پس از معرفی شیوه تولید آسیایی توسط مارکس، مسئله تغییرات سیاسی ـ اجتماعی در این جوامع ذهن شرق شناسان مارکسیست را به خود جلب کرد. مارکس خود تنها راه تغییر در این کشورها را ورود عناصر سرمایه داری از بیرون می دانست. این مسئله تا کنون حل نشده و تغییر به واسطه نیروهای بیرونی به یکی از کانون های مهم توجه منتقدین نظریه هایی همچون شیوه تولیدآسیایی و استبداد شرقی تبدیل شده است. جنبش های اجتماعی یکی از اص...

نگارنده این مقاله را در سه فصل مجزا تهیه و تنظیم کرده است. در فصل اول به تعاریف واژگان کلیدی از قبیل چیستی فرهنگ، چیستی بنیاد و چیستی هویت پرداخته و دربارة مبانی نظری انقلاب و تئوری نظام ارزشی دوورژه بحثهایی کرده است. در فصل دوم به طور مختصر پیشینة تاریخی انقلاب اسلامی را مورد بررسی قرار داده و به چند جنبش مهم از قبیل: جنبش تنباکو، جنبش مشروطه و جنبش ملی شدن نفت اشاره کرده است. در فصل سوم ع...

جنبش موسوم به اشغال وال استریت اعتراضی نسبت به بحران های سرمایه داری در عصر جدید است. این جنبش که از نیویورک آغاز شد، الهام بخش حرکت های مشابه در سراسر جهان بوده و دامنۀ آن به شهرهای دیگر آمریکا و برخی شهرهای بزرگ اروپا کشیده شد. جنبش شعارهای به نسبت، پراکنده ای دارد که در آن اهداف جنبش منعکس شده است. هدف این مقاله بررسی و تجزیه و تحلیل شعارهای جنبش وال استریت است که در خیابان وال استریت نیویور...

چکیده جنبش وال‌استریت نمایان‌گر اعتراض مردم به عملکرد نظام سرمایه‌داری است و به منزلة یکی از مهم‌ترین رخدادها و تحولات جامعة امریکا در سال 2011 محسوب می‌شود. اهمیت این موضوع از آن‌رو است که برخلاف سایر جنبش‌ها محدود به حوزة خاصی نیست و توانسته است به‌تدریج به سایر نقاط جهان تسری یابد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی دلایل رخداد جنبش وال‌استریت، بر اساس نظریة هابرماس، می‌پردازد. ابتدا ...

نوشتار حاضر، به دنبال پاسخ به این پرسش است که چه رابطه و تأثیرگذاری میان جنبش های اجتماعی جدید، جهانی شدن و اینترنت وجود دارد؟ یافته های پژوهش نشان از این دارد که جنبش های اجتماعی جدید و جهانی شدن دارای تأثیرات متقابل بر روی یکدیگر می باشند، به طوری که بسیاری از جنبش ها در ارتباط با مشکلات جهانی بسیج می شوند و در مقابل امکان برقراری این مبادلات و آگاهی از مشکلات جهانی تا حد زیادی به وسیلۀ دومین...

جنبش الحوثی ها چندین سال است که منطقه را تحت شعاع خود قرار داده است. این جنبش در حالی صورت می گیرد که به نظر می رسد عوامل داخلی و خارجی در به وجود آمدن آن دخیل است. در کنار عوامل داخلی و خارجی، آموزه های مذهبی زیدیه نیز در شکل گیری این جنبش تأثیرگذار بوده است. ترس آمریکا و کشورهای منطقه به خصوص عربستان سعودی از شکل گیری یک جنبش بنیادگرا در یمن قابل تأمل است. از سوی دیگر جنگ های این جنبش با دولت...

بررسی وجوه اشتراک و افتراق اندیشه سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، حماس، با اندیشه سیاسی انقلاب اسلامی ایران و رصد روند تحول فکری این جریان اسلام گرا از اهمیت خاصی در بحث سیاست گذاری جمهوری اسلامی در مواجهه با جنبش های اسلام گرا برخوردار است. این مقاله تلاش دارد تا با روش تاریخی- مقایسه ای به این پرسش پاسخ دهد که همکاری های حماس و ایران در دهه های گذشته از چه عمق فکری برخوردار بوده است؟ آیا این...

جنبش دانشجویی دو دهه پس از تأسیس اولین دانشگاه در ایران پا به عرصة مبارزه سیاسی نهاد. ناکامی­های مستمر جنبش دانشجویی در مواجهه با پهلوی دوم، باعث شد از یک سو، دائماً در حال گفتمان­سازی باشد و از سوی دیگر، همواره ظرفیت هر یک را برای کامیابی در مبارزه بسنجد. سؤال اصلی این است که جنبش دانشجویی چه تحولی را در عرصة گفتمان­سازی و جایگزینی گفتمان­های رقیب، تجربه کرد؟ دستیابی به دال­های مرکزی، عناصر و م...

وقوع جنبش های اجتماعی در مصر و چند کشور دیگر در خاورمیانه و شمال آفریقا، آخرین و جدیدترین موج از جنبش ها محسوب می شود. وقوع غیر منتظره و اثرهای سرایتی آنها در منطقه، توجه تحلیل گران را به این موج از تحولات جلب کرد. در این پژوهش، نویسندگان درصددند با نگاهی متفاوت به موضوع، ویژگی ها و ماهیت جنبش اجتماعی انقلابی و سقوط رژیم اقتدارگرای مصر را در چارچوب نظریه های متأخر و نیز الگوی نظری جان فوران (تو...