به نظر دریدا، منشأ خشونت و دیگرستیزی موجود در ساحت سیاست غربی تفکر متافیزیکی است؛ سنت متافیزیک غربی، از افلاطون تا هوسرل، جایگاه اصلی و اولیة دیگرستیزی سیاسی است. این تفکر با نفوذ به تمامی ساحت‌های اندیشه و عمل انسان غربی، راه را بر بینش و کنشی دیگرخواه بسته است. دریدا با نقد ِمصادیق این دیگر‌ستیزی، می‌کوشد سیاستی دیگرگون بیا‌فریند. این مقاله پژوهشی در ماهیت نقد دریدا از سنت متافیزیکی در مرحلة ن...

به نظر دریدا، هوسرل برای بنا کردن پدیده‌شناسی به خلوص منطقی معنا نیاز دارد و این مهم را از همان ابتدای کار خویش با تفکیک نشانه‌های بیانی از نشانه‌های اخباری تضمین می‌کند. در بیان، قلمرو معانی افلاطونی به رسمیت شمرده می‌شود و زبان در این‌جا وظیفه بیانِ حقایق ایده‌آلِ پدیده‌شناختی را بر عهده می‌گیرد. اما دریدا با رد استدلال‌های هوسرل در تفکیک بیان از اخبار و نشان دادن وجوه ناسازه­وار برنامه هوسرل، ...

استعاره یکی از قدیمی ترین و موردبحث ترین مسائل فلسفی در طول تاریخ فلسفه ی غرب بوده است. با این حال، بسیاری آن را متعلق به بازیِ زبانی ادبی، یا به بیان دیگر، رتوریک، می دانند، و ارزش استعاره در سخن فلسفی، و تفکیک معنای آن در بازی زبانی ادبیات و بازی زبانی فلسفه، آن چنان که باید، به بحث گذاشته نشده است. این تفکیک را از طریق طرح دو مفهوم «استعاره» و «امر استعاری» انجام داده ایم، و جایگاه استعاره در...

واسازی کوششی است برای رهانیدن اندیشه ی غربی از تخته بند انگاره های متافیزیکی؛ سیاست واسازانه نیز به همین منوال به دنبال زدودن این انگاره ها از ساحت سیاست ورزی عملی و نظری بر می آید. چنین است که بنیادهای سیاست واسازانه، که یکی از اساسی ترین آنها دوستی است، نسبتی با مباحث کلاسیک سیاست ندارند. دوستی برای دریدا اساس تعیین مشی سیاسی است؛ و رها شدن از دوستی به ارث رسیده از سنت متافیزیکی، که دیگری را ...

پی فکنی مکتبی فلسفی است که با نقد خود گرایی و دیگر ستیزی سنت اندیشه ی فلسفی،که در تقابلات دو تایی متافیزیکی ظهور می یابد، در صدد بنیان نهادن اصول فلسفی متناسب با اصل دیگرپذیری و دمکراسی بر می آید. گام نخست برای چنین مقصودی پی فکنی خاستگاه این دیگر ستیزی،یعنی تفکر متافیزیکی است. تفکر متافیزیکی که دریدا از آن به متافیزیک حضور یاد می کند،عرصه ی پیدایش خودمحوری و قوم محوریِ راه یافته به سیاست است.در...

واسازی دریدا در نسبت با جریان‌های فلسفی مختلفی شکل گرفته که اگزیستانسیالیسم، پدیدارشناسی و ساختارگرایی از آن جمله است. این پژوهش می کوشد خاستگاه‌های واسازی را در آثار و فلسفه‌ نیچه جستجو کند و نشان دهد که تفکر دریدا تا حد زیادی بسطی از تفکر نیچه است. می‌توان پروژه‌ واسازی را دنباله‌ای از نقد متافیزیک نیچه دانست. مفاهیمِ دریدایی متافیزیکِ حضور، دیفرانس و نقد لوگوس‌محوری، ریشه‌ای نیچه‌ای دارند. وی ...

این مقاله می‌کوشد نگارة ایرانی بیرون آوردن یوسف از چاه را بر مفاهیم اصلی واسازی دریدا مورد انطباق قرار دهد. هدف این مقاله بررسی روند تزلزل معنای قطعی و رسیدن به معانی جدید است. از بررسی این نگاره، مفاهیم مهمی سر برمی‌آورند که در دو موضوع دلالت و روایت دسته‌بندی می‌شوند. در موضوع دلالت با بررسی وارونگی تقابل‌های دوگانة متن هنری، سرگشتگی، آرایه‌های اثر هنری و در موضوع روایت با بحث مرکزگریزی و ب...

به لحاظ معرفت شناسی، پوپر متعلق به نحلۀ عقل‌گرایی انتقادی و دریدا به رویکرد ساختارزدایی است. هر دوی این جریان‌ها بر آن هستند که هر گونه بنیادگرایی فلسفی، اجتماعی، سیاسی، زبانی... را به پرسش بگیرند. آن‌ها می‌خواهند بر فراز دوگانه رئالیسم و ایده آلیسم بایستند، اما در این مسیر هر کدام تعریف مختص خود را از ماهیت عقل و قلمرو آن ارائه می‌دهند. پوپر میان دو وجۀ ایجابی و سلبی عقل تمایز قائل می‌شود. وجۀ...

این مقاله تلاش کرده است تا با ارجاع به تاریخ دانشگاه در تمدن غرب و نیز اندیشه‌های فیلسوف فرانسوی، ژاک دریدا، دانشگاه به مثابه یک نهاد، آنگونه که در تاریخ ظهور کرده است، را در مقابل ایده دانشگاه، آنگونه که در فلسفه فهم شده است، قرار دهد و از این طریق وضع موجود دانشگاه را در مقابل آنچه دانشگاه «در راه» و یا «در حال آمدن» نامیده شده است، قرار دهد.برای به سرانجام رساندن چنین هدفی این مقاله در پنج ق...

دریدا بر آن است تا بنیان های فلسفی غرب را با روش ساختارزدایی به چالش بکشد. اما روش بودن ساختارزدایی، به معنای امری متعین و دارای هویتی مستقل نیست، بلکه به بیان دریدا، آن همچون ویروس بی جانی است که با وجود تن میزبان به حرکت در می آید. به باور دریدا، بنیان های اندیشۀ غربی بر مفاهیمی دوگانه استوار است، به گونه ای که سویه های صورتبندی شده در ذیل مفهوم حضور نظیر: معقول، صادق، خیر، مرد، گفتار ... در ...