توکّل اصطلاح دینی، اخلاقی و عرفانی است؛ در لغت به معنای اعتماد کردن، تکیه کردن، اعتمادنمودن بر کسی و اعتراف کردن بر عجز خود است. (لغت نامه دهخدا: ذیل لغت) خواجه عبدالله انصاری از عرفای مشهور قرن پنجم هجری، از مفاهیمی مانند لجا، تفویض و تسلیم در کنار توکّل نام برده است. وی مقام توکّل و تفویض را کار خود به حقّ سپردن معنا کرده است. و سپس مقام لجا و تسلیم را بر توکّل و تفویض برتری بخشیده و آن را سپردن خ...

 تفسیر آیه 18 سوره زخرف است. نگاه قرآن به زن و منزلت او موضوعى است که همواره مورد توجه اصحاب اندیشه و قلم بوده است. در این میان آیه 18 سوره زخرف، توصیفى در خور بررسى از زن ارائه داده است. در این آیه پس از اشاره به انگاره مشرکان مبنى بر مؤنث بودن فرشتگان، این گونه آمده است: »أو من ینشأ فى الحلیة و هو فى الخصام غیر مبین«، یعنى آیا همان که در زیور نشو و نما مى‌یابد و گاهِ خصومت ناروشن بین است«. نوی...

در بین آثار داستانی ، آثار متعددی یافت می شود که بطور همزمان دارای عنوان " حکایات و داستانهای کوتاه می باشد " بدون آنکه در آنها حکایات از داستانهای کوتاه متمایز شده باشد حال آنکه ویژگی های تعیین کننده هر یک از این دو گونه روایی کاملا مشخص و معیین می باشند.

شخصیت پردازی یکی ازعناصرمهم داستانهای مثنوی را تشکیل میدهد. مولانابرای این منظورازشیوه های مستقیم ، غیرمستقیم وتلفیقی بهره برده است.

بررسی ظرفیت های فانتزی گونه ی حکایت های کلیله و دمنه عربی ژانر فانتزی محبوب ترین نوع داستانی در ادبیات کودک است. این ژانر که رابطه ی بسیار عمیقی با ادبیات کهن دارد، سعی می کند از عناصر سنتی به گونه ای بسیار تازه و غافلگیر کننده بهره جوید. در همین راستا این پژوهش سعی دارد که خطوط فانتزی را در یک اثر کهن یعنی کلیله ودمنه دنبال کند؛ چرا که ظرفیت های فانتزی این اثر مورد توجه پژوهشگران قرار نگ...

ضرورت مطالعهی ادبیات کلاسیک با رویکردی نوین به عناصر داستانی و جایگاه صحنه پردازی در این آثارمی طلبید که به بررسی و نقد و تحلیل صحنه پردازی و پیوند آن با دیگر عناصر داستان در گلستان و بوستان سعدی پرداخته شود. چگونگی به کارگیری آن در این آثار تجزیه و تحلیل شود و دلیل زیبایی حکایات و به ویژه صحنه پردازی آن ها هویدا گردد. این تحقیق از پنج فصل تشکیل شده است: فصل اول درباره ی ادبیات داستانی می باش...

مثنوی حدیقه الحقیقه سنایی، حکایات متعدّدی دارد که شاید اغلب آنها در آثار پیشینیان ادب فارسی و عربی نقل شده باشد. در این نوشتار به تحلیل و مطابقت تعدادی از حکایات حدیقه با سرچشمه های آن حکایات، در چهارچوب ساختار قصّه و حکایت پرداخته ایم. اینکه سنایی تا چه حد در اقتباس حکایات، ساختار پیشین آنها را حفظ کرده، چه نوآوری هایی داشته است و نیز بررسی مشترکات و اختلافات آنها، از بحث های این نوشتار است. نتا...

مشرق زمین همواره برای روشنفکران وفلاسفۀ غرب، خاستگاه فرهنگ وتمدن بشری وسرچشمۀ حیات فکری ومعنوی انسان ها بوده است. بررسی آثار برجستۀ ادبی جهان، مبین تاثیر اندیشه و افکار بزرگان ادبی مشرق زمین برشخصیت¬های برجستۀ ادبی مغرب زمین است. البته افکارهرشاعر یا نویسنده ای متاثرازخلق وخوی ومحیط اجتماعی اواست؛ ازاین رو بررسی آثارادبی وتطبیق آن ها با آثارسایرملت ها¬¬ می تواند منجربه شناخت افکارواندیشه های مل...

بردگان، از نژادهای گوناگون، زن و مرد و سیاه و سفید، در جوامع و در میان طبقات اجتماعی مختلف حضوری انکارناپذیر داشته‎اند. دراین میان، نقش چشمگیر بردگان زنگی شایان توجه است. زنگیان که در آغاز نوبردگانی بیش نبودند و زندگی معیشتی ـ اجتماعی بسیار سختی داشتند، اندک اندک همراه با تحولات جامعه و حضور در جوامع دیگر صاحب اندیشه و منزلت اجتماعی- سیاسی شدند و به عرصه های مختلف، ازجمله حوزه ادبیات، راه یافتن...

این تحقیق در پی بررسی ساختمان حکایت‏های گلستان سعدی و نیز شکل پی‏رنگ (مقدمه، تنه، پایان) در این حکایت‏ها است و این‏که سعدی از چه شکل و ساختمانی برای قصه و داستان‏پردازی بهره برده است. در این جستار، پس از بیان توضیحاتی برای آشنایی بیش‏تر با ساختار و پی‏رنگ، داستان‏های گلستان از دو منظر مورد بررسی قرار خواهند گرفت. در ابتدا شکل پی‏رنگ حکایت‏های گلستان - که شامل عناصری چون مقدمه، کشمکش، بحران، اوج...