در این پژوهش قصد داریم محدودیت‌های ناظر برزایایی فعل‌های برگرفته از اسم و فعل‌های برگرفته از صفت در فارسی معیار را بررسی کنیم. همچنین به دنبال بررسی رابطۀ میان شفافیت و زایایی این الگوی ساخت فعل هستیم. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و جمع‌آوری داده‌ها به شیوۀ پیکره‌بنیاد است. بدین منظور، فهرستی مشتمل بر 90 فعل تبدیلی را از یک پیکرۀ نوشتاری خودساختۀ 824000 واژه‌ای و پیکرۀ گفتاری که از ضبط مکالمات روزمر...

جایگاه و منزلت قرآن کریم به ویژه در ارتباط با نقش کلیدی آن در هدایت انسان به سمت و سوی سعادت جاودانه، می طلبد که وی در فراگیری پیام این نامه ی هدایت و نیز تفکّر و تدّبر در آیات و کلمات آن بکوشد. اندیشه و تفکّر در آیات قرآن کریم و ایمان به آیاتش و بحث و تحقیق در معانی آن و جستجوی واژه های عربی که قرآن کریم با آن نازل شده است جهت راه یافتن و هدایت به سوی راهی که معیّن شده و خلق را به سویش دعوت کرده ا...

رابطهء بین فاعل، مفعول و متمم، بر اساس خاصیت ترکیب پذیری فعل، و عدم وجود چنین رابطه ای (عدم وجود مفعول یا متمم) باعث می شود که افعال در زبان فارسی به دو گروه معلوم و مجهول تقسیم شوند. در زبان فارسی، افعال معلوم افعالی اند، با خاصیت ترکیب پذیری، باعث به وجود آمدن مفعول یا متمم در جمله می شوند. برعکس افعال معلوم، افعال مجهول به علت ماهیت ترکیب پذیری شان، نمی توانند دارای مفعول باشند. در زبان...

پژوهشگران به مطالعة ساختار موضوعی افعال دومفعولی در زبان­های ایرانی با رویکردهای نوین زبان­شناسی کمتر پرداخته­­اند. در کُردی هورامی دو دسته از افعال دومفعولی اصلی و ساخت­های دومفعولی فرعی وجود ­دارد. در این پژوهش ساختار موضوعی افعال دومفعولی اصلی از نظر مقوله‌بندی، آرایش نحوی و بازنمایی معنایی بررسی می­شوند. این افعال براساس شواهد نحوی، ساخت­واژی و معنایی به دو گروه افعال انتقال مالکیت و افعال ا...

هدف از این پژوهش تعیین تأثیر نوبتکاری بر خلق و میزان دقت پرستاران شاغل نوبتکار بود. جامعه مورد پژوهش پرستاران شاغل نوبت کار که از بین آنها تعداد 145 پرستار در سه نوبت کاری (صبح، عصر، شب) مورد مطالعه قرار گرفتند. روش پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی است، ابزار گردآوری داده ها شامل: پرسشنامه مدیریت زمان، آزمون عاطفه مثبت و منفی(پاناس) و آزمون دقت(تولوز پیرون) بوده است. داده های جمع آوری شده و با روش ...

الگوگیری از افعال پیامبر۹ همیشه هموار نیست و گاه بهره‏‏گیری از افعال ایشان به دلیل محدودیت‏‏های تاریخی با دشواری همراه است. در چنین شرایطی، باید اقتضائات عصر جدید را در نظر گرفت و رفتارهای پیامبر۹ را متناسب با فرهنگ زمانه عصری‏سازی کرد؛ موضوعی که با تکیه بر ظاهر متون سیرۀ پیامبر۹ پدید نمی‏آید و نیازمند تعریف مبانی و باورهای بنیادین است. مقاله حاضر کوشیده است تا با تبیین مبانی و پیش‏فرض‏های مؤثر...

فعل اوستایی بر مبنای زمان، نمود، شخص، شمار و دو جهتِ اکتیو و میانه بررسی می شود. بنا بر دیدگاه رایج، جهت میانه وسیلۀ تبدیل ریشه­های گذرا به ناگذر است. این دیدگاه با مشاهدۀ ریشه­های فعلی ای شکل گرفته است که در جهت اکتیو، گذرا و در جهت میانه ناگذر هستند، درحالی که زبان اوستایی ویژگی دیگری را در خود دارد که نظریۀ فوق را به چالش می کشد و آن وجود افعال «فقط میانه» و افعال «گذرای میانه» است. بررسی نوی...

غایتمندی آفرینش یکی از مسائلی است که همواره معرکه تضارب آرا و نظریات گوناگون بوده است و در این میان همواره از اشاعره و عدلیه به عنوان دو گروه رقیب یاد شده است. اشاعره - به عنوان کسانی که منکر مطلق غرض و غایت در مطلق افعال و از جمله افعال الهی تلقی شده اند- همواره از سوی متکلمان امامیه و معتزله - به عنوان قائلان به وجود غرض و غایت در مطلق افعال و از جمله افعال الهی - و نیز حکمای اسلامی، مورد انت...

در این مقاله، به بررسی ساخت­ هایی در زبان فارسی پرداخته­ ایم که در آن­ ها دو فعل در کنار هم، در یک جمله، به رویدادی واحد اشاره می­ کنند؛ مانند «گرفت خوابید روی تخت»، یا «خانه را فروختم رفت». این ساخت را ساخت فعل دوگانه نامیده­ ایم. ابتدا، به تمایز آن­ها با افعال تسلسلی پرداخته­ ایم و با بررسی معیارهایی نشان داده­ ایم که نمی­ توان زبان فارسی را دارای ساخت فعل تسلسلی دانست. سپس به تمایز این افعال...