دیوان حافظ چنان با باورهای ملّی در پیوند است که می­توان گفت پس از شاهنامه هیچ اثری در حوزۀ ادب فارسی بیش از دیوان حافظ پرتوافکن روح ایرانی نبوده است. دیوان حافظ از لحاظ لفظ و معنی بی­بدیل، از حیث ادبی پرتوان و از نظر هنری بی­نظیر است. دیوان حافظ، قدرت خارق‌العادۀ حافظ را در بیان واقعیّت­های عصر خود نشان می­دهد. حافظ با دقّتی فراوان و دیدی موشکافانه مسائل عصر خویش را در می‌یابد و آن­ها را به گونه­ا...

زبان حماسی، زبانی ست فاخر، دارای سبکی عالی و الفاظ و عبارات سنگین و مطنطن هستند؛ به گونه ای که از زبان عادی فاصله می گیرد و برجستگی خاصی پیدا می کند. این زبان، نه تنها در شعر کهن، بلکه در شعر نو نیز وارد شده و شاعران، متناسب با مقتضای زمانی خود، از آن استفاده کرده اند. از جمل? این شاعران، سیّد علی موسوی گرمارودی، شاعر، نویسنده، محقّق ادبی و خالق آثار برجسته در حوز? شعر آیینی و پایداری است که در ف...

انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، دو رخداد اجتماعی و سیاسی مهم و تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران هستند که بر فرهنگ و ادبیات آن تأثیر مستَقیمی داشته اند. درشعر فارسی و ادبیات دفاع مقدس ایران، به جهت تأثیرات عمیق فرهنگیِ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، مفاهیم «حماسه وعرفان» – که دو مفهوم اصلی و جداگانه در شعر کلاسیک فارسی هستند – در قالب غزل با هم ترکیب شدند و نوع ادبی جدیدی به نام «غزل حماسی» را پدید آوردند. ن...

شاهنامة فردوسی اثری گران‌سنگ در ادب حماسی ایران و مجموعه‌ای از فرهنگ‌ها و باورهای قوم ایرانی از دورترین زمان‌ها تا دورة فردوسی است. در شاهنامه همچنان‌که فردوسی به ظاهر روایت‌گر داستان شاهان و پهلوانان ایرانی از دوران اساطیری تا تاریخی است، با مجموعه‌ای از باورها، فرهنگ‌ها و آیین‌های مختلف نیز روبه‌رو هستیم که نقش‌آفرین آن‌ها، پهلوانان، شاهان، عناصر مختلف طبیعی و جانوران هستند....

پیدایش ادبیات حماسی مانند هر نوع ادبی دیگر، ارتباطی مستقیم با زمینه‌های اجتماعی دارد. خیزش سربداران یکی از پرشورترین تحولات اجتماعی در تاریخ ایران است؛ به طوری که به تأثیر از موفقیت‌های آن، خیزش‌های متعددی در همان دوران علیه حاکمان ستمگر به راه افتاد. وجود جریان حماسه‌سرایی در روزگار نهضت سربداران از یک سو و وجود عواملی نظیر رهبران پهلوان‌منش و تودۀ ‌برانگیخته از ظلم حکام از سوی دیگر، این نهضت ...

چکیده در موضوع حماسه و حماسه­سرایی در ایران و یادگارهای برجای مانده از آن، کارهای ارزشمندی در یک سدۀ گذشته به چا‌پ رسیده است. با وجود این، دربارۀ آثاری چون گرشاسپ­نامه، فرامرزنامه، شهریارنامه، آذربرزین­نامه و بهمن­نامه کم‌تر نقدهایی بر پایه شرایط خاصّ اجتماعی و سیاسی ایرانِ نخستین سده­های اسلامی نوشته شده است. در این چند اثر ارزشمند حماسی، جغرافیای رخ‌دادها به هندوستان مرزمند می­شود و همۀ پهلوانا...

دیوان حافظ چنان با باورهای ملّی در پیوند است که می­توان گفت پس از شاهنامه هیچ اثری در حوزۀ ادب فارسی بیش از دیوان حافظ پرتوافکن روح ایرانی نبوده است. دیوان حافظ از لحاظ لفظ و معنی بی­بدیل، از حیث ادبی پرتوان و از نظر هنری بی­نظیر است. دیوان حافظ، قدرت خارق العادۀ حافظ را در بیان واقعیّت­های عصر خود نشان می­دهد. حافظ با دقّتی فراوان و دیدی موشکافانه مسائل عصر خویش را در می یابد و آن­ها را به گونه­ا...

در رمان سووشون موضوعات و جنبه‌های اجتماعی، تاریخی و حماسی با لحن شاعرانه، در بستر داستانی ساختگی، چنان درهم آمیخته‌اند که نمونه مقبول هنر داستان‌نویسی به وجود آمده است. جنبه حماسی این رمان چنان قوتی دارد که می‌توان آن را در ردیف آثار حماسی مصنوع قرار داد. تجلی روح ملی، وجود ارزش ذهنی، نماینده عقاید مردم بودن قهرمان، لزوم مهرورزی و کین‌توزی، وجود قدرت فردی شکست‌ناپذیر یا ابرمرد و هم‌مرزی با تاری...

رویکرد ساختاری شیوه ای است که در قرن بیستم به اوج شکوفایی رسید و به ما این امکان را می دهد تا اصول واحد و تکرار شونده ای را که در میان روایت های موجود در یک اثر ادبی مشابهت ایجاد می کند، دریابیم. گرینتسر یکی از صاحب-نظران روسی است که با بررسی آثار حماسی تمدن های مختلف به خصوص هند، سعی نموده طرح یکسانی را برای ساختار داستان های حماسی ارائه نماید. به اعتقاد وی قهرمان داستان های حماسی مانند ایزد گ...