طرفداران الاهیات سلبی در بعد وجودشناختی آن، بر دلایلی چون وحدت و بساطت مطلقه‌ی ذات، نفی تشبیه، حد و ماهیت نداشتن ذات خدای متعال، عدم تعین و تناهی او تأکید می­کنند. این دلایل بر مبنای الاهیات ایجابی، با نقدهایی چون عدم تنافی صفات با وحدت و بساطت ذات، عدم تنافی توصیف با تنزیه، عدم تلازم میان صفت داشتن و حد داشتن، تعارض ذات مطلق و بی‌تعین با خدای ادیان و خلط میان معرفت اجمالی و تفصیلی مواجه است. د...

آتش یکی از عناصر بنیادی ، در تکوین هستی و در جهان مادی به شمار می آید . با توجَه به ارزش و اهمیَت آن در زندگی بشر ، از دوره های باستان تاکنون ، روایت های اعتقادی و آئینی بیشماری را نقل کرده اند. جایگاه خدای آتش در باورهای ایرانیان باستان از مراحل گوناگون گذر کرده است . در متن های دینی واژه آتش همراه با صفات آتر و آذر آمده است . آتر را می توان خدای توانای پاک معنی کرد و پیدایش و پیوند صفات آتر را ...

زُروان نام یکی ازایزدان  باستانی است که درنوشته های پهلوی خدای زمان بوده و در دورۀ میانه به عنوان خدای یگانه ظهور می­یابد؛ به عبارتی در دورۀ میانه، زروان شخصیتی کاملاً مستقل یافته و در رأس اهورا­مزدا و اهریمن، ثنویّت زردشتی را تحت­تأثیر قرار می­دهد. نمونۀ چنین تفکّری در اساطیر دیگر ملل نیز دیده می­شود و همواره زمان در دیدگاه بشری به عنوان خدای خالق جهان مورد نظر بوده­است. حضور و نقش نحله زروانی و ا...

در جهان پیشامجازی، به مدت دو هزاره، «خداوند» مضمون و گوهر الهیات سنتی در ادیان ابراهیمی (یهودیت، مسیحیت و اسلام) بوده است. اکنون در جهان مجازی، و در پرتو مجازی شدن و شکل گیری فضای مجازی، رسانه اینترنت ما را با نوع جدید و غیرقابل باوری از «رسانه ای شدن دین و الهیات» و نیز «مردم پسند شدن دین» و «دین مردم پسند» روبرو ساخته است. ماحصل این فرایند «الهیات مجازی» است. در این مقاله ضمن بررسی نظری «الهی...

در قرآن کریم از پیمان های گوناگونی یاد شده که خدای سبحان از انسان‏ ها گرفته است. یکی از این پیمان‏ ها، میثاقی است که در آیۀ 172 سورۀ اعراف آمده است؛ براین‏ اساس، خدای سبحان تمام فرزندان بنی ‏آدم را از پشت آنان گرفته، تک‏تک ایشان را بر خودشان شاهد قرار داده، از آن‏ها بر ربوبیت خویش اقرار گرفته است و همۀ آنان اعتراف کرده ‏اند. این آیه از پیچیده ‏ترین آیات میثاق است که بیشتر مفسران نتوانسته ‏اند آ...

زُروان نام یکی ازایزدان  باستانی است که درنوشته های پهلوی خدای زمان بوده و در دورۀ میانه به عنوان خدای یگانه ظهور می­یابد؛ به عبارتی در دورۀ میانه، زروان شخصیتی کاملاً مستقل یافته و در رأس اهورا­مزدا و اهریمن، ثنویّت زردشتی را تحت­تأثیر قرار می­دهد. نمونۀ چنین تفکّری در اساطیر دیگر ملل نیز دیده می­شود و همواره زمان در دیدگاه بشری به عنوان خدای خالق جهان مورد نظر بوده­است. حضور و نقش نحلة زروانی و ا...

این مقاله به گونه­شناسی تطبیقی نقش­مایة «خدای ایستاده بر حیوان» در هنرهای باستانی بین­النهرین و آسیای صغیر می­پردازد و توجه ویژة خود را به تمدن­ هیتی از آسیای صغیر و تمدن­های سومر، بابل و آشور از بین­النهرین معطوف کرده است. تحلیلیافته­ها نشان می­دهد که وجوه اشتراک صورت­بندی این نقش در تمدن­های مذکور عبارت­اند از: 1- والامقام بودن خدایانی که این­گونه تصویر شده­اند؛ 2- استفاده از این نقش برای تسر...

حسد به‌معنای آرزوی زوال نعمت از دیگری، افزون بر امور مادی، نعمت‌‌های معنوی و کمالات خدادادی یا خودساخته را نیز شامل می‏شود. یکی از آیاتی که به این مطلب اشاره دارد آیه 54 سوره نساء است که در آن سخن از افرادی به‌میان آمده است که به‌دلیل فضل خدای تعالی نسبت به ایشان، مورد حسادت قرار گرفته‌اند. خدای تعالی به این بندگان برگزیده خویش، «مُلک عظیم» عطا کرده است. این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی گرد آ...

تصویر دکارت از «خدا»، جوهری نامتناهی، سرمد، تغییرناپذیر، قائم به ذات، عالم مطلق، قادر مطلق و آفریننده هر موجود دیگری است. تقریر وی از برهان وجودی برای اثبات خدا، چندان تازگی ندارد و جذابیت آن بیشتر از این جهت است که او دیدگاه مکانیستی و هندسی خویش از جهان را با توسل به اثبات وجود خدا توجیه می‌کند و ازاین‌رو خدا در فلسفه دکارت، شأن وجودی ندارد؛ بلکه شأن او معرفتی است که درنتیجه با خدای واقعی، فا...