پیرنگ که از هنر نقاشی وارد ادبیات شده، از اصلی­ترین عناصر سازندة داستان است که در آن بر چرایی حادثه تأکید شده و روابط میان حوادث داستان، برپایة علّت و معلول است. پیرنگ دارای اجزا و عناصری سازنده؛ مانند گره­افکنی، کشمکش، حالت تعلیق یا هول و ولا، بحران، نقطة اوج و گره­گشایی است. این جستار با روش توصیفی- تحلیلی، این عنصر و اجزای سازندة آن را در رمان ­«ذاکرة الجسد» اثر أحلام مستغانمی، نویسندة الجزای...

تحقیق حاضر به بررسی روایت‌شناسانۀ پیرنگ درونی سه حکایت مثنوی معنوی، «طوطی و مرد بازرگان»، «مار و مرد مارگیر» و «استاد و شاگردان»، بر اساس نظریات ارسطو در کتاب فن شعر، می‌پردازد و با استناد به نظریات وی در مورد «پیرنگ تأثیرگذار» می‌کوشد عناصرارسطویی «دگرگونی» (Peripetia) و «کشف و وقوف» (Anagnorisis) در حکایات مذکور را بشناساند، عناصری که از آن طریق، مولانا مفاهیم اخلاقی و تعلیمی از طریق ایجاد حس...

جنگ تحمیلی ایران علاوه بر اینکه در زمینه های مختلف اجتماع تاثیرگذار بوده است، در عرصه ادبیات نیز تاثیرات بسزایی داشته است؛ به طوری که از آغاز جنگ ،ادبیات جدیدی به نام ادبیات دفاع مقدس پایه گذاری شد. جنگ در انواع گوناگون ادبی مانند: داستان های کوتاه، داستان های بلند، رمان ، فیلم نامه و... تبلور یافته است. داستان های کوتاه نسبت به سایر انواع داستانی به دلایلی از رشد چشمگیری برخوردار بوده است. د...

چکیده این مقاله سعی دارد تا بر اساس نظریه «سوزان فرگسن»در خصوص ویژگی های ادبیات داستانی امپرسیونیستی، یکی از موفق ترین رمان های غسان کنفانی، نویسنده نامدار فلسطین، را به نام «ما تبقی لکم» در ترازوی نقد، بررسی و تحلیل قرار دهد و جنبه های امپرسیونیسنی آن را برجسته کند. بنابراین در ابتدا مقدمه ای در خصوص مکتب امپرسیونیسم و تبلور آن در ادبیات داستانی  بر اساس نظریه سوزان فرگسن بیان می شود و در قسمت...

چکیده: داستان اساس همه ی انواع ادبیات داستانی و مصداقی کلی تر برای قصه، داستان کوتاه، داستان بلند و رمان است. داستان یک معنای عام دارد و یک معنای خاص. در معنای عامش تقریباً معادل ادبیات است اما در معنای خاص آن مترادف و هم معنای ادبیاتِ داستانی است؛ زیرا در عرف نقد ادبی امروز به قصه، داستان کوتاه و رمان، ادبیات داستانی می گویند. هر داستان از اجزا و عناصر سازنده ای تشکیل شده که عبارتند از: موضوع...

«شهری چون بهشت»  داستان کوتاهی از یک مجموعه داستان با همین عنوان به قلم سیمین دانشور است. در این مقاله سعی نگارندگان براین امر استوار است که با بهره جستن از نظریه های بزرگان ساختارگرا و روایت شناسی چون ولادیمیرپروپ[1]، تزوتان تودورف[2] ، ژرار ژنت[3]  و نورتراپ فرای[4]  که بر بعد روایی متون ادبی متمرکز است ، با رویکرد نقد ساختارگرایانه  به تجزیه وتحلیل این داستان  کوتاه بپردازد. بنابراین  در این...

لیلی و مجنون از مشهورترین داستان­های عاشقانه ادب کهن ایران است که ریشه­ای عربی دارد و نخستین بار نظامی گنجوی آن را به نظم درآورد. پس از نظامی، نظیره­گویان بسیاری به سرودنِ این داستان پرداختند؛ از جمله می­توان به امیرخسرو­دهلوی که از نخستین و مشهورترین مقلّدان خمسه نظامی است، اشاره­کرد. در هر داستانی چه به نظم و چه به نثر، کیفیّت و نوع استفاده از عناصر داستان می­تواند مبنایی برای سنجش خوب یا ضعیف ب...