تحلیل گفتمان انتقادی، گفتمان را در ارتباط با عوامل سیاسی - اجتماعی و فرهنگی تحلیل و به بررسی بازتاب ایدئولوژی و قدرت در گفتمان ها و بررسی چگونگی جهت گیری گفتمان ها در تثبیت یا تغییر وضعیت سیاسی موجود می پردازد . یکی از الگوهای پیشنهادی برای تحلیل متون در تحلیل گفتمان انتقادی، الگوی تحلیلی نُرمن فرکلاف است. در این الگو، گفتمان در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بررسی می شود . آنچه در مدل تحلیلیِ فرکل...

خطبه فدکیه به عنوان یک ارتباط زبانی تحقق یافته در بافت و زمینه تاریخی مشخص، یکی از گفتمان های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پس از رحلت پیامبر اعظم(ص) را تشکیل می دهد. یکی از روش های تحلیل این گونه متون، به عنوان بخشی از میراث دینی، استفاده از تحلیل کارگفتی و بررسی متن در چارچوب کنش گفتاری است. بر اساس این نظریه، گوینده که همواره در بافتی خاص سخن می گوید، هنگام سخن گفتن علاوه بر ادای کلمات و بر زبان ج...

خطابه از دیرباز از مهمترین وسایل ارتباط میان افراد جامعه بوده تا آنجا که یکی از فنون گفتاری به شمار آمده که می کوشد در مخاطبان اثر گذارد، آنها را [نسبت به موضوع مورد نظر] قانع سازد و به فهم آنچه مقصود خطیب است، تحریک نماید. بنابراین، نقش زیبایی های ادبی در موفقیت خطیب و ایجاد تأثیر شگرف در شنوندگان و متقاعد نمودن ایشان، غیر قابل انکار است. در خطبه غدیر که به واسطه فصیح­ترین سخنگو به زبان عربی (...

این مقاله بحث و تحقیقی دربارة خطبة جهادیه حضرت علی (ع) است . نگارنده در این مقاله کوشیده است تا در ضمن شرح به ردّشبهه ها پردازد و در این راستا سه عنصر اصلی خطبه یعنی خطیب و زمان خطبه و مخاطبان را بیشتر معرفی نماید و تردید و گمان را از اذهان بزداید و به شرح ابعاد روحی و عقیدتی و سیاسی و نظامی و ادبی حضرت علی امیرالمؤمنین (ع) به اجمال بپردازد. و در بخش دوم که شرح زمان سخنرانی و خطابه است ‘ موقعیت ...

چکیده     یکی از استنادات محکم حضرت زینب سلام الله علیها در همه شرایط، آیات نورانی وحی است. این استنادات بیشتر در دو خطبه مهم کوفه و شام نمود پیدا کرده است و به صورت انعکاس آیه ای از قرآن یا بخشی از آیه و  یا مفهوم آن نمایان می­شود. مقام والای معنوی و عرفانی و پرورش یافتن در مهبط وحی، عامل مهمّی شد تا قرآن کریم در کلام رضیعه وحی متجلّی و نمایان گردد. بر همین اساس، این جستار می­کوشد به بررسی تجلّ...

یکی از کتاب های حدیثی که رد پای تقطیع و اختصار در آن به چشم می خورد کتاب شریف نهج البلاغه است که با انگیزه ای متفاوت از سایر منابع حدیثی تقطیع در آن واقع شده است ، مطالعه پیدایش نهج البلاغه نشان می دهد که مهم ترین دلیل سید رضی رحمه الله علیه در تقطیع خطبه ها و نامه ها و حکمت ها ، انتخاب مواضع بلیغ سخنان امام علی علیه السلام بوده است که این انگیزه اصلی تقطیع را نشان می دهد. ممکن است علاوه بر آن ...

وقتی یک روایت را در هریک از عرصه های دینی از نظر واژه ها، ساختار جمله، سیاق و ... مورد بررسی قرار داده و به معنا و مفادی دست یافتیم، نباید شتاب زده آن را مراد جدی و نهایی معصومان علیهم السلام دانسته و به عنوان آموزه دینی قلمداد کنیم، بلکه لازم است در کاوشی شایسته، تمام یا عموم روایات و آیات مرتبط با آن موضوع را گردآوری کنیم، آنگاه به دسته بندی آنها پرداخته و پس از انجام مبانی فقه الحدیث درباره ...

امام علی (ع)،امام اول شیعیان و خطیب برتر زمان خود و همه زمان هاست که در دامان پیامبر رشد یافت و در های علوم بسیاری بر وی گشوده شد و در سایه معارف بسیار و باتوجه به اقتضای زمانه،سخنان گهربار بر زبان حضرت جاری گشت و توسط سید رضی به صورت مجموعه ای مدون جمع آوری شد و عنوان نهج البلاغه را گرفت. نهج البلاغه ازجمله کتب معتبر شیعی است که پس از قرآن، درجه و مرتبه والایی را دارا می باشد وبه لحاظ اهمیت ...

خطبه «متّقین» از خطابه­های وزین و رزین امیر سخنوران، امام علی(ع) است. گزاره­های این خطبه، تصویری هنری از پارسایان و توصیف دقیق آنان است؛ تجسیم حالات معنوی اهل تقوا در شب و روز، ترسیم نگاه رفتاری آن­ها به بهشت و جهنم، علم و حلم تقواپیشگان، بصیرت در دین، تعامل با گروه­های مختلف مردم، آرزوها و سیره فردی و اجتماعی پرهیزگاران از ویژگی­های تبلور یافته در این خطبه است. در جستار حاضر با نگاه درون متنی و...

کتب مختلف چه شروح نهج البلاغه، و چه کتبی که به صورت مو ضوعی به نهج البلاغه پرداخته اند؛ به بحث در زمینه فقه اللغه وارد شده اند؛ اما این نکته قابل توجه است که ما آثاری که صرفاً به بررسی فقه اللغه نهج البلاغه پرداخته باشند، و معانی آن ها را واکاوی نموده و به کاربرد احتمالی معانی یک کلمه در عبارات مختلف این کتاب پرداخته باشند در اختیار نداریم. در این تحقیق در حد توان به این مهم پرداخته شد به طوری ک...