از افضل الدّین بدیل بن علی خاقانی شروانی، شاعر بزرگ قرن ششم، علاوه بر دیوان و مثنوی ختم الغرایب، نامه هاو منشآتی به یادگار مانده است. ارزش ادبی این نامه ها همراه با اطّلاعات مهمّی درباره زندگی شاعر و حوادث عصر او، اهمّیت زیادی به این نوشته ها داده است، اما دشواری ها و غرابت خاص متن به کاستی پژوهش درباره آن انجامیده است. تصحیح این نامه ها با تلاش محمّد روشن و در سایۀ راهنمایی ها و گره گشایی های بزرگا...

الف- موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): تحفه العراقین خاقانی به عنوان یکی از آثار مطرح در گستره¬ی زبان و ادبیات فارسی علاوه بر اینکه برای معرفی بخشی از ایده¬های ادبی و اندیشه¬های اجتماعی نقش برجسته¬ای دارد در معرفی ادبیات این مرز و بوم نیز جایگاه درخ.ر توجهی دارد. برای پی بردن دقیق به چنین جایگاهی بررسی جنبه¬های جتماعی و ادبی این اثر یکی از عمده¬ترین شاخصه¬ها است. البته این راه بررسی دشوار...

شاهنامة فردوسی متنی است تأثیرگذار بر تمام ادبیات فارسی پس از خودکه حتی خاقانی شروانی ، با همة خلّاقیت هایی که در دیوانش هویداست و با تمام تلاشی که در گریز از آشکار شدن این تأثیرپذیری دارد، نتوانسته است بدون هیچ تأثیری از فردوسی بماند. به طوری که برای بررسی تمام جنبه های تأثیرپذیری خاقانی از فردوسی رساله ای مفصّل و جداگانه نیاز است. در این مقاله تأثیر مضمونی شاهنامة فردوسی بر خاقانی ، تنها پ...

خاقانی ، شاعری است بلند پرواز با قریحه ی معنا ساز لفظ پرداز که در استخدام معانی و مضامین دلپذیر ذوق انگیز و ردیف های دشوار و گزینش الفاظ فصیح پر طمطراق و با الهام گرفتن از قرآن کریم و احاطه بر علوم رایج زمان در میان سخنوران ادب پارسی پایگاهی بس ارجمند دارد. تحقیق و تدقیق در آثار خاقانی نشان می دهد که وی با علوم و زبان عربی آشنایی کامل داشته است . با بررسی آثار خاقانی در می یابیم که او از ابتد...

خاقانی شروانی یکی از بزرگترین قصیده سرایان قرن ششم است. گستره ی اطلاعات او در زمینه ی ادیان قابل تامل است یکی از ادیان مطرح در دیوان او، آئین مسیحیت است. در این پایان نامه، داستان زندگی مریم (ع) و مسیح که در دیوان خاقانی به آنها اشاره شده، با قرآن و کتب تفسیر و اناجیل چهارگانه مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است.این مقایسه و تطبیق با بهره گیری از کتاب هایی چون کشف الاسرار، تفسیر طبری، تفسیر طبر...

چکیده: پیدایش شعر عرفانی و تجلّی افکار قلندری و مغانه ای در پهنه ادب پارسی، تحوّلی شگرف به وجود آورد، و سبب گردید، تعالیم عرفانی در آثار شاعران بزرگی چون خاقانی شروانی مجال ظهور یابد و بخشی از آثار عرفانی و صوفیانه را به وجود آورد. اشعار خاقانی، سخنور برجسته ادب پارسی، که از فحول شاعران سرزمین ما به شمار می آید، به دلیل پیچیدگی و شیوه سخنوری منحصر به خود، خصوصاً در بعد معنوی و عرفانی، آن چنان که...

شاهنامة فردوسی متنی است تأثیرگذار بر تمام ادبیات فارسی پس از خودکه حتی خاقانی شروانی ، با همة خلّاقیت هایی که در دیوانش هویداست و با تمام تلاشی که در گریز از آشکار شدن این تأثیرپذیری دارد، نتوانسته است بدون هیچ تأثیری از فردوسی بماند. به طوری که برای بررسی تمام جنبه های تأثیرپذیری خاقانی از فردوسی رساله ای مفصّل و جداگانه نیاز است. در این مقاله تأثیر مضمونی شاهنامة فردوسی بر خاقانی ، تنها پ...

خاقانی شروانی از شعرایی است که در شعرش اصطلاحات تخصصی علوم مختلفی همچون: نجوم، فلسفه، پزشکی و موسیقی به کار رفته است. وجود این اصطلاحات، ضمن اینکه بر دشواری فهم اشعار، افزوده است، گاهی چنان تخصصی مطرح گردیده که خواننده به این باور می‌رسد که خاقانی در آن علوم آگاهی فراوانی داشته است. از جمله علومی که خاقانی از اصطلاحات آن به فراوانی استفاده کرده است، علم موسیقی است. وی در شعرش علاوه بر نام بردن ...

خاقانی شروانی به‌سبب داشتن ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد، شیوه‌ای نو و غریب در ادب پارسی پدید آورده است. بهره‌گیری بسیار از ظرفیت‌های زبانی و ادبی، آگاهی از انواع علوم زمانة خود و کاربرد هنرمندانة آنها در شعر، توصیفات دقیق و گونه‌های تازه در صور خیال و ایجاد پیوندها و تناسبات لفظی و معنوی ظریف ازجملة این ویژگی‌هاست؛ البته این ویژگی‌های خاص بر پیچیدگی اشعار او نیز افزوده است. به همین سبب برای نمایان‌شد...