تصدیر یکی از آرایه­‌های بدیعی و تمهیدات هنری است و کاربرد آن در متون ادبی سابقه‌ای کهن و طولانی دارد. تکرار الفاظ در شعر، صورت‌های مختلفی دارد و طیّ تاریخ، تعبیرها و تعریف‌های مختلفی از آن ارائه شده است؛ مانند جناس، تصدیر یا همان ردّالصدر الی العجز/ ردّالصدر علی العجز و تکریر. در این پژوهش با رویکردی جدید تلاش ‌شده ‌است پس از ذکر سیر تاریخی آرای برآمده از بلاغت کهن فارسی در این زمینه، نظر قدما درب...

نثر مصنوع و فنی، نثری است که بر آرایشهای کلام و زیباییهای سخن استوار است و نویسنده در توصیف معانی از انواع صنایع لفظی و معنوی، مثل: تشبیه، استعاره، تشخیص، مجاز، کنایه، سجع، جناس، ایهام، تضاد، تناسب، تلمیح، لف و نشر، واج آرایی، تضمین، اقتباس، ارسال مثل، حسن تعلیل، مبالغه و... یاری می جوید و تصویرگریهای شاعرانه و قرینه سازی های ماهرانه، سخن را بر پایة عبارات و قطعات متوازن و متساوی بر بستر سجع و ...

زبان، نظام اشاره‌ای است و کلمه، دال یا سویه‌ای آشکار است که در ذهن، مدلولی پنهان را برمی‌انگیزد؛ ازاین‌رو در شناسایی مدلول پنهان یک متن، عرضه دال یا نشانه‌های زبانی آن، بر مبانی و اصول سیمیولوژیک، به شناسایی کامل‌تر این سویه و مدلول‌ها می‌انجامد. در این مجال سوره «الغاشیه» به‌مثابه یکی از نمونه‌های بارز زبانی نظام‌مند و مشحون از نشانه‌هایی مانند تعابیر متضاد و موسیقای لفظی و معنوی آیات، شایسته ...

اکبر اکسیر شاعر طنزپرداز مبدع و منتقد آذری زبان آستارایی، در زمره ادب دوستان و شعرسرایانی است که شعری بدون وزن و قافیه را با عنوان فرانو که شاخه ای از شعر نو است، با درنظر گرفتن دو عامل مسلط بر جهان حاضر یعنی سرعت و فن آوری، به بازار ادبیات معرفی می کند تا بتواند ادبیات غنی فارسی را به جنبشی نو واداشته، مخاطب جوان امروز را به دوستی مجدد با این ادبیات کهنسال دعوت نماید. او در این میان از مؤثرتری...

پایان نامه حاضر تحقیقی است تحت عنوان تحلیل زیبایی شناختی غزلیات حسین منزوی ، که جهت بررسی جنبه های گوناگون عناصر زیبایی شناختی در غزلیات این شاعر معاصر که در سال های اخیر آثارش مقبول طبع عام و خاص واقع شده است، تهیه و تنظیم گردیده است. روش کار این پایان نامه کتابخانه ای است بدین ترتیب که ابتدا ابیات مطالعه و شماره گذاری می شود تا در ارجاع دادن مشکلی ایجاد نشود، سپس مطالب در سه بخش مجزا فیش بردا...

در میان قالبهای شعر فارسی، غزل جایگاه ویژه ای دارد و در میان شاعران غزلسرای معاصر هوشنگ ابتهاج از جایگاه و شهرت ویژه ای برخوردار است. غزل او یادآور غزلهای حافظ است. از آنجا که یکی از مهمترین عوامل توفیق ابتهاج در حوزه غزل موسیقی می باشد در این رساله به بررسی موسیقی در غزلهای ابتهاج پرداخته ایم تا ضمن آشنایی با جهان پر رمز و راز و موسیقی از جان برآمده شاعر، با موشکافی انواع موسیقی راز زیبایی و ت...

در این مقاله ابتدا غزل اجتماعی تعریف گردیده و سپس سبک غزلیات اجتماعی دورة مشروطه، پهلوی اول و دوم بررسی و مقایسه شده است. بیشتر غزلیات اجتماعی دورة مشروطه، پهلوی اول و دوم در سطح زبانی با اوزان متوسط خفیف و متوسط ثقیل -که اوزانی جویباری و حزن‌آور است- سروده شده است. بیشترِ غزلیات مردّف و ردیف‌ها بیشتر پویاست(فعلی). همچنین آرایه‌های لفظی مانند جناس، سجع، تکرار واژه و واج در این غزلیات به کار رفته ...

«شعر علوی» یکی از شاخه‌های اصلی شعر آیینی به‌شمارمی‌آید که تاکنون مورد بررسی همه‌جانبه و علمی قرار نگرفته‌است و در اندک پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه بیشتر به محتوا و درون‌مایة آن پرداخته‌شده‌است. رسالت دینی و کارکرد مذهبی این اشعار در گرو تأثیرگذاری عمیق این اشعار در مخاطب است. موسیقی یکی از عناصر سازندة شعر است که نقش مهمّی در زیباسازی کلام و تأثیر آن بر مخاطب دارد. در این جستار، سطوح چهارگ...

شعر شیعی، شاخه‌ای پربار از درخت تنومند شعر آیینی و شعری است حماسه‌ور، ملتهب، درد‌انگیز و مبارز که بارزترین نمود آن را در اشعار عاشورایی مشاهده می‌کنیم. یغما جندقی، از مشهورترین شاعران دورة بازگشت ادبی به شمار می‌آید که شهرت خود را مرهون سرایش اشعار عاشورایی و ابتکار قالب نوحه است. که با تغییراتی در ساختمان قصیده، پدید آورده است. ساختار نوحه‌های وی را در چهار دسته می‌توان تقسیم‌بندی نمود. اگرچه ...

صباحی بیدگلی از پیش‌آهنگان و شاعران پرآوازۀ سبک دورۀ بازگشت ادبی است و در میان شاعران این سبک، رتبتی ممتاز دارد. او در سرودن انواع شعر (غزل، قصیده، ترکیب‌بند، مثنوی و...) طبع خود را آزموده و در هر صنفِ سخن، به‌خوبی از عهدۀ ادای آن برآمده است. صباحی در غزلیاتِ شیرین و لطیف خود، به سخن سعدی و حافظ توجه دارد و در قصیده، کار قصیده‌سرایان بزرگ قرن پنجم و ششم سرمشق اوست. او توانسته است با به‌کارگیری ان...