تحلیل و بررسی نسبت میان عقل‌و‌نقل، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که ذهن اندیشمندان را به خود مشغول ساخته است. دستیابی به تحلیل درست این رابطه از آن‌رو دارای اهمیت است که راه را بر شناخت منابع معتبر معرفت دینی هموار می‌سازد. از سوی دیگر، علامه طباطبایی یکی از بزرگترین حکیمان متأله سده اخیر به شمار می‌رود؛ بدین‌جهت تحلیل آراء او از اهمیت خاصی برخوردار است. در این نوشتار ابتدا به تبیین معنای عقل، و...

الاهیات اخلاقی اصطلاحی در حوزه‌ی مسیحیت کاتولیک است و امروز از زیرمجموعه‌های الاهیات عملی محسوب می‌شود. الاهی‌دانان مسیحی با روی‌آوردن به الاهیات عملی و نگرش انتقادی به عرف سکولار معاصر، می‌کوشند زندگیِ مبتنی بر ایمان را ممکن ساخته، راه‌های عملیاتی برای نجات دین و ایمان از وضعیت بحرانی در شرایط مدرن را به وجود آورند. الاهیات عملی را در حوزه‌ی اسلام، می‌توان دانشی دانست که در آن، به مباحث عملی دی...

نانسی مورفی، فیلسوف و متأله معاصر آمریکایی کوشیده است تا با استفاده از فیزیک کوانتوم، تبیین جدیدی از فاعلیت خداوند در عالم ارائه کند. به اعتقاد وی، هر نظریه‌ای که در باب فاعلیت خداوند در جهان مطرح می‌شود، در صورتی پذیرفتنی است که با علم و الهیات سازگار باشد. مورفی برای تبیین دیدگاه خود در باب عملکرد خداوند در جهان از «علیت پایین به بالا» بهره می‌برد. او خداوند را متغیر پنهان در سطح کوانتومی می‌...

مسأله کمی و بینشی  پذیرفتن ایمان یکی از مهم ترین مسائل قرآنی است که متألهان مسلمان به آن می پردازند. ایمان از مؤلفه های علم، التزام و عمل تشکیل می شود.  پرسش مهم این است که آیا هر یه مؤلفه ها در معرض شدت و ضعف قرار دارند؟ از نظر طباطبایی، علم شدت و ضعف نمی پذیرد و بلکه التزام  و آن گاه عمل است که کم و زیاد می شود. اما ابن تیمیه هر سه مؤلفه را در معرض تغییر می داند. هر یک از این مؤلفه ها متعلق ب...

الهیات روایی با تأکید بر روایت و نقد سیطرۀ معیارهای کلی و عام برخاسته از روشنگری در الهیات مسیحی، هویتی متمایز یافت. تأکید بر روایت­های سنتی و درون‌فرهنگی هر گروه و اجتماع، در این الهیات منجر به دوری این نحله از پراکسیس، و علاوه بر این، منجر به انزوای فرهنگی و دوری از جهان معاصر چندفرهنگی شده است. از سوی دیگر الهیات سیاسی متأله آلمانی یوهان باپتیست متس با تکیه بر مفاهیم روایت، خاطره و همبستگی، ...

از آخرین تلاش­های فلسفی هیک پیش از مرگش، رفع تعارضات جدیدی بود که در حوزه­ علم و دین مطرح شده است. از این جهت وی به عنوان یک فیلسوف دینِ متأله سعی می­کند چالش­هایی را که یافته­های علم عصب­شناسی در برابر تجربه دینی قرار داده است، مرتفع کند. هدف اصلی­ نوشتار حاضر بررسی نظر هیک در این باب است. این بررسی در دو محور کلی انجام گرفته است: در ابتدا دیدگاه هیک درباره تجربه دینی...

امید به آینده و جاودانگی انسان، از اصول تمام ادیان الهی، نقطه عطف افکار فلسفه بشر و معنابخش زندگی دردآلود آدمی است. میزان و شدت اعتقاد به سرمدیت و جاویدبودن، سرنوشت انسان را در تصمیم‌گیری‌های حساس و خطیر در مسیر زندگی، از آغاز تا پایان عمر رقم می‌زند. از سوی دیگر، هراندازه تصور قانع‌کننده‌تری از چگونگی زندگانی جاوید (زنده شدن مجدد) خود داشته باشیم، طبعا اطمینان قلبی بیشتری پیدا خواهیم کرد. حضرت...

شهاب‌الدین سهروردی (549-587ق) نماینده اندیشه‌های افلاطون (347؟-427؟ق.م) در فلسفه اسلامی است. او در حکمت اشراق، مقام و اهمیت ارسطو را در فلسفه مشّاء دارد. سهروردی در نوشته‌های خود از افلاطون با عنوان «افلاطون الإلهی» و «إمام الحکما» و تعبیراتی شبیه به این دو استفاده کرده است. او خود را افلاطونی می‌داند. در گزارش وی ز آراء افلاطون غالباً آراء مبتنی بر شهود او نقل شده و گاه که از آراء هستی‌شناسانه ا...

از جمله مهمترین عوامل در خرابی ستون ها، ناپایداری کمانشی آنها است. باعث ایجاد تغییر شکل های بزرگ در عضو و خرابی آن می گردد. در تعیین لحظه کمانش ستون های واقعی می توان به معیاری بنام نخستین تسلیم (first yield) که در کلیه مراجع موجود است، اشاره نمود. این معیار تا حدود زیادی مسئله تعیین آستانه کمانش ستون را حی می کند، ولی نقاط ضعفی نیز دارد، که در طول مقاله به آن اشاره شده است. معیار جدیدی که در ا...

‏ابن‌سینا به عنوان یکی از شارحان و معلمان بزرگ فلسفه ارسطویی بیش از هر چیز فیلسوفی عقل‌گراست که ‏به استدلال و فلسفه استدلالی- بحثی اهمیت زیادی می‌دهد؛ اما در بعضی آثار او رگه­هایی از تمایل وی به اشراق ‏یافت شده که جهت‌گیری او به سمت راه ‏اشراق و شهود را نشان می‌دهد. از میان مهم‌ترین آثار ایشان با رنگ و بوی اشراقی می­توان به رسائل رمزی شیخ، همچون حی بن یقظان، رسالة الطیر، رساله سلامان و ابسال، ق...