دولت های صادر کننده نفت از دهه 1340 با افزایش ناگهانی و تصاعدی درآمدهای نفتی، وپیشی گرفتن آن نسبت به درآمدهای سایر بخشهای اقتصاد رسما به دولتهای رانتیر (متکی به درآمدهای نفتی) تبدیل شدند. این وضعیت تا امروز وآینده قابل پیش بینی نیز همچنان ادامه دارد.پدیده فوق باعث تحول ساختارها ،تورم و گستردگی کارکردی دولت و در عین حال شگل گیری نوع منحصر به فرد رابطه حکومت با جامعه مدنی و جهان خارج شده است.بر ا...

پس از وقوع انقلاب ژانویه 2011 در مصر، حسنی مبارک از قدرت کنار گذاشته شد و در انتخاباتی آزاد، اسلام گرایان و در مرکز آنها، اخوان المسلمین توانستند با کسب اکثریت آراء، در صدر قدرت سیاسی قرار بگیرند، اما چیزی نگذشت که دولت و سایر نیروهای اجتماعی، در مقابل هم قرار گرفتند و سرانجام، ارتش به عنوان سازمان یافته ترین و منسجم ترین نهاد در جامعه مصر، از وضعیت موجود استفاده کرد و در نقش منجی ملی با انجام ...

با توجه به اهمیت کودتا و تاثیرات گسترده آن در تاریخ جوامع، بررسی آن خصوصا از بعد تطبیقی و یافتن علل وقوع و بیان شباهت ها و تفاوت های میان کودتاهای مختلف در جهان از نظر نقش عوامل خارجی و موضع گیری ابرقدرت ها و همچنین نقش عوامل داخلی مانند ویژگی شخصی و اقدامات رهبران موجود، احزاب، مردم، ارتش و بطور ک...

سال های 1320 تا 1357 از جمله دوران هایی است که تحولات سیاسی ـ اجتماعی گوناگونی را به خود دیده و به تبع آن درون مایه ی آثار ادبی را هم دست خوش تغییر کرده است. تحولات سیاسی و فرهنگی این سال ها را می توان به سه دوره ی قبل و بعد از کودتا و سال های 42 تا پایان سلطنت پهلوی دوم تقسیم کرد. طنز فارسی در آثار بسیاری از نویسندگان این سه دوران، تحت تأثیر مستقیم شرایط و تحولات سیاسی ـ اجتماعی قرار گرفته است...

کودتای 28 مرداد 1332 و سرنگونی حکومت قانونی دکتر مصدق، نقطه عطفی در تاریخ کشور ما به شمار می آید. این واقعه تلخ تاریخی علاوه بر حوزه سیاست، در زمینه های مختلف اجتماعی از جمله فرهنگ و ادبیات نیز تأثیر گذار بوده است. هدف ما در این پژوهش نشان دادن بازتاب تأثیر کودتا در ادبیات داستانی است. بدین منظور آثار دو نویسنده (بزرگ علوی و جلال آل احمد) را مورد بررسی قرار دادیم. نتایجی که به دست آمده، نشانگ...

فرآیند به قدرت رسیدن رضاخان با رویکرد نهادگرایی  این مقاله در تلاش است با رویکردی تاریخی- تحلیلی و بر اساس نظریه نهادگرایی (که در آن به نقش و اهمیت نهادها و تاثیرگذاری متقابل نهادها و افراد بر روی همدیگر برای رسیدن به هدفی خاص پرداخته می‌شود) به تحلیل و تبیین چگونگی قدرت گیری رضاخان از سال 1299 تا 1304ش با کمک نهادهای مهم و تاثیرگذاری مانند ارتش، مجلس و احزاب؛ با توجه به اوضاع نامساعد و متشنج س...

چکیده از جمله ویژگیهای حکومت پهلوی دوم تعدّد و تکثر نهادها و سازمانهای اطّلاعاتی- امنیتی بود و اصولاً این امر جدای از ضرورت وجود چنین سازمانهایی برای مملکت داری، از ترس و بدگمانی محمدرضاشاه نسبت به دولتمردان و نهادهای دولتی نشأت می گرفت. سازمان بازرسی شاهنشاهی از مهّمترین این مکانیسم ها بود که در اوایل مهرماه 1337ش. تأسیس شد و برای اطّلاع شاه از اخبار و رویدادهای کشور و وضعیّت مناطق مختلف شروع به کار...

چکیده از جمله ویژگیهای حکومت پهلوی دوم تعدّد و تکثر نهادها و سازمانهای اطّلاعاتی- امنیتی بود و اصولاً این امر جدای از ضرورت وجود چنین سازمانهایی برای مملکت‌داری، از ترس و بدگمانی محمدرضاشاه نسبت به دولتمردان و نهادهای دولتی نشأت می‌گرفت. سازمان بازرسی شاهنشاهی از مهّمترین این مکانیسم‌ها بود که در اوایل مهرماه 1337ش. تأسیس شد و برای اطّلاع شاه از اخبار و رویدادهای کشور و وضعیّت مناطق مختلف شروع به‌کار...

چکیده با آغاز نهضت ملی و استقرار دولت دکتر مصدق، بازرگانان _ به ویژه بازرگانان متوسط و خرده پا _ به امید ایجاد دولتی مقتدر و متکی به اقتصاد ملی، از آن استقبال کردند. بسیاری از آنان در تبعیت از فتاوای آیت الله کاشانی و برخی علمای دیگر به حمایت از دولت و کمک به آن شتافتند و با خرید اوراق قرضه ملی و به امید ایجاد دولتی مقتدر و متکی به اقتصاد ملی، از آن استقبال کردند. بعد از تحریم نفتی انگلستان و...