این مقاله به بررسی سیر تحول گفتمان توسعه سیاسی در تاریخ معاصر ایران از پیروزی انقلاب مشروطه تا پایان دهه دوم انقلاب اسلامی می پردازد. یافته های حاصل از یک پژوهش کیفی بر اساس روش تحلیل گفتمان و با استفاده از الگوی ترکیبی نورمن فرکلاف و تئون ای ون دایک دست مایه این بررسی است که هشت دوره تاریخی را در بر می گیرد. مقاله حاضر نشان می دهد که شاخص های توسعه سیاسی از قبیل آزادی، قانون گرایی، جامعه مدنی،...

چکیده سانسور مطبوعات در ایران همزاد روزنامه در این کشور است. این پدیده در ایران، همواره با قبض و بسط هایی همراه بود. در زمانی که مرکز ثقل کشور در دست شاه و دربار متمرکز بود، سانسور مطبوعات، برای اجرا با مشکل چندانی روبه رو نبود. هرچه این مرکز ثقل نیرومندتر بود، سانسور شدت بیشتری به خود می گرفت. دوره های آغازین ورود روزنامه به ایران تا انقلاب مشروطیت، دوره شانزده ساله حکومت رضاشاه و دوران بیست ...

تحلیل سیاسی جامعه­ی معاصرِ ایران، نشان می‌دهد شناخت تاریخ تحولات خِرَد حکومتی(تصور معقول از دولت) در فهم ذهنیت نیروهای اجتماعی در قبال حکومت تأثیر جدی دارد. مشروطه­ی ایرانی توانست اولین تردیدها را درباره­ی دولت سلطنتی به وجود آورد و نگره‌های سنتی را درباره­ی مشروعیت دولت زیر سئوال ببرد. با این وجود، بی‌نظمی/آشوب‌های اجتماعی و سیاسی پدیدارشده در جامعه­ی ایرانیِ پسامشروطه، موجب هویدا شدن دوباره­ی «بح...

رضاشاه پهلوی(1944-1878 ) و مصطفی کمال آتاتورک (1938-1881) تقریبا در یک زمان در ایران و ترکیه به قدرت رسیدند. هر دو رهبر، پروژ? مدرنیزاسیون را برپای? برداشتی کم و بیش یکسان از مدرنیته آغاز کردند و دو کشور نیز به لحاظ اجتماعی- تاریخی شباهتهای فراوانی دارند. با این حال، فرایند مدرنیزاسیون در ایران و ترکیه سرنوشتی متفاوت داشته است. در این پژوهش با کنار گذاشتن دیدگاه نظام جهانی و همچنین تحلیلهای طبق...

زوال دودمان قاجار و برآمدن حکومت پهلوی اول در اوان دهه ی 1300 منجر به ظهور ناسیونالیسم ایرانی، سیاسی شدن قومیت و متعاقب آن تکوین تنش های قومی مابین آذربایجانی ها و دولت ایران شد. فروپاشی رژیم اقتدارگرای پهلوی اول و وقوع دموکراتیزاسیون در شهریور 1320، نه تنها تنش های قومی مزبور را به صورت دموکراتیک و مسالمت آمیز حل و فصل نکرد بلکه به طور متناقضی به ظهور ناسیونالیسم آذربایجانی و نهادهای سیاسی مبت...

این مقاله به‏‌دنبال بررسی  اهداف افراد و جریان‏‌های سیاسی از انتشار خاطرات زندان در دوران حکومت پهلوی است. یکی از کارکردهای اصلی انتشار خاطرات زندان کمونیست‏‌های دوران رضاشاه، کارکرد تبلیغاتی به سود حزب توده بوده است. از سوی دیگر، انتشار یادداشت‏‌های زندان، مانیفستی علیه رژیم و مشروعیت‌‏زدایی از آن به‏‌شمار می‏‌آمد. رژیم پهلوی نیز با جذب برخی زندانیان، یادداشت‌‏های زندان و متونی در راستای منافع...

طی دورة بیست ساله حکومت رضا شاه در ایران، اقداماتی برای نوسازی جامعه تحقق یافته بود که بر جامعه عشایر، به‌ویژه عشایر استان لرستان ، تغیرات بسیاری را تحمیل کرد. رضا شاه بدون در نظر گرفتن بنیان‌های اقتصادی، فرهنگی و نظامی حاکم بر جامعه سنتی عشایر، تصمیم به مقابله با این سنت‌ها گرفت. او ابتدا شورش‌های عشایری را سرکوب کرد؛ سپس با اعمال زور و خلع سلاح، عشایر را  به یکجانشینی واداشت و فرهنگ و سنن جام...

از جمله تئوری هایی که در خصوص توسعه در کشورهای جهان سوم ارائه شده است ، تئوری دولت های اقتدارگرای بوروکراتیک است که توسط گوئیلرمواودانل و در توصیف وضعیت توسعه در آمریکای لاتین ارائه شده است . در این نظریه عنوان می شود که جوامع توسعه نیافته جهت گذار از وضعیت سنتی و دست یابی به مدرنیسم نیاز به یک دولت مقتدر مرکزی و بوروکرات دارند. در این تحقیق سعی خواهد شد تا تئوری فوق بر بخشی از تاریخ کشورمان تط...

چکیده محمد علی فروغی ( 1254– 1321 ه.ش ) یکی از شخصیت های مهم تاریخ معاصر ایران است. او هم در حوزه ی سیاست و هم در حوزه ی اندیشه، فعالیت گسترده ای داشت؛ وی از جمله کسانی بود که برای تغییر سلطنت از قاجار به پهلوی تمام تلاش خود را به کار بست و در این امر ، او و دیگر موافقین این طرح ، موفق عمل نمودند. فروغی پس از استقرار حکومت پهلوی، در شبه مدرنیسمی که در دوره ی رضاشاه در ایران به اجرا درآمد نقش ف...

طی سال های بعد از جنگ دوم جهانی، دانشگـاه همواره یکی از مراکز اصلی تحــرک گروه های دانشجویی بوده است. از این مقطع زمانی به بعد و پیرو خروج رضاشاه از ایران شاهد شکل گیری جنبش های اجتماعی جدید در ایران بوده‏ایم. چنین جنبش هایی دارای ماهیت و رویکرد انتقادی نسبت به ساختار دولت و قدرت سیاسی بوده است. شواهد نشان می دهد که به هر میزان فعالیت گروه‏های دانشجویی افزایش یابد، به همان میزان زمینه‏های شکل گ...