابل درک است. در این مقاله تلاش شده نحوه به چالش ک...

 انسان در پیرامون خود با اسامی اشخاص، مکان‌ها، حیوانات، نباتات، اشیا وغیره سر و کار دارد که علّت نامگذاری بسیاری از این اسم‌ها بر او پوشیده است. یکی از مسایلی که ذهن کنجکاو بشر را به خود مشغول کرده است، یافتن ارتباط حقیقی بین اسم و مُسمّی است که از آن، تعبیر به وجه تسمیه می‌کنند. وجه تسمیه در متون ادبی بازتاب بسیار گسترده‌ای دارد و از جنبه‌های گوناگون و از جمله تمثیل، قابل بررسی است. مسلم است که ت...

یکی از نظریه­های نقد ادبی معاصر، آشنایی­زدایی defamiliarization می­باشد و این روش به هرگونه تلاش هنری که رنگ رخوت و عادت را از هر دو سوی تعامل ادبی (مخاطب و گوینده) می­زداید و ادارک حسی و بازی با ذهن و هنر را بارور می­کند، اطلاق می­شود. صائب به عنوان نمایندة سبکی که به تازه­گویی و طرز نو و ابتکار شهرت دارد، یکی از نامبرداران تاریخ ادبیات فارسی در جهت آشنایی­زدایی است. روش­های صائب برای ایجاد...

یکی از بارزترین وجوه اعجاز قرآن، اعجاز ادبی و بلاغی است. قرآن کریم عالی ترین معارف را با زبان ادبی فاخر و با بیانی آکنده از آرایه های ادبی و زیبایی های بلاغی تبیین نموده است.از جمله شیوه های بیانی رایج در قرآن تشبیه و استعاره است. استفاده از تشبیه و استعاره یکی از ساده ترین و موثرترین راه های تربیتی بوده است. قرآن کریم در بردارنده تشبیهات و استعارات فراوانی است تا خواننده و شنونده فکر خود را به...

فنون بلاغی با توجه به زیبایی و ایجازی که در آثار ادبی به وجود می آورند، همواره مورد توجه بوده اند و می توانند ارزش اثر ادبی را فزونی بخشند. از این رو آموزش آسان این علوم بیشترین تاثیر را در غنای آثار ادبی نسلهای بعد دارد. چرا که هر قدر این مطالب ساده تر آموزش داده شود بهتر در ذهن خوانندگان جای می گیرد و در آثار خود به نحو احسن می توانند از آنها بهره ببرند. آرایه تلمیح و اقتباس از نمونه این اصطل...

"تناقض" در مقام صنعتی ادبی نقش مهمی را در ادبیات شرق و غرب ، به ویژه در ادبیات فارسی، یونانی و انگلیسی ایفا می کند. کاربرد تناقض به عنوان یکی از روشهای نقد ادبی شامل بررسی اظهارات دوپهلو و نتیجه گیری، و برداشت متعاقب از آنها است. هم سعدی شیرازی و هم جان دان از تناقض جهت بررسی تضادهای غالبی استفاده می کنند، که تا اندازه ای برای خوانندگان عادی غیرقابل درک است. در این مقاله تلاش شده نحوه به چالش ک...

چکیده: نقد روان‌شناختی یکی از شاخه‌های نقد ادبی است که تفسیرهایی از این متون به دست می‌دهد. نقد روان‌شناختی آثار ادبی در چهار حوزة تحلیل متن، تحلیل شخصیّت‌های قصّه، تحلیل شخصیّت و ذهن هنرمند و تحلیل ساختمان صوری صورت می‌گیرد. ساعدی از جمله نویسندگانی است که در داستان‌نویسی به شیوه​ای روان­کاوانه گرایش دارد؛ بدین سبب آثارش قابلیّت بررسی بر اساس این نوع نقد را دارند. در این نوشته برآنیم بر اساس گونة...

کنایه بیانی غیرمستقیم و تأمل‌برانگیز از موضوع‌های گوناگون است که جنبة هنری و خیال‌پردازی سخن ادبی را نیز رشد می‌دهد؛ هم‌چنین شاعر و نویسنده می‌تواند با کاربرد آن، معانی و مضامین دشوار را با بیانی آشنا و فشرده و هنرمندانه به ذهن مخاطب منتقل و آن را نهادینه کند. در این جستار ابتدا به‌طور گزیده دیدگاه‌های ارائه‌شده دربارة کنایه و ارزش هنری و کارکردهای ادبی آن در شعر بررسی می‌شود؛ سپس کنایه در دو ج...

تمثیل یکی از مهم­ترین ابزارهای ادبی است که به لحاظ ساختاری و محتوایی بازتاب ویژه­ای در گسترۀ ادب فارسی دارد. با توجه به قابلیت­های ارتباطی این گونۀ ادبی، برای بیان مفاهیم مختلف غنایی، تعلیمی، حماسی، عرفانی و ... از آن استفاده می­شود. این میزان از انعطاف­پذیری، موجب ماندگاری نقش­آفرینی تمثیل در حوزۀ ادبیات شده است. یکی از شاعران معاصر که در سروده­های خود برای تبیین و تشریح منظور خود، هدفمندانه ا...