شهر تبریز در جلگة وسیع و نسبتاً همواری در کنارة شرقی دریاچة ارومیه واقع شده است و به وسیله واحدهای توپوگرافی، لیتولوژی و ژئومورفولوژیک مختلفی محدود شده است. در دهه های اخیر، توسعة فیزیکی و کالبدی شهر، تعریض و ترمیم شبکه های حمل ونقل قدیمی و ساخت شبکه های ارتباطی جدید (بزرگراه ها) را ضروری ساخته است. متأسفانه، اجرای شتاب زدة برنامه های توسعه افزون بر تخریب قابل توجه محیط طبیعی، سبب تشدید سیستم ها...

نوارکوهستانی موجوددرغرب دریاچة اورمیّه درمعرض ناپایداری‎های دامنه‎ای متعدّدی است . ریزش وواژگونی، بهمن مواد، خاک روانی،گل روانی، لغزش‎های چرخشی ولغزش‎های مرکّب هریک سهم ویژه‎ای دراین ناپایداری‎ها برعهده دارند. ریزش‎ها و واژگونی‎ها بیشترین مساحت را اشغال می‎کنند؛ ولی لغزش‎های چرخشی ازنظر فراوانی، شدّت وقوع و میزان خسارت‎های تحمیلی ازدرجة اهمّیّت بالایی برخوردارهستند. حرکات ازنوع ریزش وواژگونی بیشتر در...

تداخل سنجی تفاضلی راداری (dinsar) به عنوان روشی کارآمد در اندازه­گیری جابه جایی سطح زمین می باشد. به طوری که با استفاده از این فناوری امکان پایش حرکات کوچک سطح زمین به صورت پیوسته، با دقت بالا و در گستره وسیعی امکان پذیر است. به دلیل پوشش وسیع تصاویر ماهواره­ای، به هنگام بودن و پایین بودن هزینه آن ها نسبت به سایر روش­های میدانی کاربرد این فناوری در بررسی مخاطرات طبیعی زمین از جمله زمین لغزش­ها،...

بررسی ارتعاشات نیرومند زمین در دو شاخه مهندسی سازه (دیدگاه تحلیل رفتار سازه) و مهندسی زلزله (دیدگاه تحلیل رفتار زمین)، دارای اهمیت فراوان است. شایان توجه است که برای حداقل کردن خسارت حاصل از زلزله های بزرگ، نیازمندی به تدوین، تعمیم و گسترش دیدگاه های تحلیلی نسبت به ارتعاشات نیرومند زمین، بیش از پیش آشکار گردیده است. دو زمین لرزه معروف از زمین زلزله های بزرگ شناخته شده ایالت کالیفرنیا، سرچشمه و ...

بر اساس اطلاعات زمین شناسی، گسل های ساختاری ایرا و نوا با روند ese و دارا بودن سازوکار معکوس در شرق آتشفشان دماوند، جزء سامانه زمین ساختی البرز مرکزی محسوب می شوند. ادامه روند این گسل ها به سمت غرب، با تعدد شاخه های فرعی فعالی همراه است که با تغییر جهت بارز به زیر گدازه های دماوند در منطقه آب اسک محو می شوند. از آنجا که مطابق تحقیقات جدید، سامانه های نوپای زمین ساختی از 2 ± 5 میلیون سال پیش در ...

رکوردهای ثبت شده از زمین لرزه های اخیر نشان می دهد که حرکات نزدیک گسل، ویژگی های متفاوتی نسبت به زلزله های حوزه ی دور دارند. در مجموع بیشتر این ویژگی ها، در اثر پدیده ی مهم راستاپذیری پیش رونده در زلزله های حوزه ی نزدیک است. این پدیده باعث می شود مؤلفه ی عمود بر گسل نگاشت های ثبت شده در نزدیک گسل، پالس هایی با دوره ی تناوب بلند در نگاشت سرعت دارند.در این نوشتار به بررسی رابطه ی بین پارامترهای ل...

چکیده - در سال های اخیر با مطالعه انجام گرفته روی زلزل ههای مخرب و زمین لرزه های متفاوت روی سیست م های سازه ای مختلف و ثبت نگاشت شتاب زلزل ههای به وقوع پیوسته، تفاوت آثار خراب یهای ایجاد شده در محدوده 15 تا 60 کیلومتری مرکز وقوع زمین لرز هها     (که حوزه نزدیک گسل نامیده می شود) نسبت به خرابی های پیدا شده در خارج از این حوزه مشخص شده است .   با توجه به سختی مناسب سیستم دیوار برشی فولادی برای کن...

در شماره دوم مجله سپهر جغرافیا را به زبان ساده تعریف کردیم و گفتیم که جغرافیا علمی است که تفاوت های مشهود در سطح زمین را بررسی می­ کند و فایده آن این است که انسان از مشاهده تفاوت ها برای مقاصد مختلف خود پند می­ گیرد. در این شماره یک مرحله جلوتر رفته می­ گوییم که عامل ایجاد این تفاوت ها یا زمین (و در واقع خود طبیعت) است یا انسان که روی زمین زندگی می­ کند، در اینکه در ایجاد این تفاوت ها زمی...

تونل ها در برابر زلزله از درجه ی ایمنی بالاتری نسبت به سازه های سطحی برخوردارند، لیکن حتی سطح پایینی از خسارت می تواند بر عملکرد آنها تأثیرگذار باشد. برخی از زلزله های اخیر مانند کوبه، چی چی و نیگاتا، به دلیل خسارات زیاد به تونل ها نشان دادند که این سازه ها نیز همواره تحت مخاطرات ناشی از وقوع زلزله می باشند. همچنین این خسارات لرزه ای نشان دادند که بیشتر تونل ها در مجاورت گسل احداث شده اند. حرکا...