علوم گوناگونی که در فرهنگ و تمدن اسلامی پدید آمده هر یک دارای اصطلاحات خاصی بوده اند.تصوف نیز از این قاعده مستثنی نبوده است؛ از این رو ، صوفیه همواره سعی کرده اند در بخشی از کتاب های خود اصطلاحات تصوف را تعریف کنند. با توجه به هدف اصلی این پژوهش، یعنی« بررسی رابطه اصطلاحات قصد، عزم و اراده با یقظه در عرفان اسلامی تا پایان قرن دهم» پژوهشگردر فصل نخست، مبانی عرفان و تصوف را تا پایان قرن دهم بررسی...

برخی از منطق دانان بر این باورند که دلالت تابع اراده است و تا اراده ای محقق نشود، دلالتی صورت نمی گیرد. ابن سینا، خواجه نصیر طوسی و دبیران کاتبی از این دسته اند. برخی دیگر از بزرگان منطق نظیر قطب الدین رازی در این امر به مخالفت برخاسته و دلالت را تنها تابع علم به وضع دانسته اند. تتبعات تاریخی نشان می دهد که این مسئله از زمان ابن سینا و به توسط شخص وی مطرح شده است. از این رو تلاش کرده ایم که نظر...

چکیده فلسفه به تفسیر خدا، انسان و جهان می پردازد و اراده الهی با هر سه مسألچکیده فلسفه به تفسیر خدا، انسان و جهان می پردازد و اراده الهی با هر سه مسأله ارتباط وثیق و تنگاتنگ دارد. از آن جا که « اراده » صفتی از صفات خداوند متعال است، تحلیل و بررسی آن، به شناخت دقیق تری از خداوند متعال، صفات او و چگونگی فاعلیتش می انجامد. از آن جهت که اراده الهی منشأ پیدایش عالم خلقت و ماندگاری آن است، شناخت آن...

هدف از نگارش این مقاله طرح، تبیین، و تحلیلِ یکی از مهم‌ترین انتقادهای وارد‌شده در سنت فلسفی انگلوساکسون بر «فایده‌گرایی» کلاسیک است. این انتقاد را، که به انتقاد ناظر بر «یکپارچگی» معروف است، برنرد ویلیمز در سال 1973 مطرح کرد، و در کنار انتقاد ناظر بر عدالت، که جان رالز در سال 1971 مطرح کرده بود، مهم‌ترین انتقادهای واردشده بر فایده‌گرایی کلاسیک قلمداد می‌شوند. بنابر این انتقاد، فایده‌گرایی «یکپار...

از امهات صفات حضرت حق دو صفت اراده و علم است، و این سؤال که در خلقت و آفرینش انسان وطبیعت کدام تقدم بر دیگری دارد نزاعی دیرینه را پدید آورده است. این اختلافنظر در غرب نیزقابل مشاهده است. چنانچه گروهی از فیلسوفان همواره مدافع تقدم فکر بر اراده بودهاند و طایفهایبه تبع متکلمان اصالت را به اراده داده و علم و فکر را تابع آن دانستهاند. شوپنهاوئر ازجمله فلاسفهایاست که به صراحت اصالت را به اراده داده ا...

چکیده عدالت کیفری همواره با رویکردی یک سویه درصدد پاسخگویی به بزهکاری بوده است. بر پایه این رویکرد، دست اندرکاران عدالت کیفری، مطابق قوانین و مقررات کیفری، به تعقیب و مجازات بزهکاران مبادرت می ورزیده اند، بی آنکه به نقش آفرینان دعوای کیفری، توجه داشته و امکان مداخله در فرآیند تصمیم گیری در مورد جرم ارتکابی را به آنان بدهند. این رویکرد سنتی، امروزه به دلایل مختلف حقوقی و جرم شناختی از جمله عدال...

اراده به عنوان رکن سازنده عقد و ایقاعات در حقوق ایران از جایگاه بسیار مهمی برخوردار است. در قانون مدنی ما با وجود آنکه به نقش اراده در تشکیل عقد اشاره‌ای نشده اما اجزای و عناصر سازنده اراده جز لاینفک شرایط اساسی معاملات دانسته شده است. ماده 190 ق.م ایران در تبیین شرایط اساسی معاملات قصد و رضا را شرط تحقق عقود دانسته است بدون آنکه از اراده نامی ببرد. برخی از حقوقدانان اعتقاد دارند اراده در واقع ...

شهاب الدین ذوفقاری[1] افتراق جدی ابن سینا از ارسطو در الاهیات بالمعنی الاخص از طرح احکام واجب الوجود و ارائه برهان وجوب و امکان، در برابر برهان محرک نخستین، آغاز می شود. بدین ترتیب فاعلیت الهی از دیدگاه ابن سینا فاعلیت وجودی است نه تحریکی و بنابراین تا آنجا که وجود و آثار وجود دیده می شود، می توان فاعلیت الهی را سراغ گرفت، خواه حرکت در کار باشد یا خیر؛ تمایز ابن سینا از فلوطین نیز در مبحث فیض ا...

اراده نیک و خیر یکی از مفاهیم کلیدی در فلسفه اخلاق کانت می باشد که یک اخلاق وظیفه گرایانه است . این مقاله ابتدا به جایگاه این فلسفه اخلاق در میان دیگر مکاتب اخلاقی و سپس به معنای اراده خیر از دیدگاه کانت پرداخته است . کانت اعتقاد دارد که فقط اراده خیر ، بدون قید و شرط خیر است و خیرهای دیگر نظیر ثروت،شجاعت،علم و ... خیرهای مشروط اند که اگر اراده بد آنها را به کار بگیرد ، بد می شوند. از آن جا که...